Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">stæn_1</hi>

Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia Sinitsyna and Vadim Dyachkov.

Абаев, Василий Иванович. Историко-этимологический словарь осетинского языка. Т. I. A–Kʼ. М.–Л.: Наука, 1958. С. ??–??.
font-variant: italic; font-variant: small-caps; quotes: "‘" "’"; quotes: "«" "»";
stæn
кобель male dog ; отмечено только в выражении ; is attested only in the expression
stænmæ cæwyn
идти на случку go to mating (о суке), буквально идти к кобелю (of a female dog), literally go to the male dog
; ср. аналогичные выражения: о кобыле wyrsmæ cæwyn идти к жеребцу, о корове k˳yrmæ cæwyn идти к быку, о свинье (?) ǵyrtmæ cæwyn ; cf. similar expressions: of the mare wyrsmæ cæwyn go to the stallion, of the cow k˳yrmæ cæwyn go to the bull, of the pig (?) ǵyrtmæ cæwyn ūs... jæxs radavta, rašavta mæ æmæ kaša ( = gaʒa) festadtæn... qæwy mæ k˳yjtæ sīstoj æmæ k˳yjtæj yssydtæn stænmæ женщина схватила плетку, хлестнула меня, и я превратился в суку; в ауле меня стали преследовать собаки и я с собаками (кобелями) имел случку the woman grabbed a whip, whipped me, and I turned into a female dog; dogs began to chase me in the village and I had mating with (male) dogs I 17 cady mæxī k˳yd bappærston, aftæ jæfs bæx festadtæn... wyrsmæ cæwyn bajdydton, aftæmæj myn bajrægtæ g˳yrdīs... bappærston ta mæxī cady, aftæmæj gacca festadtæn... stænmæВ тексте ошибочно uysmænmæ, но в прим. 13 на стр. 248прим. 13 на стр. 248stæ(n)mæ.There is uysmænmæ in the text by mistake, but in fn. 13 on the page 248stæ(n)mæ. cæwyn bajdydton, aftæmæj myn qævdyntæ g˳yrdīs как только я бросился в озеро, я превратился в кобылу... я стал случаться с жеребцами, и у меня рождались жеребята... опять я бросился в озеро и превратился в суку; я стал случаться с кобелями, и у меня рождались щенки As soon as I dove into the lake, I turned into a mare... I began mating with stallions, and foals were born to me... again I dove into the lake and turned into a female dog; I began mating with male dogs, and puppies were born to me III 41 Восходит к sčan-, skan-, sken-. Для st из sč(sc) ср. , , , , . В припамирских иранских языках представлено в двух значениях — щенок и козленок: skən, skön, skən, s(ə)ken, skənok, skönük, səkwon щенок, ṣ̌tənak (из sčənak), štənok, išten козленок, козочка. Сюда же sčaeniš козленок (Hoffmann, MSS XXII 29, 36—37. — Gershevitch, Iran and Islam, Edinburgh, 1971, стр. 267 сл.). Безупречные соответствия в славянских языках: štene (из sčen-), щеня, щенок, щеня, szczeniȩ.Участие припамирских языков в восточноевропейской (скифо-славянской) изоглоссе не случайно. Оно является одним из доказательств генетической связи этих языков со скифским. В пользу этого говорят и некоторые яркие памирско- восточнофипские лексические схождения. См.: Joki, Studia orientalia 1963 XXVIII 7—8. Далее сюда относят skʼund щенок, волчонок, cano волчонок. Об использовании одного и того же термина для детенышей разных животных см.: 180, s.v. puppy. — В частности, для колебания значений щенок || козленок ср. также čut козленок из kuri, в других языках собака, щенок (см. : 605), или курд, buǰi щенок при buz коза. — Наряду с sken- был, видимо, вариант sḱen-, что закономерно дало в осетинском sæn-; см. sænykk козленок, козочка. 21—22. Goes back to sčan-, skan-, sken-. For st from sč(sc) cf. , , , , . In the Pamir Iranian languages it is represented in two meanings — puppy and baby goat: skən, skön, skən, s(ə)ken, skənok, skönük, səkwon puppy, ṣ̌tənak (from sčənak), štənok, išten baby goat, female goat. Also here sčaeniš baby goat (Hoffmann, MSS XXII 29, 36—37. — Gershevitch, Iran and Islam, Edinburgh, 1971, p. 267 ff.). There are perfect correspondances in Slavic languages: štene (from sčen-), schenya, schenok, schenya, szczeniȩ.The participation of the Pamir languages in the Eastern European (Scythian-Slavic) isogloss is not accidental. It is one of the proofs of the genetic connection of these languages with Scythian. Some striking Pamir-East Finnish lexical convergences also speak in favour of this. See: Joki, Studia orientalia 1963 XXVIII 7—8. Further the following is included: skʼund puppy, wolf cub, cano wolf cub. For the use of the same term for cubs of different animals, see: 180, s.v. puppy. — In particular, for variation of meanings puppy || baby goat cf. also čut baby goat from kuri, in other languages dog, puppy (see : 605), or buǰi puppy while having buz goat. — Along with sken- there was, apparently, the variant sḱen-, what regularly gave in Ossetic sæn-; see sænykk baby goat, female goat. 21—22.