abaev-xml/entries/abaev_ǵynasu.xml
2025-03-21 13:42:40 +03:00

67 lines
No EOL
6.4 KiB
XML
Raw Blame History

This file contains ambiguous Unicode characters

This file contains Unicode characters that might be confused with other characters. If you think that this is intentional, you can safely ignore this warning. Use the Escape button to reveal them.

<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:abv="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">ǵynasu</hi></title>
</titleStmt>
<publicationStmt xml:base="../pubstmt.xml"><p>Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia
Sinitsyna and Vadim Dyachkov.</p></publicationStmt>
<sourceDesc>
<bibl xml:lang="ru"><author>Абаев, Василий Иванович</author>.
<title>Историко-этимологический словарь осетинского языка</title>. Т.
<biblScope unit="volume">I</biblScope>. AKʼ. <pubPlace>М.–Л.</pubPlace>:
<publisher>Наука</publisher>, <date>1958</date>. С. <biblScope unit="page">????</biblScope>.</bibl>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc xml:base="../encodingdesc.xml">
<tagsDecl>
<rendition xml:id="rend_italic" scheme="css">font-variant: italic;</rendition>
<rendition xml:id="rend_smallcaps" scheme="css">font-variant: small-caps;</rendition>
<rendition xml:id="rend_singlequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "" "";</rendition>
<rendition xml:id="rend_doublequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "«" "»";</rendition>
</tagsDecl>
</encodingDesc>
</teiHeader>
<text>
<body>
<entry xml:id="entry_ǵynasu" xml:lang="os">
<form xml:id="form_d3565e66" type="lemma"><orth>ǵynasu</orth><form xml:id="form_d3565e68" type="variant"><orth>ǵynas˳y</orth></form></form>
<sense xml:id="sense_d3565e71"><abv:tr xml:lang="ru">
<q>ртуть</q>
</abv:tr><abv:tr xml:lang="en">
<q>mercury</q>
</abv:tr></sense>
<etym xml:lang="ru">Тюркское%b слово: <mentioned corresp="#mentioned_d3565e151" xml:id="mentioned_d3565e83" xml:lang="qwm"><lang/>
<w>konessu</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d3565e156" xml:id="mentioned_d3565e88" xml:lang="qwm"><w>könäsü</w></mentioned> (<hi rendition="#rend_italic">kones</hi> сереброʼ и <hi rendition="#rend_italic">su</hi> ‘водаʼ?
<bibl><biblScope xml:lang="ru">Codex Cumanicus, 1880, стр.
264</biblScope></bibl>); <mentioned corresp="#mentioned_d3565e162" xml:id="mentioned_d3565e95" xml:lang="ug"><lang/>
<w>könüksü</w></mentioned> (<bibl><ref type="bibl" target="#ref_Радлов"/><biblScope>II 1243, 1245</biblScope></bibl>), <mentioned corresp="#mentioned_d3565e172" xml:id="mentioned_d3565e105" xml:lang="tt"><lang/>
<w>kainar-su</w></mentioned><mentioned corresp="#mentioned_d3565e177" xml:id="mentioned_d3565e109" xml:lang="uz"><lang/>
<w>koinak su</w></mentioned> (сообщение <hi rendition="#rend_smallcaps">С. Е. Маслова</hi>), <mentioned corresp="#mentioned_d3565e182" xml:id="mentioned_d3565e114" xml:lang="krc-x-balkar"><lang/>
<w>ginasu</w></mentioned>. Вошло в ряд кавказских языков: <mentioned corresp="#mentioned_d3565e187" xml:id="mentioned_d3565e119" xml:lang="kbd"><lang/>
<w>ǵinasu, ǵənasu</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d3565e192" xml:id="mentioned_d3565e124" xml:lang="kbd-x-crc"><lang/>
<w>gʼənasu</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d3565e196" xml:id="mentioned_d3565e129" xml:lang="uby"><lang/>
<w>kenesu</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d3565e202" xml:id="mentioned_d3565e135" xml:lang="ce"><lang/>
<w>ginsu</w></mentioned>. Ср. также <mentioned corresp="#mentioned_d3565e207" xml:id="mentioned_d3565e140" xml:lang="hu"><lang/>
<w>kenesö</w>
<gloss><q>ртуть</q></gloss></mentioned>.</etym>
<etym xml:lang="en">A <hi rendition="#rend_bold">Turkic</hi> word: <mentioned corresp="#mentioned_d3565e83" xml:id="mentioned_d3565e151" xml:lang="qwm"><lang/>
<w>konessu</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d3565e88" xml:id="mentioned_d3565e156" xml:lang="qwm"><w>könäsü</w></mentioned> (<hi rendition="#rend_italic">kones</hi> silverʼ and <hi rendition="#rend_italic">su</hi> waterʼ?
<bibl><biblScope>Codex Cumanicus, 1880, p. 264</biblScope></bibl>);
<mentioned corresp="#mentioned_d3565e95" xml:id="mentioned_d3565e162" xml:lang="ug"><lang/>
<w>könüksü</w></mentioned> (<bibl><ref type="bibl" target="#ref_Радлов"/><biblScope>II 1243, 1245</biblScope></bibl>), <mentioned corresp="#mentioned_d3565e105" xml:id="mentioned_d3565e172" xml:lang="tt"><lang/>
<w>kainar-su</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d3565e109" xml:id="mentioned_d3565e177" xml:lang="uz"><lang/>
<w>koinak su</w></mentioned> (<hi rendition="#rend_smallcaps">S. E. Maslov</hi>, personal communication),
<mentioned corresp="#mentioned_d3565e114" xml:id="mentioned_d3565e182" xml:lang="krc-x-balkar"><lang/>
<w>ginasu</w></mentioned>. It entered several Caucasian languages:
<mentioned corresp="#mentioned_d3565e119" xml:id="mentioned_d3565e187" xml:lang="kbd"><lang/>
<w>ǵinasu, ǵənasu</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d3565e124" xml:id="mentioned_d3565e192" xml:lang="kbd-x-crc"><lang/>
<w>gʼənasu</w></mentioned><mentioned corresp="#mentioned_d3565e129" xml:id="mentioned_d3565e196" xml:lang="uby"><lang/>
<w>kenesu</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d3565e135" xml:id="mentioned_d3565e202" xml:lang="ce"><lang/>
<w>ginsu</w></mentioned>. Compare also <mentioned corresp="#mentioned_d3565e140" xml:id="mentioned_d3565e207" xml:lang="hu"><lang/>
<w>kenesö</w>
<gloss><q>mercury</q></gloss></mentioned>.</etym>
</entry>
</body>
</text>
</TEI>