193 lines
16 KiB
XML
193 lines
16 KiB
XML
|
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:abv="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
|
|||
|
<teiHeader>
|
|||
|
<fileDesc>
|
|||
|
<titleStmt>
|
|||
|
<title>Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">æstæg</hi></title>
|
|||
|
</titleStmt>
|
|||
|
<publicationStmt xml:base="../pubstmt.xml"><p>Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia
|
|||
|
Sinitsyna and Vadim Dyachkov.</p></publicationStmt>
|
|||
|
<sourceDesc>
|
|||
|
<bibl xml:lang="ru"><author>Абаев, Василий Иванович</author>.
|
|||
|
<title>Историко-этимологический словарь осетинского языка</title>. Т.
|
|||
|
<biblScope unit="volume">I</biblScope>. A–Kʼ. <pubPlace>М.–Л.</pubPlace>:
|
|||
|
<publisher>Наука</publisher>, <date>1958</date>. С. <biblScope unit="page">??–??</biblScope>.</bibl>
|
|||
|
</sourceDesc>
|
|||
|
</fileDesc>
|
|||
|
<encodingDesc xml:base="../encodingdesc.xml">
|
|||
|
<tagsDecl>
|
|||
|
<rendition xml:id="rend_italic" scheme="css">font-variant: italic;</rendition>
|
|||
|
<rendition xml:id="rend_smallcaps" scheme="css">font-variant: small-caps;</rendition>
|
|||
|
<rendition xml:id="rend_singlequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "‘" "’";</rendition>
|
|||
|
<rendition xml:id="rend_doublequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "«" "»";</rendition>
|
|||
|
</tagsDecl>
|
|||
|
</encodingDesc>
|
|||
|
</teiHeader>
|
|||
|
<text>
|
|||
|
<body>
|
|||
|
<entry xml:id="entry_æstæg" xml:lang="os">
|
|||
|
<form xml:id="form_d5687e66" type="lemma"><orth>æstæg</orth></form>
|
|||
|
<sense xml:id="sense_d5687e69"><abv:tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q>кость</q>
|
|||
|
</abv:tr><abv:tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q>bone</q>
|
|||
|
</abv:tr></sense>
|
|||
|
<re xml:id="re_d5687e79">
|
|||
|
<form xml:id="form_d5687e81" type="lemma"><orth>æstægdar</orth></form>
|
|||
|
<sense xml:id="sense_d5687e84"><abv:tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q>скелет</q>
|
|||
|
</abv:tr><abv:tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q>skeleton</q>
|
|||
|
</abv:tr></sense>
|
|||
|
</re>
|
|||
|
<re xml:id="re_d5687e95">
|
|||
|
<form xml:id="form_d5687e97" type="lemma"><orth>æstægnīz</orth></form>
|
|||
|
<sense xml:id="sense_d5687e100"><abv:tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q>ревматизм</q>
|
|||
|
</abv:tr><note type="comment" xml:lang="ru"> („болезнь костей“)</note><note type="comment" xml:lang="en"> ("illness of bones")</note><abv:tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q>rheumatism</q>
|
|||
|
</abv:tr><note type="comment" xml:lang="ru"> („болезнь костей“)</note><note type="comment" xml:lang="en"> ("illness of bones")</note></sense>
|
|||
|
</re>
|
|||
|
<re xml:id="re_d5687e119">
|
|||
|
<form xml:id="form_d5687e121" type="lemma"><orth>mækʼ˳ystæg</orth></form>
|
|||
|
<sense xml:id="sense_d5687e124"><abv:tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q>плечевая кость</q>
|
|||
|
</abv:tr><abv:tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q>humeral bone</q>
|
|||
|
</abv:tr></sense>
|
|||
|
</re>
|
|||
|
<re xml:id="re_d5687e136">
|
|||
|
<form xml:id="form_d5687e138" type="lemma"><orth>pylystæg</orth></form>
|
|||
|
<sense xml:id="sense_d5687e141"><abv:tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q>слоновая кость</q>
|
|||
|
</abv:tr><abv:tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q>ivory</q>
|
|||
|
</abv:tr></sense>
|
|||
|
