318 lines
25 KiB
XML
318 lines
25 KiB
XML
|
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:abv="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
|
|||
|
<teiHeader>
|
|||
|
<fileDesc>
|
|||
|
<titleStmt>
|
|||
|
<title>Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">mad</hi></title>
|
|||
|
</titleStmt>
|
|||
|
<publicationStmt xml:base="../pubstmt.xml"><p>Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia
|
|||
|
Sinitsyna and Vadim Dyachkov.</p></publicationStmt>
|
|||
|
<sourceDesc>
|
|||
|
<bibl xml:lang="ru"><author>Абаев, Василий Иванович</author>.
|
|||
|
<title>Историко-этимологический словарь осетинского языка</title>. Т. <biblScope unit="volume">I</biblScope>. A–Kʼ. <pubPlace>М.–Л.</pubPlace>:
|
|||
|
<publisher>Наука</publisher>, <date>1958</date>. С. <biblScope unit="page">??–??</biblScope>.</bibl>
|
|||
|
</sourceDesc>
|
|||
|
</fileDesc>
|
|||
|
<encodingDesc xml:base="../encodingdesc.xml">
|
|||
|
<tagsDecl>
|
|||
|
<rendition xml:id="rend_italic" scheme="css">font-variant: italic;</rendition>
|
|||
|
<rendition xml:id="rend_smallcaps" scheme="css">font-variant: small-caps;</rendition>
|
|||
|
<rendition xml:id="rend_singlequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "‘" "’";</rendition>
|
|||
|
<rendition xml:id="rend_doublequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "«" "»";</rendition>
|
|||
|
</tagsDecl>
|
|||
|
</encodingDesc>
|
|||
|
</teiHeader>
|
|||
|
<text>
|
|||
|
<body>
|
|||
|
<entry xml:id="entry_mad" xml:lang="os" abv:completeness="complete">
|
|||
|
<form xml:id="form_d1386e66" type="lemma" xml:lang="os-x-iron"><orth>mad</orth></form>
|
|||
|
<form xml:id="form_d1386e69" xml:lang="os-x-digor" type="dialectal"><orth>madæ</orth></form>
|
|||
|
<sense xml:id="sense_d1386e72"><abv:tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q>мать</q>
|
|||
|
</abv:tr><abv:tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q>mother</q>
|
|||
|
</abv:tr></sense>
|
|||
|
<note xml:lang="ru" type="comment">, мн. ч. <w xml:lang="os-x-iron">madæltæ</w><w xml:lang="os-x-digor">maddæltæ</w></note>
|
|||
|
<note xml:lang="en" type="comment">, pl. <w xml:lang="os-x-iron">madæltæ</w><w xml:lang="os-x-digor">maddæltæ</w></note>
|
|||
|
<re xml:id="re_d1386e97">
|
|||
|
<form xml:id="form_d1386e99" type="lemma" xml:lang="os-x-iron"><orth><oRef>mady</oRef>
|
|||
|
zænæg</orth></form>
|
|||
|
<form xml:id="form_d1386e104" xml:lang="os-x-digor" type="dialectal"><orth><oRef>madi</oRef> zænæg</orth><form xml:id="form_d1386e108" type="variant"><orth><oRef>madi</oRef> gubun</orth></form></form>
|
|||
|
<sense xml:id="sense_d1386e113"><tr xmlns="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xml:lang="ru">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">родные братья и сестры</q>
|
|||
|
</tr><tr xmlns="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xml:lang="en">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">own brothers and sisters</q>
|
|||
|
</tr></sense>
|
|||
|
</re>
|
|||
|
<re xml:id="re_d1386e126">
|
|||
|
<form xml:id="form_d1386e128" type="lemma"><orth><oRef>mady</oRef> bæx</orth></form>
|
|||
|
<sense xml:id="sense_d1386e133"><tr xmlns="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xml:lang="ru">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">конь, которого жених дарит матери невесты не в
|
|||
|
счет калыма</q>
|
|||
|
</tr><tr xmlns="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xml:lang="en">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">horse which the bridegroom presents to the
|
|||
|
bride’s mother apart from the bride price</q>
|
|||
|
</tr></sense>
|
|||
|
</re>
|
|||
|
<exampleGrp xmlns="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xml:id="exampleGrp_d1386e146">
|
|||
|
