162 lines
11 KiB
XML
162 lines
11 KiB
XML
|
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:abv="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" n="2">
|
|||
|
<teiHeader>
|
|||
|
<fileDesc>
|
|||
|
<titleStmt>
|
|||
|
<title>Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">o_2</hi></title>
|
|||
|
</titleStmt>
|
|||
|
<publicationStmt xml:base="../pubstmt.xml">
|
|||
|
<p>Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia
|
|||
|
Sinitsyna and Vadim Dyachkov.</p>
|
|||
|
</publicationStmt>
|
|||
|
<sourceDesc>
|
|||
|
<bibl xml:lang="ru"><author>Абаев, Василий Иванович</author>.
|
|||
|
<title>Историко-этимологический словарь осетинского языка</title>. Т. <biblScope unit="volume">I</biblScope>. A–Kʼ. <pubPlace>М.–Л.</pubPlace>:
|
|||
|
<publisher>Наука</publisher>, <date>1958</date>. С. <biblScope unit="page">??–??</biblScope>.</bibl>
|
|||
|
</sourceDesc>
|
|||
|
</fileDesc>
|
|||
|
<encodingDesc xml:base="../encodingdesc.xml">
|
|||
|
<tagsDecl>
|
|||
|
<rendition xml:id="rend_italic" scheme="css">font-variant: italic;</rendition>
|
|||
|
<rendition xml:id="rend_smallcaps" scheme="css">font-variant: small-caps;</rendition>
|
|||
|
<rendition xml:id="rend_singlequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "‘" "’";</rendition>
|
|||
|
<rendition xml:id="rend_doublequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "«" "»";</rendition>
|
|||
|
</tagsDecl>
|
|||
|
</encodingDesc>
|
|||
|
</teiHeader>
|
|||
|
<text>
|
|||
|
<body>
|
|||
|
<entry xml:id="entry_o_2" xml:lang="os" abv:completeness="incomplete" n="2">
|
|||
|
<form xml:id="form_d5947e68" type="lemma"><orth>o</orth><form xml:id="form_d5947e70" type="variant" subtype="parens"><orth>wæ</orth></form></form>
|
|||
|
<sense xml:id="sense_d5947e73"><def xml:lang="ru">частица восклицания, преимущественно
|
|||
|
вокативная</def><def xml:lang="en">exclamation particle, predominantly
|
|||
|
vocative</def></sense>
|
|||
|
<abv:exampleGrp xml:id="exampleGrp_d5947e79">
|
|||
|
<abv:example xml:id="example_d5947e81">
|
|||
|
<quote>o X˳ycaw!</quote>
|
|||
|
<abv:tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q>о Боже!</q>
|
|||
|
</abv:tr>
|
|||
|
<abv:tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q>oh God!</q>
|
|||
|
</abv:tr>
|
|||
|
</abv:example>
|
|||
|
<example xmlns="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xml:id="example_d5947e96">
|
|||
|
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">o Xetæg! ma qaz mæ ūrs særæj!</quote>
|
|||
|
<tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">о Хетаг! не потешайся над моей седой
|
|||
|
головой!</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">oh Khetæg! don’t make fun of my gray head!</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_Коста"/>
|
|||
|
<biblScope>140</biblScope></bibl>
|
|||
|
</example>
|
|||
|
<example xmlns="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xml:id="example_d5947e119">
|
|||
|
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">o næ xorz fæsīvæd!</quote>
|
|||
|
<tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">о наша славная молодежь!</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">o, our glorious youth!</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_Сека"/>
|
|||
|
<biblScope>14</biblScope></bibl>
|
|||
|
</example>
|
|||
|
<example xmlns="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xml:id="example_d5947e142" xml:lang="os-x-digor">
|
|||
|
<usg xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><lang/></usg>
|
|||
|
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">o mæ Tezadæ, mæ zærddag!</quote>
|
|||
|
<tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">о моя Тезада, моя милая!</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">oh my Tezadæ, my dear!</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_Gurdž._Æduli"/>
|
|||
|
<biblScope>81</biblScope></bibl>
|
|||
|
</example>
|
|||
|
<example xmlns="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xml:id="example_d5947e168" xml:lang="os-x-digor">
|
|||
|
<usg xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><lang/></usg>
|
|||
|
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">wæ
|
|||
|
Xan-<?oxy_comment_start author="julie" timestamp="20211017T203254+0300" comment="заменить w на кружок?
