Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">lymæn</hi>

Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia Sinitsyna and Vadim Dyachkov.

Абаев, Василий Иванович. Историко-этимологический словарь осетинского языка. Т. I. A–Kʼ. М.–Л.: Наука, 1958. С. ??–??.
font-variant: italic; font-variant: small-caps; quotes: "‘" "’"; quotes: "«" "»";
lymæn
limænnimæl
друг friend приятель acquaintance любовник lover любовница mistress
lymænadlymænʒīnad
дружба friendship
lymænīwæg
idid
bafærs myn mæ lymæn Soltany спроси моего друга Солтана ask my friend Soltan 223 qæwæn galæj qæwæn lymæn xwyzdær ū лучше (иметь) в каждом ауле по другу, чем по быку it is better (to have) in each village a friend, than in each village an ox III 219 fydy lymæn — fydy xæzna друг отца — все равно что сокровище (унаследованное) от отца a father’s friend is (like) a treasure (inherited) from the father lymæn! æz dæ æfxærgæ næ kænyn друг! я не обижаю тебя my friend! I do not offend you 20 13 ǧæwlimæn adtæn я был другом для (всего) аула I was a friend of (all) the village I 108 dæw xæccæ mæn znag næ fænduj, nimælæj fæstæmæ с тобой я не хочу вражды, только дружбу I do not want enmity with you, only friendship 6 ægajtima mæn dæxecæn limænæn esi я рад, что ты берешь меня себе в друзья I am glad that you accept me as a friend там жеibid. woj, ma tærsæ ma, mæ warzon limæn! о, не бойся, мой любимый друг! oh, do not fear, my beloved friend! 81 es xæstæg ami muddar, mæ zærond limæn Dudar есть тут поблизости пасечник, мой старый приятель Дудар there is a bee-keeper nearby, my old friend Dudar 98 Tajmorazæn ærdxwærdtæ, limæntæ beræ adtæj у Таймораза было много присяжных друзей, приятелей Taymoraz had many blood brothers, friends 177 duwwæ bæxgini limæntæ niwwaʒæ, fal zongæ dær næ adtæncæ два всадника не были не только друзьями, но даже знакомыми the two riders not only were not friends, but they were not even acquaintances 1940 III 58 Teǵia… aly ʒæǧælʒwag ūstytīmæ lymæntæ kodta… īw xatt ta Teǵia Kʼoby jæ lymæn ūstytæj Gosæzi zæǧgæ, ūīmæ sæmbældīs Теджиа заводил себе любовниц из распутных женщин… Однажды в Коби Теджиа встретился с одной из своих любовниц по имени Госази Tedzhia took mistresses from among licentious women… Once in Kobi Tedzhia met one of his mistresses by the name of Gosæzi 30–31 fysymy ūsæn wydīs lymæn у жены хозяина был любовник the host’s wife had a lover II 340 avd ævsymæry īw cydysty xos kænæ mænæw kærdynmæ; ūdon īw k˳ysty k˳y wydysty, wæd īw sæ ūstytæ sæ lymæntīmæ qazgæ kodtoj семь братьев ходили косить сено или пшеницу; когда они бывали на работе, их жены забавлялись с любовниками the seven brothers went to mow hay or wheat; when they were at their work, their wives amused themselves with their lovers II 248 padcaxy ūs bajdydta lymæntæ arazyn… padcax bajjæfta jæ ūsy jæ lymæntīmæ qæbystæ gængæ жена царя стала заводить любовников… царь застал жену обнимающейся с любовниками the king’s wife started to take lovers… the king caught his wife embracing her lovers 218–219 Eræxcaw Soslani næ zudta fal in fæsawwonmæ ba limænewæg kodta Ерахцау не знал Сослана, но заочно питал к нему дружбу Yerækhcaw did not know Soslan, but felt friendship towards him without having ever seen him II 35 Восходит к frīymana- мед. причастие от frī- любить (индоевропейская база pri-, prəi-); ср. по образованию φειλάμενος любимый, мед. причастие от φιλέω люблю.Harmatta возводит к friya-manah (имеющий) дружественный (friya-) дух (manah-) (Acta Orient. Acad. Scient. Hung. 1950—1952 I 302 сл.). Однако в этом случае ожидали бы скорее limon; ср. , . Звуковое развитие fri-li- закономерно: начальный f перед r отпал, как в превербе ræ- из fra- или в из frāk-, из frānaka-; rl перед i, как в из aryana, из marya- и др. База prī- в значении любить, дружить и пр. хорошо представлена в арийских и других индоевропейских языках: fri дорогой, хороший, frī dīr- любить, ferī дорогой, хороший (), fryh любовь, fryʼng, friān любимый, друг ( 110, 114. — 187), friy- (fry-, pry-), brria- любимый, дорогой, fri-, frināti радовать, любить, frya- любимый, милый, друг, Fryāna- собств. имя Любим, prī-, prīyate-, prīṇāti любить, радовать, получать удовольствие, priya- милый, любимый (cp.: Scheller. Vedisch <hi rendition="#rend_italic">priya-</hi>. 