321 lines
No EOL
28 KiB
XML
321 lines
No EOL
28 KiB
XML
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:abv="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
|
||
<teiHeader>
|
||
<fileDesc>
|
||
<titleStmt>
|
||
<title>Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">bon</hi></title>
|
||
</titleStmt>
|
||
<publicationStmt xml:base="../pubstmt.xml"><p>Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia
|
||
Sinitsyna and Vadim Dyachkov.</p></publicationStmt>
|
||
<sourceDesc>
|
||
<bibl xml:lang="ru"><author>Абаев, Василий Иванович</author>.
|
||
<title>Историко-этимологический словарь осетинского языка</title>. Т.
|
||
<biblScope unit="volume">I</biblScope>. A–Kʼ. <pubPlace>М.–Л.</pubPlace>:
|
||
<publisher>Наука</publisher>, <date>1958</date>. С. <biblScope unit="page">??–??</biblScope>.</bibl>
|
||
</sourceDesc>
|
||
</fileDesc>
|
||
<encodingDesc xml:base="../encodingdesc.xml">
|
||
<tagsDecl>
|
||
<rendition xml:id="rend_italic" scheme="css">font-variant: italic;</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_smallcaps" scheme="css">font-variant: small-caps;</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_singlequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "‘" "’";</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_doublequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "«" "»";</rendition>
|
||
</tagsDecl>
|
||
</encodingDesc>
|
||
</teiHeader>
|
||
<text>
|
||
<body>
|
||
<entry xml:id="entry_bon" xml:lang="os">
|
||
<form xml:id="form_d5218e66" type="lemma"><orth>bon</orth></form>
|
||
<sense n="1" xml:id="sense_bon.1"><abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>день</q>
|
||
</abv:tr><abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>day</q>
|
||
</abv:tr></sense>
|
||
<sense n="2" xml:id="sense_bon.2"><sense xml:id="sense_d5218e80"><abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>сила</q>
|
||
</abv:tr><abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>might</q>
|
||
</abv:tr></sense><sense xml:id="sense_d5218e89"><abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>богатство</q>
|
||
</abv:tr><abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>wealth</q>
|
||
</abv:tr></sense></sense>
|
||
<abv:exampleGrp xml:id="exampleGrp_d5218e99">
|
||
<abv:example xml:id="example_d5218e101">
|
||
<quote>īw bon kænʒystūt mæ ʒyrd</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>в течение одного дня вы будете говорить обо мне</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>you will talk about me during one day</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<bibl><ref type="bibl" target="#src_Коста"/></bibl>
|
||
</abv:example>
|
||
<abv:example xml:id="example_d5218e119">
|
||
<quote>īw bon ærtardta jæ… ʒūg</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>однажды он пригнал свое стадо</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>one day he drove his flock</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<bibl><ref type="bibl" target="#src_Коста"/><biblScope>104</biblScope></bibl>
|
||
</abv:example>
|
||
<abv:example xml:id="example_d5218e138">
|
||
<quote>fætyng væjjy bon</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>день становится длиннее</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>day becomes longer</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<bibl><ref type="bibl" target="#src_Коста"/><biblScope>60</biblScope></bibl>
|
||
</abv:example>
|
||
<abv:example xml:id="example_d5218e157">
|
||
<quote>racæj-rabon, aftæmæj dyn, īw bon k˳y wyd, wæd Cæraj jæ bæxyl sarǧ
|
||
sæværdta</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>время шло, и вот однажды Царай поседлал свою лошадь</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>time was moving on, and one day Cæraj saddled his horse</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<bibl><ref type="bibl" target="#src_Čerm."/><biblScope>131</biblScope></bibl>
|
||
</abv:example>
|
||
<abv:example xml:id="example_d5218e176" xml:lang="os-x-digor">
|
||
<usg><lang/></usg>
|
||
