125 lines
No EOL
13 KiB
XML
125 lines
No EOL
13 KiB
XML
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:abv="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
|
||
<teiHeader>
|
||
<fileDesc>
|
||
<titleStmt>
|
||
<title>Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">*næw</hi></title>
|
||
</titleStmt>
|
||
<publicationStmt xml:base="../pubstmt.xml"><p>Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia
|
||
Sinitsyna and Vadim Dyachkov.</p></publicationStmt>
|
||
<sourceDesc>
|
||
<bibl xml:lang="ru"><author>Абаев, Василий Иванович</author>.
|
||
<title>Историко-этимологический словарь осетинского языка</title>. Т. <biblScope unit="volume">I</biblScope>. A–Kʼ. <pubPlace>М.–Л.</pubPlace>:
|
||
<publisher>Наука</publisher>, <date>1958</date>. С. <biblScope unit="page">??–??</biblScope>.</bibl>
|
||
</sourceDesc>
|
||
</fileDesc>
|
||
<encodingDesc xml:base="../encodingdesc.xml">
|
||
<tagsDecl>
|
||
<rendition xml:id="rend_italic" scheme="css">font-variant: italic;</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_smallcaps" scheme="css">font-variant: small-caps;</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_singlequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "‘" "’";</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_doublequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "«" "»";</rendition>
|
||
</tagsDecl>
|
||
</encodingDesc>
|
||
</teiHeader>
|
||
<text>
|
||
<body>
|
||
<entry xml:id="entry_8næw" xml:lang="os" abv:completeness="english-questions">
|
||
<form xml:id="form_d4645e66" type="lemma"><orth>*næw</orth></form>
|
||
<sense xml:id="sense_d4645e69"><abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>девять</q>
|
||
</abv:tr><abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>nine</q>
|
||
</abv:tr><note xml:lang="ru" type="comment"> в д. <ref type="xr" target="#entry_næwdæs"><w xml:lang="os-x-digor">næw-dæs</w>
|
||
<gloss><q>девятнадцать</q></gloss></ref>; см. <ref type="xr" target="#entry_nūdæs"/></note><note xml:lang="en" type="comment"> in Digor <ref type="xr" target="#entry_næwdæs"><w xml:lang="os-x-digor">næw-dæs</w>
|
||
<gloss><q>nineteen</q></gloss></ref>; see <ref type="xr" target="#entry_nūdæs"/></note></sense>
|
||
<etym xml:lang="ru">Восходит к <mentioned corresp="#mentioned_d4645e333" xml:id="mentioned_d4645e101" xml:lang="ira"><lang/>
|
||
<w>nava</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e338" xml:id="mentioned_d4645e106" xml:lang="ine"><lang>и.е.</lang>
|
||
<w type="rec">en-newn</w></mentioned>. Ср. <mentioned corresp="#mentioned_d4645e344" xml:id="mentioned_d4645e112" xml:lang="fa"><lang/>
|
||
<w>nu(h)</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e349" xml:id="mentioned_d4645e117" xml:lang="ku"><lang/>
|
||
<w>ne(h)</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e354" xml:id="mentioned_d4645e122" xml:lang="zza"><lang/>
|
||
<w>nau</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e360" xml:id="mentioned_d4645e128" xml:lang="x-balochi"><lang/>
|
||
<w>no</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e365" xml:id="mentioned_d4645e133" xml:lang="ps"><lang/>
|
||
<w>nәh</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e370" xml:id="mentioned_d4645e138" xml:lang="sgh"><lang/>
|
||
<w>now</w>, <w>naw</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e377" xml:id="mentioned_d4645e145" xml:lang="wbl"><lang/>
|
||
<w>naw</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e382" xml:id="mentioned_d4645e150" xml:lang="mnj"><lang/>
|
||
<w>nåw</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e387" xml:id="mentioned_d4645e155" xml:lang="ydg" extralang="mnj"><lang/>
|
||
<w>naw</w> (<w>nau</w>)</mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e396" xml:id="mentioned_d4645e164" xml:lang="yah"><lang/>
|
||
<w>nu</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e401" xml:id="mentioned_d4645e169" xml:lang="isk"><lang/>
|
||
<w>nu</w>, <w>naw</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e408" xml:id="mentioned_d4645e176" xml:lang="srh"><lang/>
|
||
<w>nev</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e413" xml:id="mentioned_d4645e181" xml:lang="yai"><lang/>
|
||