<example xml:id="example_d1386e148" xml:lang="os-x-south">
|
|||
|
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">yssæž læppūjæn… sæ <oRef>mad</oRef> æmæ sæ
|
|||
|
fyd zaǧtoj: <q rendition="#rend_doublequotes">Yssæž ḱyzǵy īw <oRef>mad</oRef> æmæ
|
|||
|
fydæj ærkænūt, kænnod næ bafīdawžysty</q></quote>
|
|||
|
<tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">(своим) двадцати сыновьям сказали их мать и
|
|||
|
отец: «Приведите (в жены) двадцать девушек от одной матери и отца, иначе они не
|
|||
|
поладят»</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">to (their) twenty sons their mother and father
|
|||
|
told: <q rendition="#rend_doublequotes">Bring (as wives) twenty girls from one
|
|||
|
mother and father, otherwise they will not be on good terms</q></q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_ЮОПам."/>
|
|||
|
<biblScope>III 56</biblScope></bibl>
|
|||
|
</example>
|
|||
|
<example xml:id="example_d1386e179">
|
|||
|
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><oRef>mady</oRef> mardæj sīʒær x˳yz, fydy
|
|||
|
mardæj mæg˳yr x˳yz</quote>
|
|||
|
<tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">от смерти матери — сиротский вид, от смерти
|
|||
|
отца — бедный вид</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">because of the mother’s death (one has) an
|
|||
|
orphan look, because of the father’s death, a poor look</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_Ӕмб."/>
|
|||
|
<biblScope>19</biblScope></bibl>
|
|||
|
</example>
|
|||
|
<example xml:id="example_d1386e203">
|
|||
|
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">dy myn nyjjaræg <oRef>madæj</oRef>
|
|||
|
adǵyndær</quote>
|
|||
|
<tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">ты мне милее родной матери</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">you are sweeter to me than my own mother</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_Сека"/>
|
|||
|
<biblScope>51</biblScope></bibl>
|
|||
|
</example>
|
|||
|
<example xml:id="example_d1386e228">
|
|||
|
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">xūr… aly cæræg ūdgojmaǵy <oRef>madaw</oRef>
|
|||
|
rævdydta</quote>
|
|||
|
<tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">солнце ласкало, как мать, всякое живое
|
|||
|
существо</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">the sun caressed, like a mother, every living
|
|||
|
creature</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_Сека"/>
|
|||
|
<biblScope>121</biblScope></bibl>
|
|||
|
</example>
|
|||
|
<example xml:id="example_d1386e253">
|
|||
|
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">næ zonyn mæ <oRef>mady</oRef> rævdyd</quote>
|
|||
|
<tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">не знаю материнской ласки</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">I do not know my mother’s caress</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_Коста"/>
|
|||
|
<biblScope>31</biblScope></bibl>
|
|||
|
</example>
|
|||
|
<example xml:id="example_d1386e279" xml:lang="os-x-digor">
|
|||
|
<usg xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><lang/></usg>
|
|||
|
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">avd læqwæni æma ewnæg kizgi <oRef>madæ</oRef>
|
|||
|
fæwwo</quote>
|
|||
|
<tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">стань матерью семи мальчиков и одной
|
|||
|
девочки</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">become the mother of seven boys and one
|
|||
|
girl</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_MD"/>
|
|||
|
<biblScope>1949 II 37</biblScope></bibl>
|
|||
|
</example>
|
|||
|
<example xml:id="example_d1386e307">
|
|||
|
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">(wæryḱḱytæn) sæ <oRef>madælty</oRef> dær
|
|||
|
