136 lines
No EOL
12 KiB
XML
136 lines
No EOL
12 KiB
XML
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:abv="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
|
||
<teiHeader>
|
||
<fileDesc>
|
||
<titleStmt>
|
||
<title>Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">durægi</hi></title>
|
||
</titleStmt>
|
||
<publicationStmt xml:base="../pubstmt.xml"><p>Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia
|
||
Sinitsyna and Vadim Dyachkov.</p></publicationStmt>
|
||
<sourceDesc>
|
||
<bibl xml:lang="ru"><author>Абаев, Василий Иванович</author>.
|
||
<title>Историко-этимологический словарь осетинского языка</title>. Т.
|
||
<biblScope unit="volume">I</biblScope>. A–Kʼ. <pubPlace>М.–Л.</pubPlace>:
|
||
<publisher>Наука</publisher>, <date>1958</date>. С. <biblScope unit="page">??–??</biblScope>.</bibl>
|
||
</sourceDesc>
|
||
</fileDesc>
|
||
<encodingDesc xml:base="../encodingdesc.xml">
|
||
<tagsDecl>
|
||
<rendition xml:id="rend_italic" scheme="css">font-variant: italic;</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_smallcaps" scheme="css">font-variant: small-caps;</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_singlequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "‘" "’";</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_doublequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "«" "»";</rendition>
|
||
</tagsDecl>
|
||
</encodingDesc>
|
||
</teiHeader>
|
||
<text>
|
||
<body>
|
||
<entry xml:id="entry_durægi" xml:lang="os-x-digor">
|
||
<form xml:id="form_d5766e66" type="lemma"><orth>durægi</orth></form>
|
||
<usg><lang/></usg>
|
||
<re xml:id="re_d5766e72">
|
||
<note type="comment" xml:lang="ru">только в выражении</note>
|
||
<note type="comment" xml:lang="en">only in the expression</note>
|
||
<form xml:id="form_d5766e80" type="lemma"><orth>ærægi-durægi</orth></form>
|
||
<sense xml:id="sense_d5766e83"><sense xml:id="sense_d5766e84"><abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>рано или поздно</q>
|
||
</abv:tr><abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>sooner or later</q>
|
||
</abv:tr></sense><sense xml:id="sense_d5766e93"><abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>в конце концов</q>
|
||
</abv:tr><note type="comment" xml:lang="ru"> (<hi rendition="#rend_italic">ærægi</hi> ‘недавно’ [см.
|
||
<ref type="xr" target="#entry_æræǵy"/>])</note><note type="comment" xml:lang="en"> (<hi rendition="#rend_italic">ærægi</hi> ‘recently’ [see <ref type="xr" target="#entry_æræǵy"/>])</note><abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>at the last</q>
|
||
</abv:tr><note type="comment" xml:lang="ru"> (<hi rendition="#rend_italic">ærægi</hi> ‘недавно’ [см.
|
||
<ref type="xr" target="#entry_æræǵy"/>])</note><note type="comment" xml:lang="en"> (<hi rendition="#rend_italic">ærægi</hi> ‘recently’ [see <ref type="xr" target="#entry_æræǵy"/>])</note></sense></sense>
|
||
<note type="comment" xml:lang="ru">. Парное сочетание <hi rendition="#rend_italic">ærægi-durægi</hi>
|
||
построено, как кажется, на смысловом противоставлении (как <mentioned xml:id="mentioned_d5766e121" xml:lang="ru"><lang/>
|
||
<w>рано или поздно</w></mentioned>, <mentioned xml:id="mentioned_d5766e126" xml:lang="ru"><w>долго
|
||
ли</w></mentioned>, <mentioned xml:id="mentioned_d5766e129" xml:lang="ru"><w>коротко
|
||
ли</w></mentioned> и т. п.). Если так, то <hi rendition="#rend_italic">durægi</hi> должно было
|
||
означать ‘давно’.</note>
|
||
<note type="comment" xml:lang="en">. A double expression <hi rendition="#rend_italic">ærægi-durægi</hi> seems
|
||
to be buitl on a semantic opposition (like <mentioned xml:id="mentioned_d5766e136" xml:lang="ru"><lang/>
|
||
<w>rano ili pozdno</w></mentioned>, <mentioned xml:id="mentioned_d5766e141" xml:lang="ru"><w>dolgo
|
||
li</w></mentioned>, <mentioned xml:id="mentioned_d5766e144" xml:lang="ru"><w>korotko
|
||
li</w></mentioned> etc). If this is correct, then <hi rendition="#rend_italic">durægi</hi> should mean
|
||
‘lately’.</note>
|
||
</re>
|
||
<abv:exampleGrp xml:id="exampleGrp_d5766e149">
|
||
<abv:example xml:id="example_d5766e151">
|
||
<quote>ærægi-durægi ba Acæmæzi barvistoncæ i osæmæ</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>под конец Ацамаза послали к женщине</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>at the end Atsamaz was sent to the woman</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<bibl><ref type="bibl" target="#src_СОПам."/><biblScope>II
|
||
52</biblScope></bibl>
|
||
</abv:example>
|
||
<abv:example xml:id="example_d5766e170">
|
||
<quote>saǧæsti bacudæj Azurumi cawæjnon, ærægi-durægi ba isarazi æj æ osæ
|
||
xonunbæl</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>впал в раздумье азурумский охотник, но в конце концов согласился
|
||
взять жену</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>the Azurum hunter began to hesitate, but in the end agreed to take
|
||
the wife</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<bibl><ref type="bibl" target="#src_СОПам."/><biblScope>II
|
||
93</biblScope></bibl>
|
||
</abv:example>
|
||
</abv:exampleGrp>
|
||
<etym xml:lang="ru">Восходит к <mentioned corresp="#mentioned_d5766e298" xml:id="mentioned_d5766e192" xml:lang="ira"><lang/>
|
||
<w>*duraka</w>
|
||
<gloss><q>далекий (по пространству и времени)</q></gloss></mentioned>; ср.