</re>
|
|||
|
<abv:exampleGrp xml:id="exampleGrp_d5687e152">
|
|||
|
<abv:example xml:id="example_d5687e154">
|
|||
|
<quote>wæny ʽstæg xūrxy nynnyxstī</quote>
|
|||
|
<abv:tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q>лопаточная кость застряла (у волка) в глотке</q>
|
|||
|
</abv:tr>
|
|||
|
<abv:tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q>scapular bone got stuck in (a wolf's) throat</q>
|
|||
|
</abv:tr>
|
|||
|
<bibl><ref type="bibl" target="#src_Коста"/><biblScope>85</biblScope></bibl>
|
|||
|
</abv:example>
|
|||
|
<abv:example xml:id="example_d5687e173">
|
|||
|
<quote>fændagmæ raxawdtoj mardy æstǵytæ</quote>
|
|||
|
<abv:tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q>на дорогу вывалились кости мертвеца</q>
|
|||
|
</abv:tr>
|
|||
|
<abv:tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q>deadman's bones fell out on the road</q>
|
|||
|
</abv:tr>
|
|||
|
<bibl><ref type="bibl" target="#src_Коста"/><biblScope>101</biblScope></bibl>
|
|||
|
</abv:example>
|
|||
|
<abv:example xml:id="example_d5687e192">
|
|||
|
<quote>æz æstæg æmæ fyd dæn</quote>
|
|||
|
<abv:tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q>я (состою) из костей и мяса</q>
|
|||
|
</abv:tr>
|
|||
|
<abv:tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q>I am made of bones and meat</q>
|
|||
|
</abv:tr>
|
|||
|
<bibl><ref type="bibl" target="#src_ОЭ"/><biblScope>I 18</biblScope></bibl>
|
|||
|
</abv:example>
|
|||
|
<abv:example xml:id="example_d5687e211">
|
|||
|
<quote>mīdægæj seʒag sty mard æstǵytæj</quote>
|
|||
|
<abv:tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q>внутри полны мертвых костей</q>
|
|||
|
</abv:tr>
|
|||
|
<abv:tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q>within full of dead men's bones</q>
|
|||
|
</abv:tr>
|
|||
|
<bibl><ref type="bibl" target="#src_Матфей"/><biblScope><hi rendition="#rend_italic">23</hi>
|
|||
|
27</biblScope></bibl>
|
|||
|
</abv:example>
|
|||
|
<abv:example xml:id="example_d5687e230">
|
|||
|
<quote>k˳yd æstægdar wydi, aftæ ta jæ fækæ</quote>
|
|||
|
<abv:tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q>обрати его снова в скелет, как он был раньше</q>
|
|||
|
</abv:tr>
|
|||
|
<abv:tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q>turn him into a skeleton, as he was before</q>
|
|||
|
</abv:tr>
|
|||
|
<bibl><ref type="bibl" target="#src_ОЭ"/><biblScope>I 62</biblScope></bibl>
|
|||
|
</abv:example>
|
|||
|
<abv:example xml:id="example_d5687e250" xml:lang="os-x-digor">
|
|||
|
<usg><lang/></usg>
|
|||
|
<quote>mæ astæw istægi qanz dæ astæwbæl ærbatoxæ</quote>
|
|||
|
<abv:tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q>мозгом моего позвоночника опояшь свою талию</q>
|
|||
|
</abv:tr>
|
|||
|
<abv:tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q>gird yourself with my bone marrow</q>
|
|||
|
</abv:tr>
|
|||
|
<bibl><ref type="bibl" target="#src_СОПам."/><biblScope>II
|
|||
|
61</biblScope></bibl>
|
|||
|
</abv:example>
|
|||
|
<abv:example xml:id="example_d5687e272">
|
|||
|
<quote>īw tūg, īw æstæg</quote>
|
|||
|
<abv:tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q>одной крови, одной кости (т. е. близкие родичи)</q>
|
|||
|
</abv:tr>
|
|||
|
<abv:tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q>of same blood, of same bone (close relatives)</q>
|
|||
|
</abv:tr>
|
|||
|
</abv:example>
|
|||
|
</abv:exampleGrp>
|
|||
|
<etym xml:lang="ru">Общеиранское и индоевропейское слово: <mentioned corresp="#mentioned_d5687e410" xml:id="mentioned_d5687e290" xml:lang="sgy"><lang/>
