Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">qælʒæg</hi>

Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia Sinitsyna and Vadim Dyachkov.

Абаев, Василий Иванович. Историко-этимологический словарь осетинского языка. Т. I. A–Kʼ. М.–Л.: Наука, 1958. С. ??–??.
font-variant: italic; font-variant: small-caps; quotes: "‘" "’"; quotes: "«" "»";
qælʒæg
iǧælʒæg
веселый cheerful бодрый energetic не хотящий спать not wanting to sleep
zærdæqælʒæg
с веселым сердцем with a cheerful heart
syvællon ysqælʒæg æmæ nal fynæj kæny ребенок разгулялся и не спит the child has walked much and is not sleeping qælʒægæj sæ arvītyn qæwy надо их (воинов) проводить весело it is necessary to see them (warriors) off in a cheerful way 108 kūvynmæ — pax˳ympar, nwæztæn — nærton wæjyg, aftæmæj noǵy læppūlægaw qælʒæg молиться он (искусен), как пророк, пить — как нартовский великан, а к тому же еще весел, как юноша he is (skillful) to pray like a prophet, to drink like a Nart giant, and besides, he is also cheerful like a young man 138 qælʒægæj, ævzyǧdæj fæxætaj… странствуй весело, бодро… wander cheerfully, in a energetic way… 120 (xalon) zærdæqælʒægæn tærxættæ kodta (ворона), услаждая свое сердце, предавалась размышлениям (the crow), delighting her heart, indulged in reflections 82 ba-æj-xonuncæ zærdiǧælʒægæj Sajnægi kizgæ Agundæ-xani приводят, веселясь сердцем, дочь Сайнага Агунду (в дом жениха Ацамаза) they bring, having fun with their hearts, the daughter of Saynag Agundu (to the house of the groom Atsamaz) 63362—363 qælʒæg ūt æmæ kūvūt бодрствуйте и молитесь Take ye heed, watch and pray 13 33 : ænqælʒæg ūt : ænqælʒæg ūt bittiræn… æ ew bazur xussægi bazur æj, īnnæ bazur ba iǧælʒægi bazur æj у летучей мыши одно крыло — крыло сна, другое же крыло — крыло бодрствования the bat has one wing — the wing of sleep, the other wing — the wing of wakefulness 61 Производное от qaligal (← vi-gar-) бодрствующий с суффиксом -ʒæg (ср. , и др.) и ослаблением гласного aæ. Развитие значения: бодрствующийбодрыйвеселый. Исходная семантика пробуждения ясно еще чувствуется в сложном слове x˳yssæg-qælʒæg только что пробудившийся от сна (), x˳yssægqælʒægæj спросонок. Ср. . A derivative from qaligal (← vi-gar-) awaking with the suffix -ʒæg (cf. , etc.) and the weaking of the vowel aæ. The development of the meaning: awakingenergeticcheerful. The initial semantics of the awakening is still clearly felt in the compound word x˳yssæg-qælʒæg just awakened from a dream (), x˳yssægqælʒægæj half asleep. Cf. .