|
||
<mentioned corresp="#mentioned_d5766e306" xml:id="mentioned_d5766e200" xml:lang="fa"><lang/>
|
||
<w>dūr</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e311" xml:id="mentioned_d5766e205" xml:lang="pal"><lang/>
|
||
<w>dūr</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e316" xml:id="mentioned_d5766e210" xml:lang="ku"><lang/>
|
||
<w>dūr</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e321" xml:id="mentioned_d5766e215" xml:lang="x-balochi"><lang/>
|
||
<w>dūr</w>
|
||
<gloss><q>далекий</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e330" xml:id="mentioned_d5766e224" xml:lang="x-balochi"><w/>
|
||
<gloss><q>далеко</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e336" xml:id="mentioned_d5766e230" xml:lang="sog"><lang/>
|
||
<w>*δūr(δwr)</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e341" xml:id="mentioned_d5766e235" xml:lang="kho"><lang/>
|
||
<w>dura-</w>
|
||
<gloss><q>далекий</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e349" xml:id="mentioned_d5766e243" xml:lang="kho"><lang/>
|
||
<w>dūraa-</w>
|
||
<gloss><q>вековечный</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e357" xml:id="mentioned_d5766e251" xml:lang="ae"><lang/>
|
||
<w>dūra-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e362" xml:id="mentioned_d5766e256" xml:lang="peo"><lang/>
|
||
<w>dūra-</w>
|
||
<gloss><q>далекий</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e371" xml:id="mentioned_d5766e265" xml:lang="inc-x-old"><lang/>
|
||
<w>dūra-</w>
|
||
<gloss><q>далекий</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e379" xml:id="mentioned_d5766e273" xml:lang="inc-x-old"><w/>
|
||
<gloss><q>отдаленный (во времени и пространстве</q></gloss></mentioned>,
|
||
<mentioned corresp="#mentioned_d5766e385" xml:id="mentioned_d5766e279" xml:lang="inc-x-old"><lang/>
|
||
<w>dūraka-</w>
|
||
<gloss><q>далеко</q></gloss></mentioned>. <mentioned corresp="#mentioned_d5766e393" xml:id="mentioned_d5766e287" xml:lang="ru"><lang/>
|
||
<w>давно</w></mentioned> по корню относится сюда же. Ср. <ref type="xr" target="#entry_dūg"/> ‘время’.</etym>
|
||
<etym xml:lang="en">It traces back to <mentioned corresp="#mentioned_d5766e192" xml:id="mentioned_d5766e298" xml:lang="ira"><lang/>
|
||
<w>*duraka</w>
|
||
<gloss><q>far (in space and time)</q></gloss></mentioned>; cf. <mentioned corresp="#mentioned_d5766e200" xml:id="mentioned_d5766e306" xml:lang="fa"><lang/>
|
||
<w>dūr</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e205" xml:id="mentioned_d5766e311" xml:lang="pal"><lang/>
|
||
<w>dūr</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e210" xml:id="mentioned_d5766e316" xml:lang="ku"><lang/>
|
||
<w>dūr</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e215" xml:id="mentioned_d5766e321" xml:lang="x-balochi"><lang/>
|
||
<w>dūr</w>
|
||
<gloss><q>far</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e224" xml:id="mentioned_d5766e330" xml:lang="x-balochi"><w/>
|
||
<gloss><q>far away</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e230" xml:id="mentioned_d5766e336" xml:lang="sog"><lang/>
|
||
<w>*δūr(δwr)</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e235" xml:id="mentioned_d5766e341" xml:lang="kho"><lang/>
|
||
<w>dura-</w>
|
||
<gloss><q>far</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e243" xml:id="mentioned_d5766e349" xml:lang="kho"><lang/>
|
||
<w>dūraa-</w>
|
||
<gloss><q>dateless</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e251" xml:id="mentioned_d5766e357" xml:lang="ae"><lang/>
|
||
<w>dūra-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e256" xml:id="mentioned_d5766e362" xml:lang="peo"><lang/>
|
||
<w>dūra-</w>
|
||
<gloss><q>far</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e265" xml:id="mentioned_d5766e371" xml:lang="inc-x-old"><lang/>
|
||
<w>dūra-</w>
|
||
<gloss><q>far</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e273" xml:id="mentioned_d5766e379" xml:lang="inc-x-old"><w/>
|
||
<gloss><q>far away (in time and space)</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5766e279" xml:id="mentioned_d5766e385" xml:lang="inc-x-old"><lang/>
|
||
<w>dūraka-</w>
|
||
<gloss><q>far</q></gloss></mentioned>. <mentioned corresp="#mentioned_d5766e287" xml:id="mentioned_d5766e393" xml:lang="ru"><lang/>
|
||
<w>davno</w></mentioned> relates here by the root. Cf <ref type="xr" target="#entry_dūg"/> ‘time’.</etym>
|
||
</entry>
|
||
</body>
|
||
</text>
|
||
</TEI> |