140 lines
No EOL
9.1 KiB
XML
140 lines
No EOL
9.1 KiB
XML
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:abv="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
|
||
<teiHeader>
|
||
<fileDesc>
|
||
<titleStmt>
|
||
<title>Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">særæj</hi></title>
|
||
</titleStmt>
|
||
<publicationStmt xml:base="../pubstmt.xml"><p>Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia
|
||
Sinitsyna and Vadim Dyachkov.</p></publicationStmt>
|
||
<sourceDesc>
|
||
<bibl xml:lang="ru"><author>Абаев, Василий Иванович</author>.
|
||
<title>Историко-этимологический словарь осетинского языка</title>. Т. <biblScope unit="volume">I</biblScope>. A–Kʼ. <pubPlace>М.–Л.</pubPlace>:
|
||
<publisher>Наука</publisher>, <date>1958</date>. С. <biblScope unit="page">??–??</biblScope>.</bibl>
|
||
</sourceDesc>
|
||
</fileDesc>
|
||
<encodingDesc xml:base="../encodingdesc.xml">
|
||
<tagsDecl>
|
||
<rendition xml:id="rend_italic" scheme="css">font-variant: italic;</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_smallcaps" scheme="css">font-variant: small-caps;</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_singlequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "‘" "’";</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_doublequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "«" "»";</rendition>
|
||
</tagsDecl>
|
||
</encodingDesc>
|
||
</teiHeader>
|
||
<text>
|
||
<body>
|
||
<entry xml:id="entry_særæj" xml:lang="os" abv:completeness="incomplete">
|
||
<form xml:id="form_d4809e66" type="lemma"><orth>særæj</orth></form>
|
||
<sense>
|
||
<def xml:lang="ru">модальное слово со значением, близким к русским <q><mentioned xml:lang="ru"><w>видно</w></mentioned></q>, <q><mentioned xml:lang="ru"><w>видимо</w></mentioned></q> (простореч. <q><mentioned xml:lang="ru"><w>видать</w></mentioned></q>), <q><mentioned xml:lang="ru"><w>кажется</w></mentioned></q> (<q><mentioned xml:lang="ru"><w>кажись</w></mentioned></q>), <q><mentioned xml:lang="ru"><phr>должно
|
||
быть</phr></mentioned></q>, <q><mentioned xml:lang="ru"><w>наверно</w></mentioned></q>, <q><mentioned xml:lang="ru"><w>вероятно</w></mentioned></q> (простореч. <q><mentioned xml:lang="ru"><w>почитай</w></mentioned></q>), <q><mentioned xml:lang="ru"><phr>похоже на то,
|
||
что</phr></mentioned></q></def>
|
||
<def xml:lang="en">modal word with the meaning close to <q><mentioned xml:lang="en"><w>apparently</w></mentioned></q>, <q><mentioned xml:lang="en"><w>probably</w></mentioned></q>, <q><mentioned xml:lang="en"><phr>it
|
||
seems</phr></mentioned></q>, <q><mentioned xml:lang="en"><phr>it should
|
||
be</phr></mentioned></q>, <q><mentioned xml:lang="en"><w>maybe</w></mentioned></q>,
|
||
<q><mentioned xml:lang="en"><w>perhaps</w></mentioned></q>, <q><mentioned xml:lang="en"><phr>it is likely that</phr></mentioned></q></def>
|
||
</sense>
|
||
<exampleGrp xmlns="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict">
|
||
<example>
|
||
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><oRef>særæj</oRef> fætarstæ</quote>
|
||
<tr xml:lang="ru">
|
||
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">видать, ты испугался</q>
|
||
</tr>
|
||
<tr xml:lang="en">
|
||
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">apparently, you have got scared</q>
|
||
</tr>
|
||
</example>
|
||
<example>
|
||
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><oRef/> mæ syly ard bajjæfta</quote>
|
||
<tr xml:lang="ru">
|
||
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">должно быть, меня настигло проклятие
|
||
женщины</q>
|
||
</tr>
|
||
<tr xml:lang="en">
|
||
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">it should be that the woman's curse has
|
||
overtaken me</q>
|
||
</tr>
|
||
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_ЮОПам."/>
|
||
<biblScope>I 74</biblScope></bibl>
|
||
</example>
|
||
<example>
|
||
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">nyr mæ dæ warzon nywwaǧta, ūj zærdæjæ næ
|
||
