99 lines
No EOL
12 KiB
XML
99 lines
No EOL
12 KiB
XML
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:abv="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
|
||
<teiHeader>
|
||
<fileDesc>
|
||
<titleStmt>
|
||
<title>Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">*wacar</hi></title>
|
||
</titleStmt>
|
||
<publicationStmt xml:base="../pubstmt.xml"><p>Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia
|
||
Sinitsyna and Vadim Dyachkov.</p></publicationStmt>
|
||
<sourceDesc>
|
||
<bibl xml:lang="ru"><author>Абаев, Василий Иванович</author>.
|
||
<title>Историко-этимологический словарь осетинского языка</title>. Т. <biblScope unit="volume">I</biblScope>. A–Kʼ. <pubPlace>М.–Л.</pubPlace>:
|
||
<publisher>Наука</publisher>, <date>1958</date>. С. <biblScope unit="page">??–??</biblScope>.</bibl>
|
||
</sourceDesc>
|
||
</fileDesc>
|
||
<encodingDesc xml:base="../encodingdesc.xml">
|
||
<tagsDecl>
|
||
<rendition xml:id="rend_italic" scheme="css">font-variant: italic;</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_smallcaps" scheme="css">font-variant: small-caps;</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_singlequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "‘" "’";</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_doublequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "«" "»";</rendition>
|
||
</tagsDecl>
|
||
</encodingDesc>
|
||
</teiHeader>
|
||
<text>
|
||
<body>
|
||
<entry xml:id="entry_8wacar" xml:lang="os" abv:completeness="incomplete">
|
||
<form xml:id="form_d512e66" type="lemma"><orth>*wacar</orth></form>
|
||
<sense xml:id="sense_d512e69">
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>торговля</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>trade</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<note xml:lang="ru" type="comment">; сохранилось только производное <ref type="xr" target="#entry_wacajrag"><w>wacajrag</w> <gloss><q>раб</q></gloss>,
|
||
<gloss><q>пленник</q></gloss>, буквально <gloss><q rend="#rend_doublequotes">предмет торговли</q></gloss>, <gloss><q rend="#rend_doublequotes">предназначенный
|
||
для купли-продажи</q></gloss> <note xml:lang="ru" type="footnote">Значение
|
||
<q>плен</q> для <oRef/> — плод современного терминотворчества. Оно <q rend="#rend_doublequotes">извлечено</q>задним числом из <ref type="xr" target="#entry_wacajrag"><w>wacajrag</w></ref>, понятого односторонне как
|
||
<q>пленник</q>. Ни в одном надежном фольклорном тексте слово <mentioned xml:lang="os-x-iron"><w>wacar</w> <gloss><q>плен</q></gloss></mentioned> не
|
||
встречается. Но оно вошло в литературный и газетный язык, а также в словарь
|
||
Миллера—Фреймана, в мой русско-осетинскии словарь и др. Слово <oRef>wacar</oRef>
|
||
несомненно бытовало в прошлом у осетин (иначе не было бы производного <ref type="xr" target="#entry_wacajrag"><w>wacajrag</w></ref>), но в значении не <q>плен</q>, а
|
||
<q>торговля</q>. Со временем оно было вытеснено новоперсидским вариантом того же
|
||
слова — <mentioned xml:lang="fa"><w>bāzār</w></mentioned>.</note> <note xml:lang="en" type="footnote">Значение <q>плен</q> для <oRef>wacar</oRef> — плод современного
|
||
терминотворчества. Оно <q rend="#rend_doublequotes">извлечено</q>задним числом из
|
||
<ref type="xr" target="#entry_wacajrag"><w>wacajrag</w></ref>, понятого
|
||
односторонне как <q>пленник</q>. Ни в одном надежном фольклорном тексте слово
|
||
<mentioned xml:lang="os-x-iron"><w>wacar</w> <gloss><q>плен</q></gloss></mentioned>
|
||
не встречается. Но оно вошло в литературный и газетный язык, а также в словарь
|
||
<name>Миллера—Фреймана</name>, в мой русско-осетинскии словарь и др. Слово
|
||
<oRef>wacar</oRef> несомненно бытовало в прошлом у осетин (иначе не было бы
|
||
производного <ref type="xr" target="#entry_wacajrag"><w>wacajrag</w></ref>), но в
|
||
значении не <q>плен</q>, а <q>торговля</q>. Со временем оно было вытеснено
|
||
новоперсидским вариантом того же слова — <mentioned xml:lang="fa"><w>bāzār</w></mentioned>.</note></ref></note>
|
||
<note xml:lang="en" type="comment">; only the derivative <ref type="xr" target="#entry_wacajrag"><w>wacajrag</w> <gloss><q>slave</q></gloss>,
|
||
<gloss><q>captive</q></gloss>, lit. <gloss><q rend="#rend_doublequotes">item of
|
||
trade</q></gloss>, <gloss><q rend="#rend_doublequotes">meant to be bought and
|
||
sold</q></gloss> <note xml:lang="ru" type="footnote">Значение <q>плен</q> для
|
||
<oRef/> — плод современного терминотворчества. Оно <q rend="#rend_doublequotes">извлечено</q>задним числом из <ref type="xr" target="#entry_wacajrag"><w>wacajrag</w></ref>, понятого односторонне как <q>пленник</q>. Ни в одном
|
||
