Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">sondon</hi>

Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia Sinitsyna and Vadim Dyachkov.

Абаев, Василий Иванович. Историко-этимологический словарь осетинского языка. Т. I. A–Kʼ. М.–Л.: Наука, 1958. С. ??–??.
font-variant: italic; font-variant: small-caps; quotes: "‘" "’"; quotes: "«" "»";
sondon
sæwændonæ
сера brimstone Sulfur Sulfur Tæmiskʼy swærttæ sondony tæf kænync минеральные источники Тамиска пахнут серой the mineral springs of Tamisk smell of suphfur cæmæj sæjgæ æ sajtæntti næmttæ zæǧa, oj tuxxæj in... sæwændoni smag æ fijmæ darun bajdajuncæ чтобы (душевно) больной назвал имена (вселившихся в него) бесов, его заставляют дышать серными испарениями (держат у носа серный запах) in order for a (mentally ill) patient to name the names of demons (that possessed him), he is forced to breathe sulphur vapors (they keep a sulphur smell at the nose) 42 ærzæt ami tævdæ kænuncæ, cæmæj æ læǧuz gaztæ (sæwændonæ æma ænd.) raxecæn woncæ здесь руду нагревают, чтобы дурные газы (сера и др.) отделились here the ore is heated so that bad gases (sulphur, etc.) are separated V 95 kaučuk æxwædæg sansi xuzæn fæwwuj, fal ʒī ʒawmaw cæmæj kænoncæ oj tuxxæj æj sæwændoni xæccæ xælæmulæ kænuncæ каучук сам напоминает клей, но чтобы изготовлять из него вещи (изделия), его смешивают с серой rubber itself resembles glue, but in order to make things (products) of it, it is mixed with sulphur V 120 Сложение sæwæn-donæ содержащий (donæ) материал для горения (sæwæn).У Вс. Миллера () дан перевод серный источник; при этом во второй части усматривается don вода. Но это ошибка: вода в дигорском — don, а не donæ. Первая часть (sæwæn) содержит тот же корень su-, sav- огонь, гореть, который наличен в sūʒyn гореть, sūg дрова (материал для горения), sæw утро, — и, стало быть, возводится к sava-na-. Ср. по образованию и значению ṡo-ṇa- огненный, огненного цвета. Эту же базу с формантом -ka- (sava-ka-, sau-ka-) мы находим в sao-k-ənt-a- сера (saokəntavant- содержащий серу), sawagand, saugand в выражении saugand xurdan клясться, буквально пить серу (при испытании в ордалии) ( 1550).Об испытании серной водой и других видах ордалий повествует Saugandnāmah ( II 124). Ср. использование серы при лечении душевных болезней у осетин. Этимологическая связь серы с огнем, горением распознается и в некоторых других языках: Schwefel, (диал.) Schwelfel сера при swelan, -schwelen медленно гореть, тлеть, svelti id. ( II 359). — Для второй части см. -don-donæ. — Инг. sangal сера, несмотря на изменение звукового облика, нельзя, видимо, отделять от ос. . Compound from sæwæn-donæ containing (donæ) material for burning (sæwæn).Ws. Miller () gave a translation sulphur source; at the same time he sees don water. But it is a mistake: water in Digor is don, and not donæ. The fisrt part (sæwæn) contains the same stem su-, sav- fire, burn, that is found in sūʒyn burn, sūg firewood (material for burning), sæw morning, — and, therefore, goes back to sava-na-. Cf. by the derivation patter and the semantics ṡo-ṇa- flaming, of flaming colour. The same stem with the formant -ka- (sava-ka-, sau-ka-) is attested in sao-k-ənt-a- sulphur (saokəntavant- containig sulphur), sawagand, saugand in the expression saugand xurdan swear, literally drink sulphur (while trials by ordeal) ( 1550).Saugandnāmah ( II 124) tells about the trial of sulphur water and other types of ordeal. Cf. the use of sulphur for curing mental illnesses among Ossetians. Etymological connection between sulphur and fire, burning is found in some other languages: Schwefel, Schwelfel sulphur and swelan, -schwelen burn slowly, smolder, svelti id. ( II 359). — For the second part see -don-donæ. — sangal sulphur, is not separable from Ossetic despite the sound changes.