<quote>ærtæ xsævi, ærtæ boni tox ne ʽrǧos æj æppundær</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>три ночи, три дня бой не утихал совершенно</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>the battle was not ceasing during three days and three nights</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<bibl><ref type="bibl" target="#src_Iræf"/><biblScope>57</biblScope></bibl>
|
||
</abv:example>
|
||
<abv:example xml:id="example_d5218e199" xml:lang="os-x-digor">
|
||
<usg><lang/></usg>
|
||
<quote>Ci min fæcajtæ, o, me ʽvzong bænttæ?</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>куда вы девались, о дни моей молодости</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>where did you go, oh days of my youth</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<bibl><ref type="bibl" target="#src_Iræf"/><biblScope>13</biblScope></bibl>
|
||
</abv:example>
|
||
<abv:example xml:id="example_d5218e221" xml:lang="os-x-digor">
|
||
<usg><lang/></usg>
|
||
<quote>bon saw izærmæ</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q rendition="rend_singlequotes">с утра до темного вечера</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q rendition="rend_singlequotes">from morning till a dark evening</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<bibl><ref type="bibl" target="#src_Bes._Ka_ke"/><biblScope>7</biblScope></bibl>
|
||
</abv:example>
|
||
<abv:example xml:id="example_d5218e245" xml:lang="os-x-digor">
|
||
<usg><lang/></usg>
|
||
<quote>ægas ærǧaw qæztæ bon saw izærmæ mænæwi xezuncæ</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>целое стадо гусей с утра до вечера пасется в пшенице</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>a whole gaggle of geese grazes among wheat from morning till
|
||
evening</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<bibl><ref type="bibl" target="#src_SD"/><biblScope>278%l4%l</biblScope></bibl>
|
||
</abv:example>
|
||
<abv:example xml:id="example_d5218e267">
|
||
<quote>rabon ī</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>рассвело</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>the day broke</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
</abv:example>
|
||
<abv:example xml:id="example_d5218e282" xml:lang="os-x-digor">
|
||
<usg><lang/></usg>
|
||
<quote>xusʒænæncæ ærbonmæ</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>они будут спать до рассвета</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>they will sleep till the first light</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<bibl><ref type="bibl" target="#src_Bes."/><biblScope>93</biblScope></bibl>
|
||
</abv:example>
|
||
<abv:example xml:id="example_d5218e304">
|
||
<quote>bærægbon, æncojbon</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>праздник</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>holiday</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
</abv:example>
|
||
</abv:exampleGrp>
|
||
<abv:exampleGrp xml:id="exampleGrp_d5218e320">
|
||
<abv:example xml:id="example_d5218e322">
|
||
<quote>æxsargard yslasyn mæ bon næw mænæn</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>извлечь шашку я не в силах</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>I am unable to pull out the sword</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<bibl><ref type="bibl" target="#src_Коста"/><biblScope>14</biblScope></bibl>
|
||
</abv:example>
|
||
<abv:example xml:id="example_d5218e341">
|
||
<quote>jæ tyx, jæ bonæj nyqqær kodta</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>он закричал изо всех сил</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>he cried out with all his might</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
</abv:example>
|
||
<abv:example xml:id="example_d5218e356">
|
||
<quote>jæ dywwæ æbon avsymæry dær acydysty jemæ</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>его два бессильных брата также пошли с ним</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>his two powerless brothers also went with him</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<bibl><ref type="bibl" target="#src_ЮОПам."/><biblScope>II
|
||
18</biblScope></bibl>
|
||
</abv:example>
|
||
<abv:example xml:id="example_d5218e375">
|
||
