Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia Sinitsyna and Vadim Dyachkov.
дышать
breathe
дышать
breathe
вздохнуть
sigh
задышать
start breathing
отдыхать
rest
отдыхать
rest
дохну́ть
rest a little
отдохнуть
rest
læppū jæ kʼaxy zævættæmnywūlæfyd
юноша вздохнул до пяток (глубоко)
the young man sighed down to his heels (heavily)
Zalixany nal waʒync‘sūlæfyn ūsgūr læppūtæ
женихи не дают вздохнуть Залихан
the grooms are not letting Zalixan take a breath
bīræǧysūlæfyd
волк задышал
the wolf started breathing
ysūlæfy zæxx
земля начинает дышать
the earth is starting to breathe
rīwy ʒag alḱīūlæfy
каждый дышит в полную грудь
everyone breathes freely
alli odgojmag fætæn rewi ʒag wædisolæfuj
тогда каждое живое существо начинает дышать во всю широкую грудь
then every living being starts taking deep breaths
caldænolæfa mæ medægæ od…
пока во мне дышит жизнь…
while life is breathing in me…
Ʒandar ma… gælst-olæft kodta
Дзандар еще дышал отрывисто
Dzandar was still breathing abruptly
xattæj-xatt bæxæn æ tæntæ arfniwwolæfioncæ
изредка лошадь глубоко дышала боками
once in a while the horse took deep breaths
lægnijnæftæj æma zaǧta…
мужчина вздохнул и сказал…
the man took a breath and said…
læg īw ran ærbadtīs dūryl æmæ ūlæfyd
человек в одном месте сел на камень и отдыхал
the man sat somewhere on a rock and rested
Bega īw ūlæft dær nīk˳y ‘rkodta
Бега ни разу не отдохнул
Bega did not rest even once
xorz waid, k˳y næm bafysym kænis; dæ bæx dær jæfællad yswaʒid dæxædæg dærbaūlæfis , stæj rajsom afændarast wais
было бы хорошо, если бы ты остановился у нас (на ночлег); и конь твой отдохнул бы, и ты сам передохнул бы, а завтра отправился бы в добрый путь
It would be good if you stayed (the night) with us; your horse would rest, and you yourself would rest, setting for the journey tomorrow
acæūt æʒæræg ranmæ æmæbaūlæfūt īw ḱysyl
пойдите… в пустынное место и отдохните немного
go… to an empty place and have some rest
æz liǧzʒastiolæftæn ew xatt fændon
я однажды на поляне отдыхал вволю
once I was having plenty of rest in the meadow
ærǧaw… ræftonolæft kænioncæ donbæl
стадо проводило полуденный отдых на реке
the herd was having its midday rest on the river
болтать
болтать→
дышать,
отдыхатьне вполне очевидно.
wehklagen,
sangloter, которые дают для
элементарного родства. Ср. явно звукоизобразительное
одышка
болтать
издавать звук
произносить
говорить
болтать
говорить
слово
запыхаться
бахвалиться
хлебатьи т. п.:
хлебать
лакать
жадно есть
поедать
пожирать
chat
chat→
breathe,
restis not completely obvious.
wehklagen,
sangloterthat are given for
elementary congation. Cf. clearly onomatopoeic
panting
chat
emit sound
pronounce
speak
chat
speak
word
pant
brag
babble
slupetc.:
slurp
lap
eat greedily
eat
consume
to gobble