|
|||
|
<w>astāk</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e415" xml:id="mentioned_d5687e295" xml:lang="sgy"><w>ostok</w></mentioned><mentioned corresp="#mentioned_d5687e418" xml:id="mentioned_d5687e297" xml:lang="ydg"><lang/>
|
|||
|
<w>yastē</w></mentioned><mentioned corresp="#mentioned_d5687e423" xml:id="mentioned_d5687e301" xml:lang="mnj"><lang/>
|
|||
|
<w>yostīy</w></mentioned><mentioned corresp="#mentioned_d5687e428" xml:id="mentioned_d5687e305" xml:lang="isk"><lang/>
|
|||
|
<w>wastuk</w></mentioned><mentioned corresp="#mentioned_d5687e434" xml:id="mentioned_d5687e309" xml:lang="ku"><lang/>
|
|||
|
<w>hasti</w></mentioned><mentioned corresp="#mentioned_d5687e439" xml:id="mentioned_d5687e313" xml:lang="zza"><lang/>
|
|||
|
<w>astā</w></mentioned><mentioned corresp="#mentioned_d5687e444" xml:id="mentioned_d5687e317" xml:lang="fa"><lang/>
|
|||
|
<w>ast</w></mentioned><mentioned corresp="#mentioned_d5687e449" xml:id="mentioned_d5687e321" xml:lang="pal"><lang/>
|
|||
|
<w>ast</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e454" xml:id="mentioned_d5687e327" xml:lang="pal"><w>astak</w></mentioned><mentioned corresp="#mentioned_d5687e457" xml:id="mentioned_d5687e329" xml:lang="yai"><lang/>
|
|||
|
<w>sitak</w></mentioned><mentioned corresp="#mentioned_d5687e463" xml:id="mentioned_d5687e333" xml:lang="sog"><lang/>
|
|||
|
<w>astak(ʽstk)</w></mentioned><mentioned corresp="#mentioned_d5687e468" xml:id="mentioned_d5687e337" xml:lang="kho"><lang/>
|
|||
|
<w>āstaa</w></mentioned>(из *<hi rendition="#rend_italic">āstaka</hi>), <mentioned corresp="#mentioned_d5687e473" xml:id="mentioned_d5687e342" xml:lang="xco"><lang/>
|
|||
|
<w>astik</w></mentioned><mentioned corresp="#mentioned_d5687e478" xml:id="mentioned_d5687e346" xml:lang="ae"><lang/>
|
|||
|
<w>ast-</w></mentioned><mentioned corresp="#mentioned_d5687e483" xml:id="mentioned_d5687e350" xml:lang="inc-x-old"><lang/>
|
|||
|
<w>asthan-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e488" xml:id="mentioned_d5687e355" xml:lang="inc-x-old"><w>asthi-</w></mentioned><mentioned corresp="#mentioned_d5687e492" xml:id="mentioned_d5687e357" xml:lang="inc-x-old"><lang/>
|
|||
|
<w>an-asthaka-</w>
|
|||
|
<gloss><q>бескостный</q></gloss></mentioned>(= <mentioned corresp="#mentioned_d5687e500" xml:id="mentioned_d5687e366" xml:lang="os"><lang/>
|
|||
|
<w>ænæstæg</w></mentioned>), <mentioned corresp="#mentioned_d5687e505" xml:id="mentioned_d5687e371" xml:lang="hit"><lang/>
|
|||
|
<w>haštai</w></mentioned><mentioned corresp="#mentioned_d5687e510" xml:id="mentioned_d5687e375" xml:lang="sqj"><lang/>
|
|||
|
<w>ašt</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e515" xml:id="mentioned_d5687e380" xml:lang="sqj"><w>ašte</w></mentioned><mentioned corresp="#mentioned_d5687e518" xml:id="mentioned_d5687e382" xml:lang="grc"><lang/>
|
|||
|
<w>oστεoν</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e524" xml:id="mentioned_d5687e387" xml:lang="la"><lang/>
|
|||
|
<w>os</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e529" xml:id="mentioned_d5687e392" xml:lang="xcl"><lang/>
|
|||
|
<w>oskʼr</w></mentioned>.%n<bibl><ref type="bibl" target="#ref_Миллер_Вс._ОЭ"/><biblScope>II 76;
|
|||
|
</biblScope></bibl><bibl><biblScope>Gr. 30</biblScope></bibl>. —
|
|||
|
<bibl><ref type="bibl" target="#ref_ОЯФ_I"/><biblScope>18.</biblScope></bibl></etym>
|
|||
|
<etym xml:lang="en">This word is of Iran and Indo-European origin: <mentioned corresp="#mentioned_d5687e290" xml:id="mentioned_d5687e410" xml:lang="sgy"><lang/>
