abaev-xml/entries/abaev_æstæm_2.xml

68 lines
7.1 KiB
XML
Raw Normal View History

2025-03-21 13:42:40 +03:00
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:abv="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">æstæm_2</hi></title>
</titleStmt>
<publicationStmt xml:base="../pubstmt.xml"><p>Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia
Sinitsyna and Vadim Dyachkov.</p></publicationStmt>
<sourceDesc>
<bibl xml:lang="ru"><author>Абаев, Василий Иванович</author>.
<title>Историко-этимологический словарь осетинского языка</title>. Т.
<biblScope unit="volume">I</biblScope>. AKʼ. <pubPlace>М.–Л.</pubPlace>:
<publisher>Наука</publisher>, <date>1958</date>. С. <biblScope unit="page">????</biblScope>.</bibl>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc xml:base="../encodingdesc.xml">
<tagsDecl>
<rendition xml:id="rend_italic" scheme="css">font-variant: italic;</rendition>
<rendition xml:id="rend_smallcaps" scheme="css">font-variant: small-caps;</rendition>
<rendition xml:id="rend_singlequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "" "";</rendition>
<rendition xml:id="rend_doublequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "«" "»";</rendition>
</tagsDecl>
</encodingDesc>
</teiHeader>
<text>
<body>
<entry xml:id="entry_æstæm_2" n="2" xml:lang="os">
<form xml:id="form_d5828e66" xml:lang="os-x-iron" type="lemma"><orth>æstæm</orth></form>
<form xml:id="form_d5828e69" xml:lang="os-x-digor" type="dialectal"><orth>æstæjmag</orth></form>
<sense xml:id="sense_d5828e72"><abv:tr xml:lang="ru">
<q>восемь</q>
</abv:tr><abv:tr xml:lang="en">
<q>eighth</q>
</abv:tr></sense>
<etym xml:lang="ru">От <ref type="xr" target="#entry_ast"/> ‘восемь’ с помощью
суффиксов -<hi rendition="#rend_italic">æm</hi> (← <mentioned corresp="#mentioned_d5828e164" xml:id="mentioned_d5828e86" xml:lang="x-oldirn"><lang/>
<w>-ama</w></mentioned>) и <hi rendition="#rend_italic">æjmag</hi>(← -<hi rendition="#rend_italic">аmа</hi> + <hi rendition="#rend_italic">ka</hi>) и с закономерным
ослаблением гласного основы (<hi rendition="#rend_italic">a</hi><hi rendition="#rend_italic">æ</hi>), ср. <ref type="xr" target="#entry_ævdæm"/> от <ref type="xr" target="#entry_avd"/> ‘семь’.
Иранские и индоевропейские соответствия: <mentioned corresp="#mentioned_d5828e173" xml:id="mentioned_d5828e95" xml:lang="kho"><lang/>
<w>haṣṭama</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5828e179" xml:id="mentioned_d5828e101" xml:lang="sog"><lang/>
<w>*aštam(ʽstm)</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5828e184" xml:id="mentioned_d5828e106" xml:lang="sog"><w>*aštamīk(ʽštmyk)</w>
<gloss><q>*aštam(ʽstm)</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5828e190" xml:id="mentioned_d5828e112" xml:lang="fa"><lang/>
<w>haštum</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5828e195" xml:id="mentioned_d5828e117" xml:lang="pal"><lang/>
<w>haštum</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5828e200" xml:id="mentioned_d5828e122" xml:lang="x-balochi"><lang/>
<w>haštumī</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5828e205" xml:id="mentioned_d5828e127" xml:lang="ae"><lang/>
<w>aštəma-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5828e211" xml:id="mentioned_d5828e133" xml:lang="inc-x-old"><lang/>
<w>aṣṭama-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5828e216" xml:id="mentioned_d5828e138" xml:lang="cu"><lang/>
<w n="0">осмъ</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5828e221" xml:id="mentioned_d5828e144" xml:lang="lt"><lang/>
<w>âszmas</w></mentioned>. Ср.<ref type="xr" target="#entry_ast"/>.%n<bibl><ref type="bibl" target="#ref_Miller._Gr."/><biblScope>49</biblScope></bibl>. — <bibl><ref type="bibl" target="#ref_ОЯФ_I"/><biblScope>28</biblScope></bibl>.</etym>
<etym xml:lang="en">From <ref type="xr" target="#entry_ast"/> eight with the
suffixes -<hi rendition="#rend_italic">æm</hi> (← <mentioned corresp="#mentioned_d5828e86" xml:id="mentioned_d5828e164" xml:lang="x-oldirn"><lang/>
<w>-ama</w></mentioned>) and <hi rendition="#rend_italic">æjmag</hi>(← -<hi rendition="#rend_italic">ama</hi> + <hi rendition="#rend_italic">ka</hi>) and with regular
weakening of a stem vowel (<hi rendition="#rend_italic">a</hi><hi rendition="#rend_italic">æ</hi>), compare <ref type="xr" target="#entry_ævdæm"/> from <ref type="xr" target="#entry_avd"/> seven.
Here are Iranian and Indo-European correspondences: <mentioned corresp="#mentioned_d5828e95" xml:id="mentioned_d5828e173" xml:lang="kho"><lang/>
<w>haṣṭama</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5828e101" xml:id="mentioned_d5828e179" xml:lang="sog"><lang/>
<w>*aštam(ʽstm)</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5828e106" xml:id="mentioned_d5828e184" xml:lang="sog"><w>*aštamīk(ʽštmyk)</w>
<gloss><q>*aštam(ʽstm)</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5828e112" xml:id="mentioned_d5828e190" xml:lang="fa"><lang/>
<w>haštum</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5828e117" xml:id="mentioned_d5828e195" xml:lang="pal"><lang/>
<w>haštum</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5828e122" xml:id="mentioned_d5828e200" xml:lang="x-balochi"><lang/>
<w>haštumī</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5828e127" xml:id="mentioned_d5828e205" xml:lang="ae"><lang/>
<w>aštəma-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5828e133" xml:id="mentioned_d5828e211" xml:lang="inc-x-old"><lang/>
<w>aṣṭama-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5828e138" xml:id="mentioned_d5828e216" xml:lang="cu"><lang/>
<w>osmъ</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5828e144" xml:id="mentioned_d5828e221" xml:lang="lt"><lang/>
<w>âszmas</w></mentioned>. Cf. <ref type="xr" target="#entry_ast"/>.%n<bibl><ref type="bibl" target="#ref_Miller._Gr."/><biblScope>49</biblScope></bibl>. — <bibl><ref type="bibl" target="#ref_ОЯФ_I"/><biblScope>28</biblScope></bibl>.</etym>
</entry>
</body>
</text>
</TEI>