<quote>jæ īs, jæ bon ægasæj dær adæmæn bajwærsta</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>все свое имущество он роздал народу</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>he gave away all his property to the people</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
</abv:example>
|
||
<abv:example xml:id="example_d5218e390">
|
||
<quote>jæ bon nykkala!</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>чтобы разрушилась его сила!</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>may his might be destroyed!</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
</abv:example>
|
||
</abv:exampleGrp>
|
||
<etym xml:lang="ru">Восходит к <mentioned corresp="#mentioned_d5218e615" xml:id="mentioned_d5218e409" xml:lang="ira"><lang/>
|
||
<w>bānu-</w>
|
||
<gloss><q>свет</q></gloss></mentioned> (как <ref type="xr" target="#entry_don"/> ‘вода’ из <mentioned corresp="#mentioned_d5218e625" xml:id="mentioned_d5218e419" xml:lang="ira"><lang/>
|
||
<w>dānu-</w></mentioned>). Ср. <mentioned corresp="#mentioned_d5218e630" xml:id="mentioned_d5218e424" xml:lang="ae"><lang/>
|
||
<w>bānu-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5218e635" xml:id="mentioned_d5218e429" xml:lang="inc-x-old"><lang/>
|
||
<w>bhānu-</w>
|
||
<gloss><q>луч</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5218e644" xml:id="mentioned_d5218e438" xml:lang="inc-x-old"><w/>
|
||
<gloss><q>свет</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5218e650" xml:id="mentioned_d5218e444" xml:lang="peo"><lang/>
|
||
<w>*bānu-</w><note type="comment" xml:lang="ru">в имени <hi rendition="#rend_italic">Артабан</hi> (=
|
||
<hi rendition="#rend_italic">Artabānu</hi>)</note></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5218e657" xml:id="mentioned_d5218e451" xml:lang="xsc"><lang/>
|
||
<w>Βανας</w><note type="comment" xml:lang="ru"> (имя)</note></mentioned>. Производное от
|
||
глагольного корня <hi rendition="#rend_italic">bā</hi>-, <hi rendition="#rend_italic">bhā</hi>- ‘светить’, ‘сиять’, ‘сверкать’. На
|
||
осетинской (аланской) почве слово <hi rendition="#rend_italic">bon</hi> свидетельствуется впервые в XII в. в
|
||
аланской формуле приветствия „добрый день!“, записанной византийским писателем
|
||
<bibl><author>Цецом</author></bibl> (Tζετζες): <mentioned corresp="#mentioned_d5218e667" xml:id="mentioned_d5218e461" xml:lang="xln"><lang/>
|
||
<w>ταπαɣχας</w></mentioned> (= <hi rendition="#rend_italic">ta</hi> <hi rendition="#rend_italic">ban</hi> <hi rendition="#rend_italic">xas</hi>) "χαλή ήμέρα σου!“.
|
||
Приводимая <hi rendition="#rend_smallcaps">Цецом</hi> форма приветствия <hi rendition="#rend_italic">ta ban xas</hi> весьма близка к
|
||
современной осетинской <mentioned corresp="#mentioned_d5218e672" xml:id="mentioned_d5218e466" xml:lang="os"><lang/>
|
||
<w>dæ bon xorz</w></mentioned> | <hi rendition="#rend_italic">dæ bon xwarz</hi>. Огласовка <hi rendition="#rend_italic">а</hi> в
|
||
<hi rendition="#rend_italic">ban(παν)</hi> совершенно закономерна для XII в. Осетинские заимствования в
|
||
балкарском и карачаевском, относящиеся к более поздней эпохе, дают еще <hi rendition="#rend_italic">а</hi>
|
||
перед носовыми: <mentioned corresp="#mentioned_d5218e678" xml:id="mentioned_d5218e472" xml:lang="krc-x-balkar" extralang="krc-x-karachay"><w>dan</w>
|
||
<gloss><q>река</q></gloss></mentioned> (соврем, ос. <ref type="xr" target="#entry_don"/>), <mentioned corresp="#mentioned_d5218e686" xml:id="mentioned_d5218e480" xml:lang="krc-x-balkar" extralang="krc-x-karachay"><w>kam</w>
|
||
<gloss><q>ущелье</q></gloss></mentioned> (соврем. ос. <ref type="xr" target="#entry_kom"/>) и др. Мало того, в балкарском сохранилось само слово
|
||
<hi rendition="#rend_italic">bon</hi> с огласовкой <hi rendition="#rend_italic">о</hi> и с обычным для балкарского перебоем <hi rendition="#rend_italic">b</hi> → <hi rendition="#rend_italic">m</hi>:
|
||
<mentioned corresp="#mentioned_d5218e694" xml:id="mentioned_d5218e488" xml:lang="krc-x-balkar"><lang/>
|
||
<w>man</w></mentioned> в <mentioned corresp="#mentioned_d5218e699" xml:id="mentioned_d5218e493" xml:lang="krc-x-balkar"><lang/>
|
||
<w>Xyčaw-man</w></mentioned> — <mentioned corresp="#mentioned_d5218e705" xml:id="mentioned_d5218e499" xml:lang="os"><lang/>
|
||
<w>Xucaw-bon</w>
|
||
<gloss><q>воскресенье</q></gloss></mentioned>, буквально „божий день“.