wydī, <oRef>særæ</oRef>j mæ daræs k˳y sajdta, <oRef>særæj</oRef> mæ saǧæs mæng
|
||
wydī</quote>
|
||
<tr xml:lang="ru">
|
||
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">теперь меня покинула твоя любовь, она (любовь)
|
||
была не от (всего) сердца; должно быть, меня обманывала одежда, должно быть, моя
|
||
мечта была тщетной</q>
|
||
</tr>
|
||
<tr xml:lang="en">
|
||
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">now your love left me, it (your love) was not
|
||
from (all) the heart; apparently, the clothes deceived me, apparently, my dream was
|
||
vain</q>
|
||
</tr>
|
||
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_Темыр."/>
|
||
<biblScope>27</biblScope></bibl>
|
||
</example>
|
||
<example>
|
||
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><oRef>særæj</oRef> wæm mæ ʒyrd qyg
|
||
fækast</quote>
|
||
<tr xml:lang="ru">
|
||
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">похоже на то, что вы обиделись на мои слова</q>
|
||
</tr>
|
||
<tr xml:lang="en">
|
||
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">it seems that you have taken offence at my
|
||
words</q>
|
||
</tr>
|
||
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_Сека"/>
|
||
<biblScope>65</biblScope></bibl>
|
||
</example>
|
||
<example>
|
||
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">fæcæf dæ, mæ lymæn,
|
||
<oRef>særæj</oRef>?</quote>
|
||
<tr xml:lang="ru">
|
||
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">ты, кажется, ранен, мой друг?</q>
|
||
</tr>
|
||
<tr xml:lang="en">
|
||
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">you are apparently wounded, my friend?</q>
|
||
</tr>
|
||
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_Коста"/>
|
||
<biblScope>91</biblScope></bibl>
|
||
</example>
|
||
<example>
|
||
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">næ fydæltæ ḱi sty, næ zonys
|
||
<oRef>særæj</oRef></quote>
|
||
<tr xml:lang="ru">
|
||
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">должно быть, ты не знаешь, кто такие наши
|
||
предки</q>
|
||
</tr>
|
||
<tr xml:lang="en">
|
||
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">apparently, you don't know who our ancestors
|
||
are</q>
|
||
</tr>
|
||
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_Коста"/>
|
||
<biblScope>89</biblScope></bibl>
|
||
</example>
|
||
<example xml:lang="os-x-digor">
|
||
<usg xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><lang/></usg>
|
||
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">Batraz... sæ æxstitæ kænun bajdædta æma si ke
|
||
fexsidæ, e ba <oRef>særæj</oRef> kæsgon xumændærǧcæ fesqewidæ</quote>
|
||
<tr xml:lang="ru">
|
||
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">Батраз стал швырять их (сыновей Бурафарнуга), и
|
||
кого швырнет, тот отлетал, почитай, на длину кабардинской пашни</q>
|
||
</tr>
|
||
<tr xml:lang="en">
|
||
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">Batraz started to throw them (<ref type="xr" target="#entry_Būræfærnyg">Buræfærnyg</ref>'s sons), and one, who he threw, flew,
|
||
apparently, for a distance of a Kabardian arable land</q>
|
||
</tr>
|
||
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_Диг._сказ."/>
|
||
<biblScope>9</biblScope></bibl>
|
||
</example>
|
||
</exampleGrp>
|
||
<etym xml:lang="ru">Формально — отлож. падеж от <ref type="xr" target="#entry_sær"/>
|
||
<gloss><q>голова</q></gloss>, <gloss><q>начало</q></gloss>. Однако семантическое развитие
|
||
<gloss><q rendition="#rend_doublequotes">сначала</q></gloss> → <gloss><q rendition="#rend_doublequotes">наверно</q></gloss> и пр. несколько необычно.</etym>
|
||
<etym xml:lang="en">Formally it is an ablative case form of <ref type="xr" target="#entry_sær"/>
|
||
<gloss><q>head</q></gloss>, <gloss><q>start</q></gloss>. However, semantic shift <gloss><q rendition="#rend_doublequotes">initially</q></gloss> → <gloss><q rendition="#rend_doublequotes">probably</q></gloss> etc. is somewhat unusual.</etym>
|
||
</entry>
|
||
</body>
|
||
</text>
|
||
</TEI> |