93 lines
No EOL
8.3 KiB
XML
93 lines
No EOL
8.3 KiB
XML
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:abv="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
|
||
<teiHeader>
|
||
<fileDesc>
|
||
<titleStmt>
|
||
<title>Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">cadæg</hi></title>
|
||
</titleStmt>
|
||
<publicationStmt xml:base="../pubstmt.xml"><p>Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia
|
||
Sinitsyna and Vadim Dyachkov.</p></publicationStmt>
|
||
<sourceDesc>
|
||
<bibl xml:lang="ru"><author>Абаев, Василий Иванович</author>.
|
||
<title>Историко-этимологический словарь осетинского языка</title>. Т.
|
||
<biblScope unit="volume">I</biblScope>. A–Kʼ. <pubPlace>М.–Л.</pubPlace>:
|
||
<publisher>Наука</publisher>, <date>1958</date>. С. <biblScope unit="page">??–??</biblScope>.</bibl>
|
||
</sourceDesc>
|
||
</fileDesc>
|
||
<encodingDesc xml:base="../encodingdesc.xml">
|
||
<tagsDecl>
|
||
<rendition xml:id="rend_italic" scheme="css">font-variant: italic;</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_smallcaps" scheme="css">font-variant: small-caps;</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_singlequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "‘" "’";</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_doublequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "«" "»";</rendition>
|
||
</tagsDecl>
|
||
</encodingDesc>
|
||
</teiHeader>
|
||
<text>
|
||
<body>
|
||
<entry xml:id="entry_cadæg" xml:lang="os">
|
||
<form xml:id="form_d3862e66" type="lemma"><orth>cadæg</orth></form>
|
||
<sense xml:id="sense_d3862e69"><sense xml:id="sense_d3862e70"><abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>тихий</q>
|
||
</abv:tr></sense><sense xml:id="sense_d3862e75"><abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>медленный</q>
|
||
</abv:tr></sense></sense>
|
||
<re xml:id="re_d3862e81">
|
||
<form xml:id="form_d3862e83" type="lemma"><orth>cadæggaj</orth></form>
|
||
<sense xml:id="sense_d3862e86"><abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>понемногу</q>
|
||
</abv:tr><abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>little by little</q>
|
||
</abv:tr></sense>
|
||
</re>
|
||
<abv:exampleGrp xml:id="exampleGrp_d3862e97">
|
||
<abv:example xml:id="example_d3862e99">
|
||
<quote>cadæggaj jyl abady (bæxyl)</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>потихоньку садится (на коня)</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>[s/he] is mounting a horse little by little</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<bibl><ref type="bibl" target="#src_СОПам."/><biblScope>IV
|
||
139</biblScope></bibl>
|
||
</abv:example>
|
||
</abv:exampleGrp>
|
||
<etym xml:lang="ru">Прош. причастик от глагола *<hi rendition="#rend_italic">cajyn</hi>, снабженное суффиксом
|
||
<hi rendition="#rend_italic">æg</hi> (<hi rendition="#rend_italic">cad-æg</hi> = <mentioned corresp="#mentioned_d3862e189" xml:id="mentioned_d3862e121" xml:lang="x-oldirn"><lang/>
|
||
<w>čyāta-ka</w></mentioned>). Глагол *<hi rendition="#rend_italic">cajyn</hi> (<mentioned corresp="#mentioned_d3862e194" xml:id="mentioned_d3862e126" xml:lang="x-oldirn"><lang/>
|
||
<w>čyā-</w>
|
||
<gloss><q>покоиться</q></gloss></mentioned> сохранился только в сращении с
|
||
превербом <hi rendition="#rend_italic">æn</hi>-: <ref type="xr" target="#entry_æncajyn"/> : <ref type="xr" target="#entry_æncad"/> ‘покоиться’. Такую же морфологическую структуру, как
|
||
