Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">tyzmæg</hi>

Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia Sinitsyna and Vadim Dyachkov.

Абаев, Василий Иванович. Историко-этимологический словарь осетинского языка. Т. I. A–Kʼ. М.–Л.: Наука, 1958. С. ??–??.
font-variant: italic; font-variant: small-caps; quotes: "‘" "’"; quotes: "«" "»";
tyzmæg
tuzmæg
сердитый angry гневный wrathful суровый harsh грозный fearsome tyzmægæj mæm ma kæs, mæ fydy zærond не смотри на меня сурово, мой старик отец do not look at me sternly, my old father 14 nīk˳y ʒy feq˳ystoj wajʒæf, tyzmæg nyxas никогда не слышали от него упрека, гневного слова we have never heard a reproach or an angry word from him 137 zon, kæd tyzmæg mæxī daryn, wæddær dæm mæsty næ dæn знай, хоть я держусь (с тобой) сурово, все же я на тебя не сержусь know that even though I am being harsh (with you), I am still not angry with you 55 amydta īw rævdawgæ wæd, tyzmægæj wæd je ʽvsymæræn Salǵenyq то ласково, то гневно поучал своего брата Салдженык Saldzhenyk lectured his brother sometimes affectionately, sometimes angrily 107 Zaza jæ ūsmæ bynton ystyzmæg Заза стал особенно суров к своей жене Zaza became especially harsh to his wife 80 mæ fyd mænæn wydīs tyzmæg læg отец у меня был человек суровый my father was a tough man 124 zaǧta: dæ bon xorz, tyzmæg ūspadcax! молвил: здравствуй, грозная царица he said: greetings, oh mighty Tsaritsa! Пушкин. Уацмыстæ. Дзауджикау, 1949, стр. 173Pushkin. Uacmystæ. Dzaudzhikau , 1949, p. 173 tyzmæg qaggænǵytæ грозная стража grim guards Пушкин. Уацмыстæ. Дзауджикау, 1949, стр. 173Pushkin. Uacmystæ. Dzaudzhikau , 1949, p. 173 tyzmæg ulæntæ сердитые волны angry waters Пушкин. Уацмыстæ. Дзауджикау, 1949, стр. 174Pushkin. Uacmystæ. Dzaudzhikau , 1949, p. 174 Лексикализованное причастие на -æg от tyzmyn спешить ( § 110, 169I 1). Глагол tyzmyn в спрягаемых формах в иронском не засвидетельствован, но д. хорошо документировано. Развитие значения (спешащий, быстрыйвспыльчивый, сердитый) находит надежные аналогии в других языках. Так, hasty (от hasten спешить) означает не только поспешный, быстрый, но также вспыльчивый, quick to anger ( 1135). Ав. aešma- ярость образовано от aeš- приходить в быстрое движение (31, 35–36). Ср. также turg сердитый из türge(n) быстрый, naglъ поспешный, быстрый при náhlý вспыльчивый, náhlost furor; naprasat быстрый и náprasit вспыльчивый, резкий, грубый (Этимология 1964, М., 1965, стр. 27, 30); ǰengil быстрый, вспыльчивый, сердитый. — Об этимологических связях ос. tyzmæg см. под и .Bailey, Adyar Library Bulletin XXV 5. A lexicalized -æg-participle from tyzmyn hurry ( § 110, 169I 1). Conjugated forms of the verb tyzmyn is not attested in Iron, but Digor is well documented. The meaning development (hurrying, fasthot-tempered, angry) has reliable analogies in other languages. For example, hasty (from hasten) means not only hurried, fast, but also hot-tempered, quick to anger ( 1135). aešma- fury is derived from aeš- come into rapid motion (31, 35–36). Cf. also turg angry from türge(n) fast, naglъ hasty, fast and náhlý hot-tempered, náhlost furor; naprasat fast and náprasit hot-tempered, harsh, rude (Ètimologija 1964, Moscow, 1965, p. 27, 30); ǰengil fast, hot-tempered, angry. — On the etymological connections of Ossetic tyzmæg see under and .Bailey, Adyar Library Bulletin XXV 5.