|
|||
|
<w>astāk</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e295" xml:id="mentioned_d5687e415" xml:lang="sgy"><w>ostok</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e297" xml:id="mentioned_d5687e418" xml:lang="ydg"><lang/>
|
|||
|
<w>yastē</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e301" xml:id="mentioned_d5687e423" xml:lang="mnj"><lang/>
|
|||
|
<w>yostīy</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e305" xml:id="mentioned_d5687e428" xml:lang="isk"><lang/>
|
|||
|
<w>wastuk</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e309" xml:id="mentioned_d5687e434" xml:lang="ku"><lang/>
|
|||
|
<w>hasti</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e313" xml:id="mentioned_d5687e439" xml:lang="zza"><lang/>
|
|||
|
<w>astā</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e317" xml:id="mentioned_d5687e444" xml:lang="fa"><lang/>
|
|||
|
<w>ast</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e321" xml:id="mentioned_d5687e449" xml:lang="pal"><lang/>
|
|||
|
<w>ast</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e327" xml:id="mentioned_d5687e454" xml:lang="pal"><w>astak</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e329" xml:id="mentioned_d5687e457" xml:lang="yai"><lang/>
|
|||
|
<w>sitak</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e333" xml:id="mentioned_d5687e463" xml:lang="sog"><lang/>
|
|||
|
<w>astak(ʽstk)</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e337" xml:id="mentioned_d5687e468" xml:lang="kho"><lang/>
|
|||
|
<w>āstaa</w></mentioned> (from *<hi rendition="#rend_italic">āstaka</hi>), <mentioned corresp="#mentioned_d5687e342" xml:id="mentioned_d5687e473" xml:lang="xco"><lang/>
|
|||
|
<w>astik</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e346" xml:id="mentioned_d5687e478" xml:lang="ae"><lang/>
|
|||
|
<w>ast-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e350" xml:id="mentioned_d5687e483" xml:lang="inc-x-old"><lang/>
|
|||
|
<w>asthan-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e355" xml:id="mentioned_d5687e488" xml:lang="inc-x-old"><w>asthi-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e357" xml:id="mentioned_d5687e492" xml:lang="inc-x-old"><lang/>
|
|||
|
<w>an-asthaka-</w>
|
|||
|
<gloss><q>boneless</q></gloss></mentioned> (= <mentioned corresp="#mentioned_d5687e366" xml:id="mentioned_d5687e500" xml:lang="os"><lang/>
|
|||
|
<w>ænæstæg</w></mentioned>), <mentioned corresp="#mentioned_d5687e371" xml:id="mentioned_d5687e505" xml:lang="hit"><lang/>
|
|||
|
<w>haštai</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e375" xml:id="mentioned_d5687e510" xml:lang="sqj"><lang/>
|
|||
|
<w>ašt</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e380" xml:id="mentioned_d5687e515" xml:lang="sqj"><w>ašte</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e382" xml:id="mentioned_d5687e518" xml:lang="grc"><lang/>
|
|||
|
<w>oστεoν</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e387" xml:id="mentioned_d5687e524" xml:lang="la"><lang/>
|
|||
|
<w>os</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5687e392" xml:id="mentioned_d5687e529" xml:lang="xcl"><lang/>
|
|||
|
<w>oskʼr</w></mentioned>.%n<bibl><ref type="bibl" target="#ref_Миллер_Вс._ОЭ"/><biblScope>II 76;
|
|||
|
</biblScope></bibl><bibl><biblScope>Gr. 30</biblScope></bibl>. —
|
|||
|
<bibl><ref type="bibl" target="#ref_ОЯФ_I"/><biblScope>18.</biblScope></bibl></etym>
|
|||
|
</entry>
|
|||
|
</body>
|
|||
|
</text>
|
|||
|
</TEI>
|