ærkæn, kænnod wasʒysty</quote>
|
|||
|
<tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">приведи ягнятам их маток, не то они будут
|
|||
|
блеять</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">bring their mothers (to the lambs), otherwise
|
|||
|
they will bleat</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_Сека"/>
|
|||
|
<biblScope>60</biblScope></bibl>
|
|||
|
</example>
|
|||
|
<example xml:id="example_d1386e332" xml:lang="os-x-digor">
|
|||
|
<usg xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><lang/></usg>
|
|||
|
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">wæd ku nimboxuj, ku niʒʒinazuj i
|
|||
|
<?oxy_comment_start author="oleg" timestamp="20220601T114649+0300" comment="NB: Ezafe!"?><oRef>madi</oRef><?oxy_comment_end ?>
|
|||
|
zærond</quote>
|
|||
|
<tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">тогда как зарыдает, запричитает старая мать</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">then the old mother all of a sudden weeps, all
|
|||
|
of a sudden laments</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_Iræf"/>
|
|||
|
<biblScope>89</biblScope></bibl>
|
|||
|
</example>
|
|||
|
<example xml:id="example_d1386e362" xml:lang="os-x-digor">
|
|||
|
<usg xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><lang/></usg>
|
|||
|
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">Asægo… ranæxstæræj æ <oRef>madæ</oRef> ma æ
|
|||
|
fidi agorunmæ</quote>
|
|||
|
<tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">Асаго отправился искать свою мать и отца</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">Asægo went to look for his mother and
|
|||
|
father</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_MSt."/>
|
|||
|
<biblScope>15<hi rendition="#rend_subscript">1</hi></biblScope></bibl>
|
|||
|
</example>
|
|||
|
<example xml:id="example_d1386e393">
|
|||
|
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">mæxī <oRef>mady zænæǵy</oRef> x˳yzæn dæ
|
|||
|
warzyn</quote>
|
|||
|
<tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">я люблю тебя, как родных братьев и сестер</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">I love you as my own brothers and sisters</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_F."/>
|
|||
|
<biblScope>1928 IV 7</biblScope></bibl>
|
|||
|
</example>
|
|||
|
<example xml:id="example_d1386e418" xml:lang="os-x-digor">
|
|||
|
<usg xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><lang/></usg>
|
|||
|
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">warzon <oRef>madi gubun</oRef> basabur kodta
|
|||
|
æ kæwunǧælæs</quote>
|
|||
|
<tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">любимая сестра приглушила свой плач</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">the beloved sister damped down her crying</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_MD"/>
|
|||
|
<biblScope>1937 I 35</biblScope></bibl>
|
|||
|
</example>
|
|||
|
<example xml:id="example_d1386e447">
|
|||
|
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">noǵydær ma dyn dæ særæn kad yskænʒystæm
|
|||
|
<oRef>mady bæxæj</oRef></quote>
|
|||
|
<tr xml:lang="ru">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">кроме того, мы почтим тебя (подарком) «конем
|
|||
|
матери»</q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<tr xml:lang="en">
|
|||
|
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">furthermore, we will honour you with (a
|
|||
|
present) <q rendition="#rend_doublequotes">mother’s horse</q></q>
|
|||
|
</tr>
|
|||
|
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_Сека"/>
|
|||
|
<biblScope>126</biblScope></bibl>
|
|||
|
</example>
|
|||
|
</exampleGrp>
|
|||
|
<etym xml:lang="ru">Общеиндоевропейский термин родства. Восходит к <mentioned corresp="#mentioned_d1386e731" xml:id="mentioned_d1386e476" xml:lang="ira"><lang/>
