Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">nyllæg</hi>

Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia Sinitsyna and Vadim Dyachkov.

Абаев, Василий Иванович. Историко-этимологический словарь осетинского языка. Т. I. A–Kʼ. М.–Л.: Наука, 1958. С. ??–??.
font-variant: italic; font-variant: small-caps; quotes: "‘" "’"; quotes: "«" "»";
nyllæg
nillæg
низкий low невысокий low-level низко low (adv.) ; ант. ; ant. bærzondæj nyllægmæ max dær bafæʒæxs с высоты в низину и нас благослови from high to lowland and bless us 66 nyllæggomaw bæzærxyg læg невысокий коренастый мужчина short stocky man rast sīxor afon (Axmæt) Pirany xæʒary balæwwyd æmæ jyn dardgomawæj nyllæg bak˳yvta как раз во время обеда Ахмат вошел в дом Пирана и издалека низко ему поклонился just in time of the dinner, Akhmat entered Piranʼs house and bowed low to him from afar 60 qybylæj nyllægdær, lægæj bærzonddær ниже поросенка, выше человека below a pig, above a man riddle, the answer is: hat; 33 Boræfærnug… sær nillæg æma on bærzondæj randæj sæxemæ Борафарнуг поехал к себе с опущенной (низкой) головой и поднятыми (высокими) лопатками (т. е. удрученный) Borafarnug went to his place with a lowered head (i.e. dejected) (low) head and raised (high) shoulder blades (i.e. dejected) 7 hej, xwarz adæm, hej, ængartæ, cæj, ma ʽrnillæg wæd næ nom эй, добрые люди, эй, друзья, пусть не унизится наше имя hey, good people, hey, friends, let our name not be humiliated 56 bærzond tæxis, nillæg ma ʽrbadæ высоко летаешь, не села бы низко you fly high, you would not sit low 93 Вероятно, из ninnæg с диссимилятивной заменой nnll, как в malusæg подснежник из manusæg, lamaz мусульманская молитва из namaz, из фонтан и др. Ср. nina- (näna-) в сложении ninārra ладонь (впадина руки). Мы имеем дело с образованием от приставки ni-, означающей при глаголах направление вниз: ni-na- от ni-, как, скажем, paiti-na- (ос. ) от paiti-. От этой же общеиндоевропейской приставки ni- образованы nitaram, nidar, nieder вниз, niedrig низкий, nizъ вниз, низ, низкий, и пр. ( 312). Геминацию ll (← nn) следует объяснять либо общей тенденцией к геминации конечного согласного основы при наращении суффикса ( § 1982), либо тем, что исходной формой была не ninaka-, а ninyaka. 51; 1887 XLI 331, 342. — Bailey, Indo-Iranica. Mélanges Morgenstierne, Wiesbaden, 1964, стр. 11. Perhaps, from ninnæg with dissimilative replacement nnll, likewise in malusæg snowdrop from manusæg, lamaz muslim prayer from namaz, from fontan etc. Cf. nina- (näna-) in compound ninārra palm (dimple of the arm). We are dealing with derivation using the prefix ni-, denoting downward direction with verbs: ni-na- from ni-, like, for instance, paiti-na- (Ossetic ) from paiti-. Derived rom the same common Indo-European prefix ni- are nitaram, nidar, nieder downwards, niedrig low, nizъ downwards, niz, nizkij, etc. ( 312). Geminated ll (← nn) should be accounted for either by the general tendency to gemination of the final stem consonant accompanied by adding the suffix ( § 1982) or by the fact that the initial stem was ninaka- and not ninyaka. 51; 1887 XLI 331, 342. — Bailey, Indo-Iranica. Mélanges Morgenstierne, Wiesbaden, 1964, p. 11.