Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">wajyn</hi>

Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia Sinitsyna and Vadim Dyachkov.

Абаев, Василий Иванович. Историко-этимологический словарь осетинского языка. Т. I. A–Kʼ. М.–Л.: Наука, 1958. С. ??–??.
font-variant: italic; font-variant: small-caps; quotes: "‘" "’"; quotes: "«" "»";
wajyn wad
wajun wad
бежать run скакать ride a horse течь flow
delæmæ fæwaj!
ступай вниз (в преисподнюю) (в преисподнюю)! go down (to the underworld)! (брань) (a curse)
syvællon jæ kʼaxyl awadī
ребенок стал (научился) (научился) ходить the child started (learned) to walk
wajag bæx
резвый конь fast horse скакун racehorse
выходить amount to получаться turn out
nīcy ʒy rawadī
ничего из этого не вышло it amounted to nothing
попадать hit задевать scratch
awadī myl ʒy
мне влетело I was hit
cæstytyl wajyn
носиться перед глазами rush in front of someone’s eyes (о видении, призраке) (of a vision or a ghost) мерещиться seem
qūstyl amajyn
дойти до слуха, до сведения catch someone’s ear, come to attention
rūvas kæcæjdær rawad откуда-то выбежала лиса a fox ran out of somewhere 83 sag… unærǧgæ wadī олень бежал стеная the deer ran groaning 91 k˳y, rawais wæ wazæǵy qærmæ! если бы ты выбежала на голос вашего гостя! if you ran out to the voice of your guest! 110 taǧd de skʼolamæ waj! быстро беги в свою школу! run to school! 118 Tajmuraz æmæ Azaw sæ kʼaxyl wajyn bajdydtoj Таймураз и Азау (будучи детьми) (будучи детьми) стали ходить Tajmuraz and Azaw (будучи детьми) (being children) started walking 43 fædīs jæ fædyl wajyn bajdydtoj поднявшиеся на тревогу погнались за ним those alerted started chasing him 83 Sozyryqo ḱysyl k˳y awad когда Созрыко проехал немного… when Sozyryqo rode for a little… 37 cæstysyǵy swadættæ wadī sæ wadūltyl по их щекам текли ручьи слез ears streamed down their cheeks 118 (barǵytæ) rajdydtoj wajyn (всадники) поскакали (the riders) started riding II 172 Agundæ sæ (Æxsærtæggaty) ralǧysta: avd azy wæ kærdag kard mawal kærdæd, wæ wajag bæx mawal wajæd Агунда их (Хсартаговых) прокляла: пусть семь лет ваш резун-меч не режет, ваш скакун-конь не скачет Agundæ cursem them (the Xsærtæggatæ): let your sword the cutter not cut for seven years, your horse the jumper not jump I 74 wad æmæ dæ cydæj dīssag ma kæs dæxīrnæ ради твоего бега и хода не кажись себе чудом for the sake of your running and walking, do not seem a miracle to yourself 35 nanamæ min ka bawaja? кто побежит к маме? who will run to mother? 22 biccewtæ wadæncæ, cid, æ razmæ дети, бывало, выбегали ему навстречу the children used to run out towards him 116 i læqwænmæ kʼumæj mistæ rawadæj к юноше из угла выбежала мышка a mouse ran over from the corner to the young man 177 bæxi fæwwingæj æ zærdæ isroxs æj, æmæ imæ æxe eci ew wadæj rawaǧta при виде коня у него просветлело на сердце, и он бегом к нему пустился seeing his horse light entered his heart, and he ran down to it 14 xonxæj, xormæ ærttevæntægængæ, wadæj sawædon с горы, поблескивая на солнце, бежал родник a stream, shining on the sun, was running down from the mountain 125 dænttæ sursuræj wadæncæ речки бежали журча the rivers were running murmuring 1950 VII 43 dælæmæ fæwaja mæ amond yskænæg! чтобы сойти вниз (в преисподнюю) тому, кто создал для меня (такую) участь! he, who created (such) a fate for me, should go down (to the underworld)! 