1959), preman- любовь, расположение, pretar- возлюбленный, priyamana- дружественный, prijati благоволить, prijatelь, приятель, frijōn любить, frijōnds друг, Freund друг и пр. —Переходная форма от friyamana- к сохранилась в скифских собств. именах Φλιμανακος, Φλειμναγος рядом с Λειμανος, Λιμνακος; ср. также скифское имя Φλιανος Fryāna-. Из liman идет, возможно, lomaṅ человек ( 56, 155, 230, 234, прим. 3).Скифские формы с начальным fli- доказывают ошибочность возведения к aryaman- (Andreas apud 56, 155. — Herzfeld. Altpersische Inschriften. Berlin, 1938, стр. 86. — Charpentier, XXVIII 68, n. 4. — Thieme. Fremdling im Ṛgveda. Leipzig, 1938, стр. 102, 108, 148. — Wagner, LXXV 60–61, n. 4. — Klima, 1958 XXVI 610. — Benveniste. Le vocabulaire des institutions indo-européennes. Paris, 1969 I 100 сл.). Ср. также женское имя из грузинских источников Limačav (из Liman-čav: 133–134). — Корень frī- (fray-) наличен также (с приставкой a-) в ос. arfæ (← ā-frayah-) благословение.Вс. Миллер. ОЭ II 87, III 80; Gr. 36, 37. — 46. — 39 сл., 73 сл., 165, 203, 213 сл., 352, 584. — Bailey, 1959, стр. 78. Goes back to frīymana-, medial participle from frī- love (Indo-European stem pri-, prəi-); cf. in terms of derivation φειλάμενος beloved, medial participle of φιλέω I love.Harmatta derives this word from friya-manah (having) friendly (friya-) spirit (manah-) (Acta Orient. Acad. Scient. Hung. 1950—1952 I 302 ff.). But in this case we would rather expect limon; cf. , . The sound change fri-li- is regular: initial f has disappeared before r, as in the preverb ræ- from fra- or in from frāk-, from frānaka-; rl before i, as in from aryana, from marya- etc. The stem prī- with the meaning love, be friends with etc. is well-represented in Indo-Iranian and other Indo-European languages: fri dear, good, frī dīr- to love, ferī dear, good (), fryh love (n.), fryʼng, friān beloved, friend ( 110, 114. — 187), friy- (fry-, pry-), brria- beloved, dear, fri-, frināti to please, to love, frya- beloved, darling, friend, Fryāna- proper name Beloved, prī-, prīyate-, prīṇāti to love, to please, to rejoice, priya- darling, beloved (cf.: Scheller. Vedisch <hi rendition="#rend_italic">priya-</hi>. 1959), preman- love, favour, pretar- beloved, priyamana- friendly, prijati be disposed to, prijatelь, prijatelʼ acquaintance, frijōn to love, frijōnds friend, Freund friend etc. — The transitional form between friyamana- and is preserved in Scythian proper names Φλιμανακος, Φλειμναγος alongside Λειμανος, Λιμνακος; cf. also the Scythian name Φλιανος Fryāna-. liman is possibly the source of lomaṅ person ( 56, 155, 230, 234, fn. 3).Scythian forms with initial fli- prove that the derivation of from aryaman- is mistaken (Andreas apud 56, 155. — Herzfeld. Altpersische Inschriften. Berlin, 1938, p. 86. — Charpentier, XXVIII 68, n. 4. — Thieme. Fremdling im Ṛgveda. Leipzig, 1938, pp. 102, 108, 148. — Wagner, LXXV 60–61, n. 4. — Klima, 1958 XXVI 610. — Benveniste. Le vocabulaire des institutions indo-européennes. Paris, 1969 I 100 ff.). Cf. also the proper name Limačav (from Liman-čav: 133–134) attested in Georgian sources. — The root frī- (fray-) is also found (with the prefix a-) in Ossetic arfæ (← ā-frayah-) blessing.Ws. Miller. II 87, III 80; Gr. 36, 37. — 46. — 39 ff., 73 ff., 165, 203, 213 ff., 352, 584. — Bailey, 1959, p. 78.