<w>naw</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e418" xml:id="mentioned_d4645e186" xml:lang="sog"><lang/>
|
||
<w type="rec">naw</w> (<w>nw</w>)</mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e427" xml:id="mentioned_d4645e195" xml:lang="kho"><lang/>
|
||
<w>nau</w>, <w>no</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e435" xml:id="mentioned_d4645e203" xml:lang="ae"><lang/>
|
||
<w>nava</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e440" xml:id="mentioned_d4645e208" xml:lang="inc-x-old"><lang/>
|
||
<w>nava</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e445" xml:id="mentioned_d4645e213" xml:lang="cu"><lang/>
|
||
<w>devȩtь</w>
|
||
<note xml:lang="ru" type="comment">(из <mentioned corresp="#mentioned_d4645e452" xml:id="mentioned_d4645e220" xml:lang="x-oldsl"><w type="rec">nevȩtь</w></mentioned> под влиянием <mentioned corresp="#mentioned_d4645e456" xml:id="mentioned_d4645e224" xml:lang="x-oldsl"><w>desȩtь</w></mentioned>)</note></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e460" xml:id="mentioned_d4645e228" xml:lang="x-tchr"><lang/>
|
||
<w>ñu</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e465" xml:id="mentioned_d4645e233" xml:lang="de"><lang/>
|
||
<w>neun</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e470" xml:id="mentioned_d4645e238" xml:lang="la"><lang/>
|
||
<w>novem</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e476" xml:id="mentioned_d4645e244" xml:lang="sga"><lang/>
|
||
<w>nōi</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e481" xml:id="mentioned_d4645e249" xml:lang="xcl"><lang>арм.</lang>
|
||
<w>inn</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e486" xml:id="mentioned_d4645e254" xml:lang="grc"><lang/>
|
||
<w>ἐννέα</w></mentioned> и пр. (<bibl><ref type="bibl" target="#ref_Pokorny"/>
|
||
<biblScope>318—319</biblScope></bibl>). — Ср. <ref type="xr" target="#entry_nūdæs"><w xml:lang="os-x-iron">nūdæs</w>
|
||
<w xml:lang="os-x-digor">næwdæs</w>
|
||
<gloss><q>девятнадцать</q></gloss></ref> и <ref type="xr" target="#entry_næwæʒ"><w>næwæʒ</w>
|
||
<gloss><q>девяносто</q></gloss></ref>. В значении <q>девять</q> вытеснено
|
||
новообразованием <ref type="xr" target="#entry_farast"/>. Аналогичное явление в <mentioned corresp="#mentioned_d4645e517" xml:id="mentioned_d4645e285" xml:lang="xco"><lang>хорезмийском</lang>: <w>nwʼδys</w>
|
||
<gloss><q>девятнадцать</q></gloss></mentioned>, но <mentioned corresp="#mentioned_d4645e525" xml:id="mentioned_d4645e293" xml:lang="xco"><w>šʼδ</w>
|
||
<gloss><q>девять</q></gloss></mentioned> (<bibl><ref type="bibl" target="#ref_Henning._Khwar."/>
|
||
<biblScope>433</biblScope></bibl>; <bibl><ref type="bibl" target="#ref_HO"/>
|
||
<biblScope>118, прим. 2</biblScope></bibl>). О соотношении индоевропейских форм с учетом
|
||
ларингалов см.: <bibl><author>Szеmеrenyi</author>. <title>Syncope in Greek and
|
||
Indo-European</title>. <pubPlace>Naples</pubPlace>, <date>1964</date>, <biblScope>стр.
|
||
109 сл., 114</biblScope></bibl>; <bibl><title>Numerals: Studies in the Indo-European
|
||
system of numerals</title>. <pubPlace>Heidelberg</pubPlace>, <date>1960</date>,
|
||
<biblScope>стр. 171—173</biblScope></bibl>.</etym>
|
||
<etym xml:lang="en">Goes back to <mentioned corresp="#mentioned_d4645e101" xml:id="mentioned_d4645e333" xml:lang="ira"><lang/>
|
||
<w>nava</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e106" xml:id="mentioned_d4645e338" xml:lang="ine"><lang/>
|
||
<w type="rec">en-newn</w></mentioned>. Cf. <mentioned corresp="#mentioned_d4645e112" xml:id="mentioned_d4645e344" xml:lang="fa"><lang/>
|
||
<w>nu(h)</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e117" xml:id="mentioned_d4645e349" xml:lang="ku"><lang/>
|
||
<w>ne(h)</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e122" xml:id="mentioned_d4645e354" xml:lang="zza"><lang/>
|
||
<w>nau</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e128" xml:id="mentioned_d4645e360" xml:lang="x-balochi"><lang/>
|
||
<w>no</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e133" xml:id="mentioned_d4645e365" xml:lang="ps"><lang/>
|
||
<w>nәh</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e138" xml:id="mentioned_d4645e370" xml:lang="sgh"><lang/>
|
||
