Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">wærag</hi>

Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia Sinitsyna and Vadim Dyachkov.

Абаев, Василий Иванович. Историко-этимологический словарь осетинского языка. Т. I. A–Kʼ. М.–Л.: Наука, 1958. С. ??–??.
font-variant: italic; font-variant: small-caps; quotes: "‘" "’"; quotes: "«" "»";
wærag
колено knee ; син. (употребляется лишь в определенных сочетаниях и преимущественно во мн. числе) ; syn. (used only in certain expressions and primarily in the plural)
wæraǵy ḱʼīrī , wæraǵy sær
надколенная чашка knee-cap
wæragæmbærzæn
панталоны женские women’s underpants
wæragdaræn
наколенник knee-pad Kniewärmer Kniewärmer
wærǵytæ xojʒæn она будет (в горе)(в горе) бить свои колени she will (в горе)(in grief) hit her knees 39 bynʒ k˳y festadaid æmæ Sadullæjy wæragyl k˳y abadtaid, ūj dær æj fændyd ей даже хотелось бы превратиться в муху и сесть на колено Садуллы she even wanted to turn into a fly and sit on Sadullæ’s knee 78 læppū kʼūlybadæg ūsy wæragyl jæ sær k˳yd æræværdta, aftæ tarf fynæj bacī юноша, как только положил голову на колено колдуньи, так заснул глубоким сном the young man, as soon as he put his head on the sorceress’ knee, fell into a deep sleep IV 27 dykkag gæraxæn jæ wærǵytyl ærxawd при втором выстреле он упал на колени at the second shot he fell on his knees 101 wærǵytæ mæ byny nal cæwync мои колени подо мной уже не идут (от слабости) my knees no longer walk under me (due to weakness) 9 bīræǧy ’xsyr Soslanæn jæ wærǵyty særtæ næ bambærzta æmæ ūj adyl ænæsærstæj bazzadysty волчье молоко не покрыло колен Сослана, и поэтому они остались не закаленными the wolf milk did not cover Soslan’s knees, and hence they remained unhardened 60 Balsæǵy Calx jæxī sūsægæj rawaǧta Soslanyl æmæ jyn jæ wærǵytæ atæxyn kodta Балсагово Колесо незаметно напустилось на Сослана и отсекло ему колени the Wheel of Balsæg secretly descended on Soslan and cut off his knees 143 æfsæn mæcʼīs syrx zyng yskænūt æmæ jyn æj jæ zævæty st’yssūt; kæd jæ byrynkʼ wæraǵy kʼīrījæ ’stona æmæ næ syzmæla, wæd bælvyrd mard nykkodta накалите докрасна железный лом и вонзите ему в пятку; если его (лома) конец пробьет коленную чашку и он не шевельнется, то он и вправду умер make an iron crowbar red-hot and put it in its heel; if its [the bar’s] edge pierces the knee-cap and it does not move, then it is truly dead I 106 æxsargard in æ zængiti æ wæragi særtæj dælæmæ raxawun kodta шашка отрубила ему ноги ниже коленных чашек (головок) the sabre cut of his knees below the knee-caps 22 Ojnoni Calx (Soslanæn) æ duwwæ wæragebæl razildæj; i wærgutæ raxawdtæncæ Колесо Ойнона прокатилось по двум коленям (Сослана); колени были отрублены the Wheel of Oynon rolled over the two knees (of Soslan); the knees were cut off II 20 Sumeni furtæn dengiz æ wæragi ǧolæ dær ne ’mbærzuj Суменову сыну море по колено (… не покрывает даже коленного сустава) the sea reaches up to the knee of the sun of Sumen (… does not cover even the knee joint) 2643 Восходит к warāka- от war- изгибать, собственно изгиб. Ср. rankà (из wra-n-ka) рука , rąka, рука, vrang, vraang, wrang шпангоут (колено судна) из wrangô etwas verdrehtes, krummes ( II 877), vraa, vrå угол из wranhô (там же 1394), галло-романское branca (из vranka) рука, лапа (Kurylowicz. Melanges Vendryes. Paris, 1925, стр. 205 сл.). Без форманта -k-: ūru- бедро, ūruparvan- колено, hurā thigh ( АО 1966 XXX 38), vārus кривоногий, vara поперечный брус. Надежных соответствий в других иранских языках не видно, и следует, быть может, относить к скифо-европейским изоглоссам (см. ). — Из аланского идут, вероятно, varang плечо, voruv, vare бедро. — С семантической стороны (изгибколеноплечорука и т. п.) ср. хотя бы Knie колено, угол, колено, связанное с коло, колесо (Ильинский, Archiv für slavische Philologie, Bd. 29, Berlin, 1907, стр. 163), rodilla колено от rota колесо, wæxsk плечо, связанное с -vexus в con-vexus (см. ). — Ср. , , , , . Goes back to warāka- from war- bend, literally a bend. Cf. rankà (from wra-n-ka) hand , rąka, ruka, vrang, vraang, wrang rib (of ship frame) (ship’s knee) from wrangô etwas verdrehtes, krummes ( II 877), vraa, vrå угол from wranhô (там же 1394), Gallo-Romance branca (из vranka) hand, paw (Kurylowicz. Melanges Vendryes. Paris, 1925, pp. 205 ff.). Without the suffix -k-: ūru- thigh, ūruparvan- knee, hurā thigh ( АО 1966 XXX 38), vārus bow-legged, vara transverse beam. No reliable correspondences in other Iranian languages are available, and the word should perhaps be viewed as one of the Scytho-European isoglosses (see ). — From Alanic probably come varang shoulder, voruv, vare thigh. — From the semantic point of view (bendkneeshoulderhand etc.) cf. at least Knie knee, angle, koleno knee, related to kolo, koleso wheel (Iljinskij, Archiv für slavische Philologie, Bd. 29, Berlin, 1907, p. 163), rodilla knee from rota wheel, wæxsk shoulder, related to -vexus in con-vexus (see ). — Cf. , , , , .