|
||
Иранский корень <mentioned corresp="#mentioned_d5218e713" xml:id="mentioned_d5218e507" xml:lang="ira"><lang/>
|
||
<w>bā-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5218e718" xml:id="mentioned_d5218e512" xml:lang="ine"><lang/>
|
||
<w>&bha-</w></mentioned>, от которого образовалось <mentioned corresp="#mentioned_d5218e723" xml:id="mentioned_d5218e517" xml:lang="os"><lang/>
|
||
<w>bon</w></mentioned> (← <mentioned corresp="#mentioned_d5218e728" xml:id="mentioned_d5218e522" xml:lang="xln"><lang/>
|
||
<w>*bān</w></mentioned> ← <mentioned corresp="#mentioned_d5218e733" xml:id="mentioned_d5218e527" xml:lang="x-oldirn"><lang/>
|
||
<w>bānu-</w></mentioned>), мы находим с носовым аффиксом в <mentioned corresp="#mentioned_d5218e739" xml:id="mentioned_d5218e533" xml:lang="grc"><lang/>
|
||
<w>φαίνω</w>
|
||
<gloss><q>светить</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5218e747" xml:id="mentioned_d5218e541" xml:lang="grc"><w/>
|
||
<gloss><q>сиять</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5218e753" xml:id="mentioned_d5218e547" xml:lang="grc"><w>φανός</w>
|
||
<gloss><q>факел</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5218e759" xml:id="mentioned_d5218e553" xml:lang="ga"><lang/>
|
||
<w>ban</w>
|
||
<gloss><q>белый</q></gloss></mentioned>, а также в <mentioned corresp="#mentioned_d5218e767" xml:id="mentioned_d5218e561" xml:lang="os"><lang/>
|
||
<w>i-va-jyn</w><note type="comment" xml:lang="ru"> (из
|
||
<hi rendition="#rend_italic">vi</hi>-<hi rendition="#rend_italic">bā</hi>-)</note>
|
||
<gloss><q>светать</q></gloss></mentioned>. О значениях ‘сила’, ‘богатство’,
|
||
которые получило слово <hi rendition="#rend_italic">bon</hi>, см. под словом <ref type="xr" target="#entry_bonǵyn"/> ‘богатый’. — Другие иранские языки для понятия
|
||
‘день’ использовали основу <hi rendition="#rend_italic">rūč</hi>- (<mentioned corresp="#mentioned_d5218e780" xml:id="mentioned_d5218e574" xml:lang="x-oldirn"><lang/>
|
||
<w>rauča-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5218e785" xml:id="mentioned_d5218e579" xml:lang="fa"><lang/>
|
||
<w>rūz</w>
|
||
<gloss><q>день</q></gloss></mentioned>), которая живет и в осетинском, но в
|
||
иных значениях: <ref type="xr" target="#entry_rūxs"/> ‘свет’, <ref type="xr" target="#entry_rūʒyng"/> ‘окно’. — Ср. <ref type="xr" target="#entry_Nogbon"/>. См. <ref type="xr" target="#entry_ivajyn"/>.%n<bibl><ref type="bibl" target="#ref_Миллер_Вс._ОЭ"/><biblScope>II 51</biblScope></bibl>;
|
||
<bibl><ref type="bibl" target="#ref_Miller._Gr."/><biblScope>20</biblScope></bibl>. — <bibl><ref type="bibl" target="#ref_Hübschmann._Oss."/><biblScope>29</biblScope></bibl>. —
|
||
<bibl><ref type="bibl" target="#ref_ОЯФ_I"/><biblScope>19, 72, 160,
|
||
255—256, 283</biblScope></bibl>.</etym>
|
||
<etym xml:lang="en">It traces back to <mentioned corresp="#mentioned_d5218e409" xml:id="mentioned_d5218e615" xml:lang="ira"><lang/>
|
||
<w>bānu-</w>
|
||
<gloss><q>light</q></gloss></mentioned> (like <ref type="xr" target="#entry_don"/> ‘water’ from <mentioned corresp="#mentioned_d5218e419" xml:id="mentioned_d5218e625" xml:lang="ira"><lang/>