|
|||
|
<w type="rec">mātar-</w> (имен. падеж <w type="rec">mātā</w>)</mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e741" xml:id="mentioned_d1386e486" xml:lang="ine"><lang/>
|
|||
|
<w>māter-</w></mentioned>. Форма <oRef xml:lang="os-x-digor">madæ</oRef> отражает старый
|
|||
|
имен. падеж <mentioned corresp="#mentioned_d1386e749" xml:id="mentioned_d1386e494" xml:lang="ira"><w type="rec">mātā</w></mentioned>: основа мн. ч. <oRef>madæl-</oRef>
|
|||
|
восходит к <mentioned corresp="#mentioned_d1386e756" xml:id="mentioned_d1386e501" xml:lang="ira"><w type="rec">mātar-</w></mentioned>. Ср. <mentioned corresp="#mentioned_d1386e760" xml:id="mentioned_d1386e505" xml:lang="fa"><lang/>
|
|||
|
<w>mādar</w>
|
|||
|
<gloss><q>мать</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e768" xml:id="mentioned_d1386e513" xml:lang="fa"><w>mādā</w>
|
|||
|
<gloss><q>самка</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e774" xml:id="mentioned_d1386e519" xml:lang="pal"><lang/>
|
|||
|
<w>mātar</w>, <w>māt</w>
|
|||
|
<gloss><q>мать</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e784" xml:id="mentioned_d1386e529" xml:lang="pal"><w>mātak</w>
|
|||
|
<gloss><q>самка</q></gloss></mentioned>, <mentioned xml:id="mentioned_d1386e535"><mentioned corresp="#mentioned_d1386e791" xml:id="mentioned_d1386e536" xml:lang="pal"><w>mʼd</w>
|
|||
|
<note type="bibl">(<bibl><ref type="bibl" target="#ref_Henning._BBB"/>
|
|||
|
<biblScope>112</biblScope></bibl>)</note></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e802" xml:id="mentioned_d1386e547" xml:lang="x-balochi"><lang/>
|
|||
|
<w>māt</w>, <w>mās</w>, <w>māθ</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e811" xml:id="mentioned_d1386e556" xml:lang="ku"><lang/>
|
|||
|
<w>māk</w> (из <w type="rec">mādk</w>)</mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e820" xml:id="mentioned_d1386e565" xml:lang="tly"><lang/>
|
|||
|
<w>mo</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e825" xml:id="mentioned_d1386e570" xml:lang="ps"><lang/>
|
|||
|
<w>mōr</w>
|
|||
|
<note xml:lang="ru" type="comment">(← <mentioned corresp="#mentioned_d1386e832" xml:id="mentioned_d1386e577" xml:lang="ira"><w type="rec">māθr</w></mentioned>)</note></mentioned>,
|
|||
|
<?oxy_comment_start author="Artyom" timestamp="20220804T225938+0300" comment="В словарях Карамшоева и Зарубина мать ш. nān. В этимологическом словаре указывается также мать шугн. редко mōd, mōdar (тадж). Откуда взялось mād, неясно, но это не ошибка распознавания."?><mentioned corresp="#mentioned_d1386e837" xml:id="mentioned_d1386e582" xml:lang="sgh"><lang/>
|
|||
|
<w>mād</w></mentioned><?oxy_comment_end ?>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e843" xml:id="mentioned_d1386e588" xml:lang="x-rushani"><lang/>
|
|||
|
<w>mōd</w>, мн. ч. <w>mōdērj</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e850" xml:id="mentioned_d1386e595" xml:lang="sog"><lang/>
|
|||
|
<w type="rec">māt-</w> (<w>mʼth-</w>, <w>mʼt-</w>)</mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e861" xml:id="mentioned_d1386e606" xml:lang="xpr"><lang/>
|
|||
|
<w>mād</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e866" xml:id="mentioned_d1386e611" xml:lang="xco"><lang/>
|
|||
|
<w>mād</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e871" xml:id="mentioned_d1386e616" xml:lang="kho"><lang/>
|
|||
|
<w>māta-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e876" xml:id="mentioned_d1386e621" xml:lang="ae"><lang/>
|
|||
|
<w>mātar-</w></mentioned>
|
|||
|
<gloss><q>мать</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e886" xml:id="mentioned_d1386e631" xml:lang="peo"><lang/>
|
|||
|
<w>ha-mātā</w>
|
|||
|
