Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia Sinitsyna and Vadim Dyachkov.
брат
brother
родич
relative
разделившимися от одного очага(
братьями; все члены рода матери называются
брат матери; ср.
брат (единоутробный)
separated from one hearth(
brothers; all members of the mother’s family are called
the mother’s brother; cf.
brother (half-brother by mother)
duwwæ xestær ærvadi oj ku bazudtoncæ…
когда два старших брата узнали об этом…
when the two older brothers found out about it…
æz meʽrvaddæltæj xwæzdær adtæn, æma mæmæ soʒæg kodtoncæ
я был лучше моих братьев, и они мне завидовали
I was better than my brothers, and they envied me
æz dæn Tætærati avdærvadej kæstær
я младший из семи братьев Татараевых
I am the youngest of seven Tataraev brothers
meʽrvadistæn , næ ʒæǧun mængæ
клянусь братом, я не говорю неправду
I swear by my brother, I’m not telling a lie
ægas ku adtajdæ meʽrvadæ …
если бы был жив мой брат…
if my brother were alive…
wæ, Naluq, wæ, meʽrvadæ , ku niwwaǧtaj mæ ilivdæj
о Налук, о мой брат, ты оставил меня несчастной
Oh Naluk, oh my brother, you have left me sad
ra-næxstær æncæ… duwwadæs xwascawiærvaddæltæ
отправились двенадцать братьев косарей
the twelve mowing brothers set off
adtæj avdærvadi , avdærvademæn ba madæ
было семь братьев, а у семи братьев — мать
there were seven brothers, and seven brothers had a mother
sīxor kænæ ʽxsævær ku kænaj, wæd ma ʽrbaxon ma dær dæ lymænty, ma dær deʽrvadælty , ma dær dæ xæstæǵyty, ma dær qæzdyg syxægty
когда делаешь обед или ужин, не зови друзей твоих, ни братьев твоих, ни родственников твоих, ни соседей богатых
When thou makest a dinner or a supper, call not thy friends, nor thy brethren, neither thy kinsmen, nor thy rich neighbours
Tamar… jeʽrvadæltæj ærtæ lægīmæ… Daǧystanmæ fæcyd
Тамара с тремя мужчинами из своих родичей отправилась в Дагестан
Tamara went to Daghestan with her three male relatives
Sadullæ sīʒær bazzad…, jeʽrvadæltæ jæ radgaj xastoj
Садулла остался сиротой, его родичи кормили его по очереди
Sadulla was left an orphan, his relatives fed him in turn
ærx˳ydta jeʽrvadælty , xorz sæ fedta
пригласил своих родичей, хорошо их угостил
he invited his relatives and treated them well
Maniʒæ īw bon jæ madyʽrvadæltæm acyd
Манидза однажды отправилась к родичам своей матери
Manidza once went to her mother’s relatives
ḱī dyn rajsʒæn dæ tūg?ærvad dyn k˳y næ īs
кто отомстит за твою кровь? ведь у тебя нет родичей
who will avenge your blood? after all, you have no relatives
небо
брат
брат
related as brothers
братец
брат
член фратрии, родового союза (братства)
брат
широкий родственный коллектив, объединяющий иногда четыре-пять фамилий, ведущих свое происхождение от одного общего отдаленного предка. До настоящего времени внутри этой родственной группы во многих случаях господствует экзогамия. Если это родственное объединение живет более или менее компактно, то его члены оказывают друг другу помощь в таких важнейших событиях, как рождение, свадьба, похороны… В прошлом на арвадов нередко возлагалась даже обязанность кровной мести(
Рвадалта
большой семье, куда входили не только родные, но и двоюродные братья, троюродные и т. д. Появление специальных терминов для
процесса медленного и самопроизвольного зарождения индивидуальной семьи(
единоутробный, как
sky
brother
brother
related as brothers
little brother
brother
member of the phratry, the tribal union (fraternity)
brother
make up a broad kindred collective, sometimes combining four or five families that originate from one common distant ancestor. To date, exogamy has prevailed in many cases within this related group. If this related association lives more or less compactly, then its members assist each other in such important events as birth, wedding, funeral… In the past, the arvads were often even charged with the duty of blood feud(
Rvadalta
big family, which included not only relatives, but also cousins, second cousins, etc. The emergence of special terms for a
the process of slow and spontaneous generation of an individual family(
of a single womb, like