<w>now</w>, <w>naw</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e145" xml:id="mentioned_d4645e377" xml:lang="wbl"><lang/>
|
||
<w>naw</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e150" xml:id="mentioned_d4645e382" xml:lang="mnj"><lang/>
|
||
<w>nåw</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e155" xml:id="mentioned_d4645e387" xml:lang="ydg" extralang="mnj"><lang/>
|
||
<w>naw</w> (<w>nau</w>)</mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e164" xml:id="mentioned_d4645e396" xml:lang="yah"><lang/>
|
||
<w>nu</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e169" xml:id="mentioned_d4645e401" xml:lang="isk"><lang/>
|
||
<w>nu</w>, <w>naw</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e176" xml:id="mentioned_d4645e408" xml:lang="srh"><lang/>
|
||
<w>nev</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e181" xml:id="mentioned_d4645e413" xml:lang="yai"><lang/>
|
||
<w>naw</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e186" xml:id="mentioned_d4645e418" xml:lang="sog"><lang/>
|
||
<w type="rec">naw</w> (<w>nw</w>)</mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e195" xml:id="mentioned_d4645e427" xml:lang="kho"><lang/>
|
||
<w>nau</w>, <w>no</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e203" xml:id="mentioned_d4645e435" xml:lang="ae"><lang/>
|
||
<w>nava</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e208" xml:id="mentioned_d4645e440" xml:lang="inc-x-old"><lang/>
|
||
<w>nava</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e213" xml:id="mentioned_d4645e445" xml:lang="cu"><lang/>
|
||
<w>devȩtь</w>
|
||
<note xml:lang="en" type="comment"> (from
|
||
<mentioned corresp="#mentioned_d4645e220" xml:id="mentioned_d4645e452" xml:lang="x-oldsl"><w type="rec">nevȩtь</w></mentioned> under the
|
||
influence of <mentioned corresp="#mentioned_d4645e224" xml:id="mentioned_d4645e456" xml:lang="x-oldsl"><w>desȩtь</w></mentioned>)</note></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e228" xml:id="mentioned_d4645e460" xml:lang="x-tchr"><lang/>
|
||
<w>ñu</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e233" xml:id="mentioned_d4645e465" xml:lang="de"><lang/>
|
||
<w>neun</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e238" xml:id="mentioned_d4645e470" xml:lang="la"><lang/>
|
||
<w>novem</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e244" xml:id="mentioned_d4645e476" xml:lang="sga"><lang/>
|
||
<w>nōi</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e249" xml:id="mentioned_d4645e481" xml:lang="xcl"><lang/>
|
||
<w>inn</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d4645e254" xml:id="mentioned_d4645e486" xml:lang="grc"><lang/>
|
||
<w>ἐννέα</w></mentioned> etc. (<bibl><ref type="bibl" target="#ref_Pokorny"/>
|
||
<biblScope>318—319</biblScope></bibl>). — Cf. <ref type="xr" target="#entry_nūdæs"><w xml:lang="os-x-iron">nūdæs</w>
|
||
<w xml:lang="os-x-digor">næwdæs</w>
|
||
<gloss><q>nineteen</q></gloss></ref> and <ref type="xr" target="#entry_næwæʒ"><w>næwæʒ</w>
|
||
<gloss><q>ninety</q></gloss></ref>. In the sense <q>nine</q>, it is displaced by the
|
||
newly formed <ref type="xr" target="#entry_farast"/>. The same phenomenin was attested in
|
||
<mentioned corresp="#mentioned_d4645e285" xml:id="mentioned_d4645e517" xml:lang="xco"><lang/>: <w>nwʼδys</w>
|
||
<gloss><q>nineteen</q></gloss></mentioned>, but <mentioned corresp="#mentioned_d4645e293" xml:id="mentioned_d4645e525" xml:lang="xco"><w>šʼδ</w>
|
||
<gloss><q>nine</q></gloss></mentioned> (<bibl><ref type="bibl" target="#ref_Henning._Khwar."/>
|
||
<biblScope>433</biblScope></bibl>; <bibl><ref type="bibl" target="#ref_HO"/>
|
||
<biblScope xml:lang="en">118, fn. 2</biblScope></bibl>). On the relation of
|
||
Indo-European forms, taking into account laryngeals, see:
|
||
<bibl><author>Szemerenyi</author>. <title>Syncope in Greek and Indo-European</title>.
|
||
<pubPlace>Naples</pubPlace>, <date>1964</date>, <biblScope xml:lang="en">p. 109 f.,
|
||
114</biblScope></bibl>; <bibl><title>Numerals: Studies in the Indo-European system of
|
||
numerals</title>. <pubPlace>Heidelberg</pubPlace>, <date>1960</date>, <biblScope xml:lang="en">p. 171—173</biblScope></bibl>.</etym>
|
||
</entry>
|
||
</body>
|
||
</text>
|
||
</TEI> |