<gloss><q>происходящий от одной матери</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e895" xml:id="mentioned_d1386e639" xml:lang="inc-x-old"><lang/>
|
|||
|
<w>mātar-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e900" xml:id="mentioned_d1386e644" xml:lang="xcl"><lang/>
|
|||
|
<w>mair</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e905" xml:id="mentioned_d1386e649" xml:lang="cu"><lang/>
|
|||
|
<w n="0">мати</w>, мн.ч. <w n="0">матере</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e912" xml:id="mentioned_d1386e658" xml:lang="ru"><lang/>
|
|||
|
<w>мать</w></mentioned>, <lang/>
|
|||
|
<w>motė</w>
|
|||
|
<gloss><q>жена</q></gloss>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e927" xml:id="mentioned_d1386e671" xml:lang="lv"><lang/>
|
|||
|
<w>mâte</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e933" xml:id="mentioned_d1386e676" xml:lang="ang"><lang/>
|
|||
|
<w>mōdor</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e938" xml:id="mentioned_d1386e681" xml:lang="de"><lang/>
|
|||
|
<w>Mutter</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e943" xml:id="mentioned_d1386e686" xml:lang="grc"><lang/>
|
|||
|
<w>μήτηρ</w>, <w>μάτηρ</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e950" xml:id="mentioned_d1386e694" xml:lang="la"><lang/>
|
|||
|
<w>mater</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e955" xml:id="mentioned_d1386e699" xml:lang="sga"><lang/>
|
|||
|
<w>māthir</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e960" xml:id="mentioned_d1386e704" xml:lang="xto"><lang/>
|
|||
|
<w>mācar</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e966" xml:id="mentioned_d1386e709" xml:lang="txb"><lang/>
|
|||
|
<w>mācer</w>
|
|||
|
<gloss><q>мать</q></gloss></mentioned>. — См. <ref type="xr" target="#entry_madæl"/>,
|
|||
|
<ref type="xr" target="#entry_madard"/>. Ср. <ref type="xr" target="#entry_fyd_1"><w>fyd</w>
|
|||
|
<gloss><q>отец</q></gloss></ref>.</etym>
|
|||
|
<etym xml:lang="en">Common Indo-European kinship term. Goes back to <mentioned corresp="#mentioned_d1386e476" xml:id="mentioned_d1386e731" xml:lang="ira"><lang/>
|
|||
|
<w type="rec">mātar-</w> (nominative <w type="rec">mātā</w>)</mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e486" xml:id="mentioned_d1386e741" xml:lang="ine"><lang/>
|
|||
|
<w>māter-</w></mentioned>. The form <oRef xml:lang="os-x-digor">madæ</oRef> reflects the
|
|||
|
old nominative <mentioned corresp="#mentioned_d1386e494" xml:id="mentioned_d1386e749" xml:lang="ira"><w type="rec">mātā</w></mentioned>: the plural stem <oRef>madæl-</oRef>
|
|||
|
goes back to <mentioned corresp="#mentioned_d1386e501" xml:id="mentioned_d1386e756" xml:lang="ira"><w type="rec">mātar-</w></mentioned>. Cf. <mentioned corresp="#mentioned_d1386e505" xml:id="mentioned_d1386e760" xml:lang="fa"><lang/>
|
|||
|
<w>mādar</w>
|
|||
|
<gloss><q>mother</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e513" xml:id="mentioned_d1386e768" xml:lang="fa"><w>mādā</w>
|
|||
|
<gloss><q>female</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e519" xml:id="mentioned_d1386e774" xml:lang="pal"><lang/>
|
|||
|
<w>mātar</w>, <w>māt</w>
|
|||
|
<gloss><q>mother</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e529" xml:id="mentioned_d1386e784" xml:lang="pal"><w>mātak</w>
|
|||
|
<gloss><q>female</q></gloss></mentioned>, <mentioned xml:id="mentioned_d1386e790"><mentioned corresp="#mentioned_d1386e536" xml:id="mentioned_d1386e791" xml:lang="pal"><w>mʼd</w>
|
|||
|
<note type="bibl">(<bibl><ref type="bibl" target="#ref_Henning._BBB"/>
|
|||
|
<biblScope>112</biblScope></bibl>)</note></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e547" xml:id="mentioned_d1386e802" xml:lang="x-balochi"><lang/>
|
|||
|
<w>māt</w>, <w>mās</w>, <w>māθ</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e556" xml:id="mentioned_d1386e811" xml:lang="ku"><lang/>