<hi rendition="#rend_italic">cadæg</hi> (прош. причастие + <hi rendition="#rend_italic">æg</hi>), имеют <ref type="xr" target="#entry_syǧdæg"/> ‘чистый’, <ref type="xr" target="#entry_lyst6æg9"><w>lystæg</w></ref>
|
||
‘мелкий’, <ref type="xr" target="#entry_cærdæg"/> ‘живой’ и др. У поэта
|
||
<bibl><author>Коста</author></bibl> (в черновых рукописях) встречается
|
||
также форма <hi rendition="#rend_italic">æncadæg</hi>. Взятое без суффикса -<hi rendition="#rend_italic">æg</hi> осетинское <mentioned corresp="#mentioned_d3862e217" xml:id="mentioned_d3862e149" xml:lang="os"><lang/>
|
||
<w>cad-</w></mentioned> точно соответствует <mentioned corresp="#mentioned_d3862e222" xml:id="mentioned_d3862e154" xml:lang="x-oldirn"><lang/>
|
||
<w>čyāta-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d3862e227" xml:id="mentioned_d3862e159" xml:lang="ae"><lang/>
|
||
<w>šāta-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d3862e233" xml:id="mentioned_d3862e165" xml:lang="pal"><lang/>
|
||
<w>šāt</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d3862e238" xml:id="mentioned_d3862e170" xml:lang="fa"><lang/>
|
||
<w>šād</w>
|
||
<gloss><q>радостный</q></gloss></mentioned> и пр. См. <ref type="xr" target="#entry_æncon"/>.%n<bibl><author>Morgenstierne</author><ref type="bibl" target="#ref_NTS"/><biblScope>XII
|
||
267</biblScope></bibl>.</etym>
|
||
<etym xml:lang="en">Past participle form of the verb <hi rendition="#rend_italic">cajyn</hi> with the suffix
|
||
<hi rendition="#rend_italic">æg</hi> (<hi rendition="#rend_italic">cad-æg</hi> = <mentioned corresp="#mentioned_d3862e121" xml:id="mentioned_d3862e189" xml:lang="x-oldirn"><lang/>
|
||
<w>čyāta-ka</w></mentioned>). The verb *<hi rendition="#rend_italic">cajyn</hi> (<mentioned corresp="#mentioned_d3862e126" xml:id="mentioned_d3862e194" xml:lang="x-oldirn"><lang/>
|
||
<w>čyā-</w>
|
||
<gloss><q>repose</q></gloss></mentioned> remained only bound with the
|
||
preverb <hi rendition="#rend_italic">æn</hi>-: <ref type="xr" target="#entry_æncajyn"/> : <ref type="xr" target="#entry_æncad"/> ‘repose’. The same morphological structure, as
|
||
<hi rendition="#rend_italic">cadæg</hi> (past participle + <hi rendition="#rend_italic">æg</hi>), is found in <ref type="xr" target="#entry_syǧdæg"/> ‘pure’, <ref type="xr" target="#entry_lyst6æg9"><w>lystæg</w></ref>
|
||
‘small’, <ref type="xr" target="#entry_cærdæg"/> ‘alive’ etc. The poet
|
||
<bibl><author>Kosta</author></bibl> had (in drafts) the form
|
||
<hi rendition="#rend_italic">æncadæg</hi>. The Ossetic word <mentioned corresp="#mentioned_d3862e149" xml:id="mentioned_d3862e217" xml:lang="os"><lang/>
|
||
<w>cad-</w></mentioned> without suffix -<hi rendition="#rend_italic">æg</hi> exactly corresponds
|
||
<mentioned corresp="#mentioned_d3862e154" xml:id="mentioned_d3862e222" xml:lang="x-oldirn"><lang/>
|
||
<w>čyāta-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d3862e159" xml:id="mentioned_d3862e227" xml:lang="ae"><lang/>
|
||
<w>šāta-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d3862e165" xml:id="mentioned_d3862e233" xml:lang="pal"><lang/>
|
||
<w>šāt</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d3862e170" xml:id="mentioned_d3862e238" xml:lang="fa"><lang/>
|
||
<w>šād</w>
|
||
<gloss><q>happy</q></gloss></mentioned> etc. See <ref type="xr" target="#entry_æncon"/>.%n<bibl><author>Morgenstierne</author><ref type="bibl" target="#ref_NTS"/><biblScope>XII
|
||
267</biblScope></bibl>.</etym>
|
||
</entry>
|
||
</body>
|
||
</text>
|
||
</TEI> |