|
|||
|
"?>Gw<?oxy_comment_end ?>assæ, Xan-Gwassæ, mæ kavdmæ min kæsæ!</quote>
|
|||
|
<tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">о Хан-Гуасса, Хан-Гуасса, посмотри на мою
|
|||
|
пляску!</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">oh Khan-Gwassæ, oh Khan-Gwassæ, look at my
|
|||
|
dance!</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_Gurdž._Æduli"/>
|
|||
|
<biblScope>88</biblScope></bibl>
|
|||
|
</example>
|
|||
|
<example xmlns="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xml:id="example_d5947e199" xml:lang="os-x-digor">
|
|||
|
<usg xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><lang/></usg>
|
|||
|
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">o zærond xæræg, Poco!</quote>
|
|||
|
<tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">о старый осел Поцо!</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">oh old donkey Potso!</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_Iræf"/>
|
|||
|
<biblScope>98</biblScope></bibl>
|
|||
|
</example>
|
|||
|
<example xmlns="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xml:id="example_d5947e225" xml:lang="os-x-digor">
|
|||
|
<usg xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><lang/></usg>
|
|||
|
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">o Xucawti
|
|||
|
<?oxy_comment_start author="oleg" timestamp="20220723T225019+0300" comment="NB: интересный порядок слов!"?>mæxe<?oxy_comment_end ?>
|
|||
|
Xucaw!</quote>
|
|||
|
<tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">о мой Бог Богов!</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">oh my God of gods!</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_MSt."/>
|
|||
|
<biblScope>14<hi rendition="#rend_subscript">9</hi></biblScope></bibl>
|
|||
|
</example>
|
|||
|
<example xmlns="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xml:id="example_d5947e258" xml:lang="os-x-digor">
|
|||
|
<usg xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><lang/></usg>
|
|||
|
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">o, mænæ iwazæg! ami ka je?</quote>
|
|||
|
<tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">эй, вот гость! кто здесь есть</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">hey, here’s a guest! who is there?</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_MSt."/>
|
|||
|
<biblScope>23<hi rendition="#rend_subscript">4–5</hi></biblScope></bibl>
|
|||
|
</example>
|
|||
|
</abv:exampleGrp>
|
|||
|
<etym xml:lang="ru">Примыкает по тональности не к <mentioned xml:id="mentioned_d5947e290" xml:lang="inc-x-old"><lang xml:lang="inc-x-old"/><w> a</w></mentioned>, а к восклицательной частице (часто —
|
|||
|
вокативной) в европейских языках: <mentioned corresp="#mentioned_d5947e345" xml:id="mentioned_d5947e294" xml:lang="cu"><lang/><w n="0">
|
|||
|
о</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5947e350" xml:id="mentioned_d5947e299" xml:lang="ru"><lang>русск.</lang><w> о</w></mentioned>,
|
|||
|
<mentioned corresp="#mentioned_d5947e355" xml:id="mentioned_d5947e303" xml:lang="got"><lang/>
|
|||
|
<w>ō</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5947e360" xml:id="mentioned_d5947e308" xml:lang="gmh"><lang/>
|
|||
|
<w>ō</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5947e366" xml:id="mentioned_d5947e314" xml:lang="la"><lang/>
|
|||
|
<w>ō</w></mentioned>, <mentioned xml:id="mentioned_d5947e319" xml:lang="grc"><lang/>
|
|||
|
<w>ῶ</w>
|
|||
|
<?oxy_comment_start author="julie" timestamp="20211017T192502+0300" comment="вообще не уверена в диакритиках
|
|||
|
"?><w>ώ</w><?oxy_comment_end ?></mentioned>. Ср., с другой стороны, <mentioned xml:id="mentioned_d5947e328" xml:lang="kbd"><lang/><w> wa</w></mentioned> частица обращения (<bibl><title>Каб.-русск.
|
|||
|
сл.</title>
|
|||
|
<biblScope>М., 1957, стр. 352</biblScope></bibl>).</etym>
|
|||
|
<etym xml:lang="en">It is not close to <mentioned xml:id="mentioned_d5947e340" xml:lang="inc-x-old"><lang xml:lang="ie"/>
|
|||
|
<w>a</w></mentioned>, but to an exclamative particle (often — vocative) in European
|
|||
|
languages: <mentioned corresp="#mentioned_d5947e294" xml:id="mentioned_d5947e345" xml:lang="cu"><lang/>
|
|||
|
<w>o</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5947e299" xml:id="mentioned_d5947e350" xml:lang="ru"><lang/>
|
|||
|
<w>o</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5947e303" xml:id="mentioned_d5947e355" xml:lang="got"><lang/>
|
|||
|
<w>ō</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5947e308" xml:id="mentioned_d5947e360" xml:lang="gmh"><lang/>
|
|||
|
<w>ō</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5947e314" xml:id="mentioned_d5947e366" xml:lang="la"><lang/>
|
|||
|
<w>ō</w></mentioned>, <mentioned xml:id="mentioned_d5947e371" xml:lang="grc"><lang/>
|
|||
|
<w>ὦ</w>,
|
|||
|
<?oxy_comment_start author="julie" timestamp="20211017T192502+0300" comment="вообще не уверена в диакритиках
|
|||
|
" id="ylf_3xq_f5b" flag="done"?><?oxy_comment_start author="oleg" timestamp="20220718T023003+0300" parentID="ylf_3xq_f5b" comment="исправил :)" flag="done" mid="4"?><w>ὤ</w><?oxy_comment_end ?><?oxy_comment_end mid="4"?></mentioned>.
|
|||
|
Cf., on the other hand, <mentioned xml:id="mentioned_d5947e382" xml:lang="kbd"><lang/>
|
|||
|
<w>wa</w></mentioned> address particle (<bibl><title>Kabardinsko-russkij slovarʼ</title>
|
|||
|
[Kabardian-Russian dictionary] <biblScope>M., 1957, p. 352</biblScope></bibl>).</etym>
|
|||
|
</entry>
|
|||
|
</body>
|
|||
|
</text>
|
|||
|
</TEI>
|