|
|||
|
<w>māk</w> (from <w type="rec">mādk</w>)</mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e565" xml:id="mentioned_d1386e820" xml:lang="tly"><lang/>
|
|||
|
<w>mo</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e570" xml:id="mentioned_d1386e825" xml:lang="ps"><lang/>
|
|||
|
<w>mōr</w>
|
|||
|
<note xml:lang="en" type="comment">(← <mentioned corresp="#mentioned_d1386e577" xml:id="mentioned_d1386e832" xml:lang="ira"><w type="rec">māθr</w></mentioned>)</note></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e582" xml:id="mentioned_d1386e837" xml:lang="sgh"><lang/>
|
|||
|
<w>mād</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e588" xml:id="mentioned_d1386e843" xml:lang="x-rushani"><lang/>
|
|||
|
<w>mōd</w>, pl. <w>mōdērj</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e595" xml:id="mentioned_d1386e850" xml:lang="sog"><lang/>
|
|||
|
<w type="rec">māt-</w> (<w>mʼth-</w>, <w>mʼt-</w>)</mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e606" xml:id="mentioned_d1386e861" xml:lang="xpr"><lang/>
|
|||
|
<w>mād</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e611" xml:id="mentioned_d1386e866" xml:lang="xco"><lang/>
|
|||
|
<w>mād</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e616" xml:id="mentioned_d1386e871" xml:lang="kho"><lang/>
|
|||
|
<w>māta-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e621" xml:id="mentioned_d1386e876" xml:lang="ae"><lang/>
|
|||
|
<w>mātar-</w></mentioned>
|
|||
|
<gloss><q>mother</q></gloss></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e631" xml:id="mentioned_d1386e886" xml:lang="peo"><lang/>
|
|||
|
<w>ha-mātā</w>
|
|||
|
<gloss><q>descending from one mother</q></gloss></mentioned>, <mentioned xml:id="mentioned_d1386e894"><mentioned corresp="#mentioned_d1386e639" xml:id="mentioned_d1386e895" xml:lang="inc-x-old"><lang/>
|
|||
|
<w>mātar-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e644" xml:id="mentioned_d1386e900" xml:lang="xcl"><lang/>
|
|||
|
<w>mair</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e649" xml:id="mentioned_d1386e905" xml:lang="cu"><lang/>
|
|||
|
<w>mati</w>, pl. <w>matere</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e658" xml:id="mentioned_d1386e912" xml:lang="ru"><lang/>
|
|||
|
<w>matʼ</w></mentioned>
|
|||
|
<gloss><q>mother</q></gloss></mentioned>, <lang/>
|
|||
|
<w>motė</w>
|
|||
|
<gloss><q>wife</q></gloss>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e671" xml:id="mentioned_d1386e927" xml:lang="lv"><lang/>
|
|||
|
<w>mâte</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e676" xml:id="mentioned_d1386e933" xml:lang="ang"><lang/>
|
|||
|
<w>mōdor</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e681" xml:id="mentioned_d1386e938" xml:lang="de"><lang/>
|
|||
|
<w>Mutter</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e686" xml:id="mentioned_d1386e943" xml:lang="grc"><lang/>
|
|||
|
<w>μήτηρ</w>, <w>μάτηρ</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e694" xml:id="mentioned_d1386e950" xml:lang="la"><lang/>
|
|||
|
<w>mater</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e699" xml:id="mentioned_d1386e955" xml:lang="sga"><lang/>
|
|||
|
<w>māthir</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e704" xml:id="mentioned_d1386e960" xml:lang="xto"><lang/>
|
|||
|
<w>mācar</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d1386e709" xml:id="mentioned_d1386e966" xml:lang="txb"><lang/>
|
|||
|
<w>mācer</w>
|
|||
|
<gloss><q>mother</q></gloss></mentioned>. — See <ref type="xr" target="#entry_madæl"/>,
|
|||
|
<ref type="xr" target="#entry_madard"/>. Cf. <ref type="xr" target="#entry_fyd_1"><w>fyd</w>
|
|||
|
<gloss><q>father</q></gloss></ref>.</etym>
|
|||
|
</entry>
|
|||
|
</body>
|
|||
|
</text>
|
|||
|
</TEI>
|