Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">wag</hi>

Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia Sinitsyna and Vadim Dyachkov.

Абаев, Василий Иванович. Историко-этимологический словарь осетинского языка. Т. I. A–Kʼ. М.–Л.: Наука, 1958. С. ??–??.
font-variant: italic; font-variant: small-caps; quotes: "‘" "’"; quotes: "«" "»";
wag
wag(æ)
нрав temper поведение behaviour норма поведения behavioural norm пристойность propriety порядок order status status манеры manners настрой attitude
xærzwag
добронравный benevolent
fydwag
злонравный malevolent
wagǵyn
соблюдающий нормы поведения compliant
ænæwag
небывалый unprecedented неподобающий inappropriate недостойный unworthy непристойный obscene
qælæsy wag
интонация tone ( 247) ( 247)
zærdæjy wag
zærdi wagæ
настроенность mood отношение к кому-либо attitude towards someone
k˳yrojy wag
режим мельницы, установка ее на помол mode of operation of a mill, setting it to grind
wagæværd
статус status положение дел state of affairs
jæxī wagyl næw
он не в форме, не в духе he is not in shape, not in the mood
fyngyl wag, æǧdawy myggagæj nīcwal wydī за столом уже не было ничего похожего на пристойность, приличие at the table there was no longer anything resembling decency, propriety 218 bīnontæ wynync, ældær jæxī wagyl kæj nal ū, fælæ cæmæn aftæ ærænkʼard, ūj bafærsæg æj næj; nīkī xæssy jæ nyfs домашние видят, что алдар не в духе, но почему он так загрустил, об этом не спрашивают: никто не осмеливается the family sees that the ældar is in the wrong mood, but why he is upset, no one is asking about it; no one has enough courage II 101 wædæj fæstæmæ mæxī wagyl nal dæn с тех пор я не могу прийти в себя since then I cannot get over it 1961 I 28 cy zærdæjy wag næm īs smaxyrdæm, ūj zonys ты знаешь, как мы относимся к вам you know what we think about you 20 zymæg…, nal waʒys k˳yroj jæ wagyl зима, ты не даешь мельнице нормально работать winter, you do not allow the mill to properly function 67 razyld k˳yroj; wag ærwaǧtaj мельница завертелась; ты опустила wag (рычаг, регулирующий помол) (рычаг, регулирующий помол) the mill started spinning; you pulled down the wag (рычаг, регулирующий помол) (a level controlling the grind) 156 wagǵyn æmæ ǧdawæj ʒyrdta …говорил пристойно, подобающим образом …he was speaking decently, in appropriate manner II 78 ænæwag mī bakodtaj ты совершил недостойное деяние you commited an unworthy act otæ fæwwuj Totajæn alkæddær æ ʒurdi wag таким бывает всегда настрой речи Тотая Totay’s speeches always have such an attitude 1956 VII 49 alcæmæj ænxæst, alcæmæj waggin (он) во всех отношениях совершенен, во всех отношениях добропорядочен (he is) perfect in every way, respectable in all senses of the word 123 kæd Cærugtæ muggagæj kʼæncæ ævzaræ, wæddær afunca wagæj хотя Царуговы не знатны родом, но манеры у них на высоте although the Cærugtæ family is not noble, their manners are always top-notch 171 me ‘vzong zærdæ fexsajtta Zulemætmæ, fal in mæ zærdi wag iskoj kænun ba næ razængard kodton мое юное сердце было увлечено Зулемат, но признаться ей в настрое моего сердца (моих чувствах) (моих чувствах) я не решался my young hearth was carried away by Zulemæt, but I did not have the courage to confess to her about my heart’s attitude (my feelings) 121 iscæjkodta ænæwag æstong настал небывалый голод there was an unprecedented hunger 33 næ Digori wagæværdtæj max arazi næma an положением дел в нашей Дигории мы пока еще недовольны we are still dissatisfied with the state of affairs in our Digoria 10 Сближается с wāk в ʼβwʼk (aβ-wāk) нрав, ʼwbwʼk (ūb-wāk) знакомство, добрые отношения ( 11, 31, 38). Происхождение слова спорно. Из b(u)vāka- от bū- быть [ср. ænæwag в значении небывалый ( 33)]? В этом случае wāg связано с wyn быть, wyn относится к wāg, как, скажем, qæwyn быть нужный к qwag нужда, нехватка. Или из vahaka- от vah- пребывать (ср.: 1952 XIV 484)? Или от wajyn бежать (ход, аллюр), как marg яд от maryn убивать? — С ослаблением гласного (wagwæg) мы находим слово в ряде сложений: mīn-ī-wæg способность, xærz-ī-wæg услуга, благодеяние, kæstær-ī-wæg предписанное обычаем услужение младших старшим, ældar-ī-wæg господство, æmbal-ī-wæg товарищеское отношение, wyrs-ī-wæg случка лошадей(поведение жеребца); есть даже mæsug-e-wæg поведение башни: Ælxojnawi kʼæʒæx mæsugewæg kodta Ors xonxi fijjawæn скала Алхойнау служила как бы башней пастуху Белой горы скала Алхойнау служила как бы башней пастуху Белой горы II 131 .В этих сложных словах -ī- -e- служит соединительным гласным ( § 2076) На первый взгляд эти composita сопоставимы по второй части с pryʼwʼk любовь, sʼnʼwʼk вражда, wrmnʼwʼk покой, ǰuftāwak замужество, frmnywg надежда ( 187). Однако -ʼwʼk Gerschevitch рассматривает как составной из двух формантов: -āw+āk ( §§ 1081—1083). Close to wāk in ʼβwʼk (aβ-wāk) temper, ʼwbwʼk (ūb-wāk) acquaintance, good relations ( 11, 31, 38). The origins of the word are debatable. From b(u)vāka- from bū- be [cf. ænæwag in the meaning unprecedented ( 33)]? In this case wāg is related to wyn be, with the relationship between wyn and wāg is like, for example, between qæwyn be needed and qwag need, lack. Or from vahaka- from vah- stay (cf.: 1952 XIV 484)? Or is from wajyn run (course, allure), like marg posion from maryn kill? — With vowel weakening (wagwæg) the word is found in a number of compounds: mīn-ī-wæg ability, xærz-ī-wæg favour, beneficence, kæstær-ī-wæg customary service of juniors to elders, ældar-ī-wæg dominance, æmbal-ī-wæg companionship, wyrs-ī-wæg horse mating (behaviour of the stallion); there is even mæsug-e-wæg behaviour of a tower: Ælxojnawi kʼæʒæx mæsugewæg kodta Ors xonxi fijjawæn скала Алхойнау служила как бы башней пастуху Белой горы the Ælxojnaw rock served as a tower for the shepherd of the White Mountain II 131 .In compounds -ī- -e- is a connecting vowel ( § 2076) At first glance the second part of this compound is comparable to pryʼwʼk love, sʼnʼwʼk animosity, wrmnʼwʼk peace, ǰuftāwak marriage, frmnywg hope ( 187). However, -ʼwʼk is viewed by Gerschevitch as consisting of two formants, namely -āw+āk ( §§ 1081—1083).