|
||
<w>dānu-</w></mentioned>). Cf. <mentioned corresp="#mentioned_d5218e424" xml:id="mentioned_d5218e630" xml:lang="ae"><lang/>
|
||
<w>bānu-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5218e429" xml:id="mentioned_d5218e635" xml:lang="inc-x-old"><lang/>
|
||
<w>bhānu-</w>
|
||
<gloss><q>ray</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5218e438" xml:id="mentioned_d5218e644" xml:lang="inc-x-old"><w/>
|
||
<gloss><q>light</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5218e444" xml:id="mentioned_d5218e650" xml:lang="peo"><lang/>
|
||
<w>*bānu-</w><note type="comment" xml:lang="en">in the name
|
||
<hi rendition="#rend_italic">Artaban</hi> (= <hi rendition="#rend_italic">Artabānu</hi>)</note></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5218e451" xml:id="mentioned_d5218e657" xml:lang="xsc"><lang/>
|
||
<w>Βανας</w><note type="comment" xml:lang="en"> (name)</note></mentioned>. The derivate of
|
||
the verbal stem <hi rendition="#rend_italic">bā</hi>-, <hi rendition="#rend_italic">bhā</hi>- ‘shine’, ‘flash’, ‘glow’. As Ossetic (Alan),
|
||
the word <hi rendition="#rend_italic">bon</hi> is attested firstly in XII c. in Alan the form of greeting
|
||
"good afternoon!“, which was written by the Byzantian author
|
||
<bibl><author>Tzetzes</author></bibl> (Tζετζες): <mentioned corresp="#mentioned_d5218e461" xml:id="mentioned_d5218e667" xml:lang="xln"><lang/>
|
||
<w>ταπαɣχας</w></mentioned> (= <hi rendition="#rend_italic">ta</hi> <hi rendition="#rend_italic">ban</hi> <hi rendition="#rend_italic">xas</hi>) "χαλή ήμέρα σου!“.
|
||
The greeting form <hi rendition="#rend_italic">ta ban xas</hi> presented by <hi rendition="#rend_smallcaps">Tzetzes</hi> was quite close to a
|
||
modern Ossetic <mentioned corresp="#mentioned_d5218e466" xml:id="mentioned_d5218e672" xml:lang="os"><lang/>
|
||
<w>dæ bon xorz</w></mentioned> | <hi rendition="#rend_italic">dæ bon xwarz</hi>. The vowel <hi rendition="#rend_italic">а</hi> in
|
||
<hi rendition="#rend_italic">ban(παν)</hi> is completely regular for XII century. Ossetic borrowings in
|
||
Karachay and Balkar dated to a later period give also <hi rendition="#rend_italic">а</hi> before nasals:
|
||
<mentioned corresp="#mentioned_d5218e472" xml:id="mentioned_d5218e678" xml:lang="krc-x-balkar" extralang="krc-x-karachay"><w>dan</w>
|
||
<gloss><q>река</q></gloss></mentioned> (modern Ossetic <ref type="xr" target="#entry_don"/>), <mentioned corresp="#mentioned_d5218e480" xml:id="mentioned_d5218e686" xml:lang="krc-x-balkar" extralang="krc-x-karachay"><w>kam</w>
|
||
<gloss><q>ущелье</q></gloss></mentioned> (modern Ossetic <ref type="xr" target="#entry_kom"/>) etc. Moreover, the word <hi rendition="#rend_italic">bon</hi> with the vowel <hi rendition="#rend_italic">о</hi>
|
||
and a regular for Balkar transition <hi rendition="#rend_italic">b</hi> → <hi rendition="#rend_italic">m</hi> remained in Balkar: <mentioned corresp="#mentioned_d5218e488" xml:id="mentioned_d5218e694" xml:lang="krc-x-balkar"><lang/>
|
||
<w>man</w></mentioned> in <mentioned corresp="#mentioned_d5218e493" xml:id="mentioned_d5218e699" xml:lang="krc-x-balkar"><lang/>