55 dæ q˳ydtag xorz næ rawajʒænīs из твоего дела (ничего) хорошего не получится this thing of yours will amount to nothing II 323 cy ʒy rawaja, ūj fenʒystæm увидим, что из этого получится we will see what this turns out to be næ ǧuddagæj ci rawajʒ ænæj, oj min ærgomæj zæǧæ скажи мне откровенно, что получится из нашего дела tell me frankly, what this affair of ours will turn out to be fat sagæn jæ kʼaxyl awadī стрела попала оленю в ногу the arrow hit the deer in the leg cy kænʒæn Xosʒaw, jæ qūstyl k˳y awaja abony fydbylyzy xabar? что сделает Хосдзау (что c ним будет) (что с ним будет), когда до него дойдет (его ушей коснется) (его ушей коснется) весть о сегодняшнем несчастье? what will Xosdzaw do (что c ним будет) (what is going to happen to him), when the news about today’s misfortune will reach him (его ушей коснется) (touch his ears) 19 Maniʒæjæn… jæ fyny Sadullæ jæ cæstyl wadī Манидзе во сне виделся Садулла Sadullæ occurred to Manidzæ in her dream 79 mæ cæstytyl awadī мне померещилось it occurred to me Восходит к индоевропейской глагольной базе wī-, wey- устремляться, гнаться, преследовать и пр. На иранской почве ср. par-wey : par-wet достигать [скорее к vāy- (), чем к āp- (Morgenstierne)], (каузатив) way-ān-am заставлять прийти, niwāy (nwʼy-) идти (…ein bestimmtes Gehtempo: Henning, XIV 469490), vā(y)- гнать, преследовать, vātī- преследование. За пределами иранского: vī-, veti устремляться,Kupier ( 1934 XII 240) относит сюда же vičh-, vyačh- гнать (wi-es-ḱo). Hoffmann ( II 463—464) предпочитает анализировать vi-čha-, имея в виду čha- драть шкуру (?). vejù, výti гнать, преследовать, vajóti усиленно гнать, преследовать, vajonè состязание в беге, vajât преследовать, weidōn преследовать, охотиться и пр., ἵεμαι устремляться, спешить, huwā-, huwiya- бежать ( 1123—1124). Из значения гнаться, преследовать развились значения охота, охотник, воин: wʼywk, wʼywg охотник, byaha-, wađ охота, venari охотиться, wayina охота, воин, война. Обращает на себя внимание одинаковое оформление на -n- в памирском, славянском, балтийском (vajone) и латинском; см. об этом: 139—140. — В значении течь см. еще agwian. 856. — 30. — 64. — Henning, XV 175, прим. 4. — Bailey, 1966 XXIX 522. Goes back to the Indo-European verbal root wī-, wey- rush, chase, follow etc. Iranic cognates include par-wey : par-wet reach [more likely a descendant of vāy- () rather than āp- (Morgenstierne)], (causative) way-ān-am make come, niwāy (nwʼy-) go (…ein bestimmtes Gehtempo: Henning, XIV 469490), vā(y)- chase, follow, vātī- following. Outside the Iranic languages: vī-, veti rush,Kupier ( 1934 XII 240) considers vičh-, vyačh- chase (wi-es-ḱo) related. Hoffmann ( II 463—464) prefers to analyse this as vi-čha-, bearing čha- flay in mind (?). vejù, výti chase, follow, vajóti chase or follow with greater force, vajonè running competition, vajât follow, weidōn follow, hunt etc., ἵεμαι rush, hurry, huwā-, huwiya- run ( 1123—1124). From chase, follow the meanings hunt, hunter, warrior developed : wʼywk, wʼywg hunter, byaha-, wađ hunt, venari to hunt, wayina gunt, voin warrior, vojna war. The use of -n- in the Pamir, Slavic and Baltic (vajone) languages, as well as language, deserves attention on its own; regarding this, see: 139—140. — In the meaning flow see also agwian. 856. — 30. — 64. — Henning, XV 175, fn. 4. — Bailey, 1966 XXIX 522.