Abaev Dictionary: entry <w>ælvasyn</w>

Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia Sinitsyna and Vadim Dyachkov.

Абаев, Василий Иванович. Историко-этимологический словарь осетинского языка. Т. I. A–Kʼ. М.–Л.: Наука, 1958. С. ??–??.
font-variant: italic; font-variant: small-caps; quotes: "" ""; quotes: "«" "»";
ælvasyn ælvæst
ælvasun ælvast
извлекать to pull out вынимать to take out натягивать to stretch стягивать to tighten
ælvasæ вязанка bundle
ew ælvasæj в один прием in one go
ælvasgaj
в несколько приемов in several goes с передышками with pauses
cʼewælvasæn праща sling
dūrælvasæn
dorælvasæn
id id
qama felvæsta он извлек кинжал he drew a dagger mæxi æxsargard sælvas æmæ myn ūmæj ralyg kæn mæ bærzæj извлеки мою собственную саблю и ею рассеки мою шею take my own saber and cut my neck with it 130 Asægo stur bælasæ æd buntæ felvasta Асаго вырвал большое дерево с корнями Asægo ripped out a large tree with roots 75 æ fat felvasta выхватил стрелу he drew an arrow 1414 kosæg æxe qæppæltæ felvasta ma sæ mæbæl skodta работник снял свою одежду и надел ее на меня the worker took off his clothes and put it on me 274 baǧzordta swadonmæ, nymætxūdy ʒy felvæsta он подбежал к роднику, зачерпнул оттуда войлочной шапкой he ran to the spring, scooped up from there with a felt hat II 143 Tūǧan jæ raxīz kʼūxy kard ælvæstæj, jæ galīw k’ūxy topp ærǧævdæj qazwat racyd Туган, (имея) в правой руке обнаженную шашку, в левой руке взведенное ружье, ринулся в смертный бой Tugan, (having) a naked saber in his right hand, an armed gun in his left hand, rushed into mortal combat 101 Aznaur… æ alasabæl… sarǧ ængon fevardta æma in je lvasæntæ iting ærbalvasta Азнаур плотно положил на своего коня седло и крепко стянул подпруги Aznaur firmly put a saddle on his horse and tightened the girth 52 bæx ændonaw yssi, sælvæsta конь стал как стальной, подтянулся the horse became like steel, pulled up 148 dæw syǧzærīn ron naræg balvæsta золотой пояс стянул тебя туго the golden belt has squeezed you tight 19 Закономерная перестановка из ævlasyn (ср. , lvynyn, , ); восходит к ара-nas- (или abi-nas-); сращение преверба æv- с глаголом lasyn тащить и пр. (из nas-), бытующим и самостоятельно. Близость значений ælvasyn и хорошо видна в некоторых выражениях: можно сказать безразлично kard sælvæsta и kard slasta извлек меч. — Benveniste ( LII 34 сл.) почему-то считает исходным значение бросать и сближает с bhraṁs-, bhras- падать, bhrāsaya- бросать, оставляя без объяснения ничем не оправданный в данном случае переход r в l. Ws. Miller (Gr. 57) сближал с vṛṣčati отсекает. См. ; ср. . Regular metathesis from ævlasyn (cf. , lvynyn, , ); goes back to ара-nas- (or abi-nas-); a fusion of the preverb æv- with the verb lasyn pull etc. (from nas-), which also exists independently. The proximity between and is clearly visible in certain expressions: one can say indifferently kard sælvæsta and kard slasta he drew out the sword. — Benveniste ( LII 34 f.) for some reason considers throw to be the basic meaning and connects it with bhraṁs-, bhras- to fall, bhrāsaya- to throw, leaving without explanation the in this case unmotivated change from r to l. Ws. Miller (Gr. 57) connected it to vṛṣčati cuts off. See ; cf. .