|
||
<w>Xyčaw-man</w></mentioned> — <mentioned corresp="#mentioned_d5218e499" xml:id="mentioned_d5218e705" xml:lang="os"><lang/>
|
||
<w>Xucaw-bon</w>
|
||
<gloss><q>Sunday</q></gloss></mentioned>, literally "God's day". The Iranian
|
||
root <mentioned corresp="#mentioned_d5218e507" xml:id="mentioned_d5218e713" xml:lang="ira"><lang/>
|
||
<w>bā-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5218e512" xml:id="mentioned_d5218e718" xml:lang="ine"><lang/>
|
||
<w>&bha-</w></mentioned>, from which the word <mentioned corresp="#mentioned_d5218e517" xml:id="mentioned_d5218e723" xml:lang="os"><lang/>
|
||
<w>bon</w></mentioned> (← <mentioned corresp="#mentioned_d5218e522" xml:id="mentioned_d5218e728" xml:lang="xln"><lang/>
|
||
<w>*bān</w></mentioned> ← <mentioned corresp="#mentioned_d5218e527" xml:id="mentioned_d5218e733" xml:lang="x-oldirn"><lang/>
|
||
<w>bānu-</w></mentioned>) was derived, is found with the nasal affix in
|
||
<mentioned corresp="#mentioned_d5218e533" xml:id="mentioned_d5218e739" xml:lang="grc"><lang/>
|
||
<w>φαίνω</w>
|
||
<gloss><q>shine</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5218e541" xml:id="mentioned_d5218e747" xml:lang="grc"><w/>
|
||
<gloss><q>сиять</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5218e547" xml:id="mentioned_d5218e753" xml:lang="grc"><w>φανός</w>
|
||
<gloss><q>torchlight</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5218e553" xml:id="mentioned_d5218e759" xml:lang="ga"><lang/>
|
||
<w>ban</w>
|
||
<gloss><q>white</q></gloss></mentioned>, and also <mentioned corresp="#mentioned_d5218e561" xml:id="mentioned_d5218e767" xml:lang="os"><lang/>
|
||
<w>i-va-jyn</w><note type="comment" xml:lang="en"> (from
|
||
<hi rendition="#rend_italic">vi</hi>-<hi rendition="#rend_italic">bā</hi>-)</note>
|
||
<gloss><q>dawn</q></gloss></mentioned>. See the word <ref type="xr" target="#entry_bonǵyn"/> ‘wealthy’ for the meanings 'might', 'wealth' which
|
||
the word <hi rendition="#rend_italic">bon</hi> has. — Other Iranian languages used another stem <hi rendition="#rend_italic">rūč</hi>- for
|
||
the notion 'day' (<mentioned corresp="#mentioned_d5218e574" xml:id="mentioned_d5218e780" xml:lang="x-oldirn"><lang/>
|
||
<w>rauča-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5218e579" xml:id="mentioned_d5218e785" xml:lang="fa"><lang/>
|
||
<w>rūz</w>
|
||
<gloss><q>day</q></gloss></mentioned>). This stem is also found in Ossetic
|
||
but with different meanings: <ref type="xr" target="#entry_rūxs"/> ‘light’, <ref type="xr" target="#entry_rūʒyng"/> ‘window’. — Cf. <ref type="xr" target="#entry_Nogbon"/>. See <ref type="xr" target="#entry_ivajyn"/>.%n<bibl><ref type="bibl" target="#ref_Миллер_Вс._ОЭ"/><biblScope>II
|
||
51</biblScope></bibl>; <bibl><ref type="bibl" target="#ref_Miller._Gr."/><biblScope>20</biblScope></bibl>. —
|
||
<bibl><ref type="bibl" target="#ref_Hübschmann._Oss."/><biblScope>29</biblScope></bibl>. — <bibl><ref type="bibl" target="#ref_ОЯФ_I"/><biblScope>19, 72, 160, 255—256,
|
||
283</biblScope></bibl>.</etym>
|
||
</entry>
|
||
</body>
|
||
</text>
|
||
</TEI> |