надежном фольклорном тексте слово <mentioned xml:lang="os-x-iron"><w>wacar</w> <gloss><q>плен</q></gloss></mentioned> не встречается. Но оно
|
||
вошло в литературный и газетный язык, а также в словарь Миллера—Фреймана, в мой
|
||
русско-осетинскии словарь и др. Слово <oRef>wacar</oRef> несомненно бытовало в
|
||
прошлом у осетин (иначе не было бы производного <ref type="xr" target="#entry_wacajrag"><w>wacajrag</w></ref>), но в значении не <q>плен</q>, а
|
||
<q>торговля</q>. Со временем оно было вытеснено новоперсидским вариантом того же
|
||
слова — <mentioned xml:lang="fa"><w>bāzār</w></mentioned>.</note> <note xml:lang="en" type="footnote">The meaning of <q>captivity</q> for <oRef>wacar</oRef> is the result
|
||
of modern term creation. It has been retroactively <q rend="#rend_doublequotes">extracted</q> from <ref type="xr" target="#entry_wacajrag"><w>wacajrag</w></ref>,
|
||
which was unilaterally understood <q>captive</q>. No legitimate folklore text has
|
||
the word <mentioned xml:lang="os-x-iron"><w>wacar</w> <gloss><q>captivity</q></gloss></mentioned> in it. However, it has
|
||
been adopted in the language of the literature and the press, as well as entering
|
||
<name>Miller—Freiman</name> dictionary, my Russian-Ossetic dictionary, among
|
||
others. The word <oRef>wacar</oRef> was undoubtedly used by the Ossetians (the
|
||
derivative <ref type="xr" target="#entry_wacajrag"><w>wacajrag</w></ref> wouldn’t
|
||
have appeared otherwise), not in the meaning of <q>captivity</q> though but rather
|
||
as <q>trade</q>. Over the course of time it has been replaced by the New Persian
|
||
variant of the same word — <mentioned xml:lang="fa"><w>bāzār</w></mentioned>.</note></ref> is preserved</note>
|
||
</sense>
|
||
<etym xml:lang="ru">Среднеиранское слово, широко распространенное в иранском мире и за его
|
||
пределами: <mentioned xml:lang="pal"><lang/> <w>vācār</w></mentioned>, <mentioned xml:lang="pal-x-pazend"><lang/> <w>vāzār</w></mentioned>, <mentioned xml:lang="sog"><lang/> <w type="rec">wāčaran</w> <note type="comment">(<w>w’črn</w>)</note> <gloss><q>рынок</q></gloss>,
|
||
<gloss><q>базар</q></gloss></mentioned>, <mentioned xml:lang="xcl"><lang/> <w>vač’ar</w> <gloss><q>торговля</q></gloss>, <gloss><q>продажа</q></gloss>,
|
||
<gloss><q>базар</q></gloss></mentioned> (<bibl><ref type="bibl" target="#ref_Hübschmann._Arm._Gr."/> <biblScope>242</biblScope></bibl>), <mentioned xml:lang="ka"><lang/> <w>vač’ari</w> <gloss><q>торговец</q></gloss></mentioned>,
|
||
<mentioned xml:lang="mn"><lang/> <w>učar</w></mentioned>, <mentioned xml:lang="trk"><lang/> <w>učar</w>, <w>wočar</w> <gloss><q>базар</q></gloss></mentioned>
|
||
(<title><name>Ligeti</name>, Acta Orient. Acad. Scient. Hung. 1952 IV 112, 1962 XIV
|
||
71</title>), <mentioned xml:lang="hu"><lang/> <w>vásár</w> <gloss><q>рынок</q></gloss>,
|
||
<gloss><q>базар</q></gloss>, <gloss><q>ярмарка</q></gloss></mentioned>
|
||
(<title><name>Moor</name>, Acta Lingu. Hung. 1960 X 1—2</title>). Еще большей
|
||
экспансией может похвастать закономерный <hi rend="bold">новоперсидский</hi> вариант того
|
||
же <mentioned xml:lang="fa"><lang/> <w>bāzār</w></mentioned>; см. <ref type="xr" target="#entry_bazar"><w>bazar</w></ref> (<bibl><ref type="bibl" target="#ref_ИЭС_I"/> <biblScope>242</biblScope></bibl>). См. <ref type="xr" target="#entry_wacajrag"><w>wacajrag</w></ref>.</etym>
|
||
<etym xml:lang="en">A Middle Iranian word widespread in the Iranosphere and beyond:
|
||
<mentioned xml:lang="pal"><lang/> <w>vācār</w></mentioned>, <mentioned xml:lang="pal-x-pazend"><lang/> <w>vāzār</w></mentioned>, <mentioned xml:lang="sog"><lang/> <w type="rec">wāčaran</w> <note type="comment">(<w>w’črn</w>)</note> <gloss><q>market</q></gloss>,
|
||
<gloss><q>bazaar</q></gloss></mentioned>, <mentioned xml:lang="xcl"><lang/> <w>vač’ar</w> <gloss><q>trade</q></gloss>, <gloss><q>selling</q></gloss>,
|
||
<gloss><q>bazaar</q></gloss></mentioned> (<bibl><ref type="bibl" target="#ref_Hübschmann._Arm._Gr."/> <biblScope>242</biblScope></bibl>), <mentioned xml:lang="ka"><lang/> <w>vač’ari</w> <gloss><q>trader</q></gloss></mentioned>, <mentioned xml:lang="mn"><lang/> <w>učar</w></mentioned>, <mentioned xml:lang="trk"><lang/> <w>učar</w>, <w>wočar</w> <gloss><q>bazaar</q></gloss></mentioned>
|
||
(<title><name>Ligeti</name>, Acta Orient. Acad. Scient. Hung. 1952 IV 112, 1962 XIV
|
||
71</title>), <mentioned xml:lang="hu"><lang/> <w>vásár</w> <gloss><q>market</q></gloss>,
|
||
<gloss><q>bazaar</q></gloss>, <gloss><q>fair</q></gloss></mentioned>
|
||
(<title><name>Moor</name>, Acta Lingu. Hung. 1960 X 1—2</title>). The regular <hi rend="bold">New Persian</hi> variant of the same word <mentioned xml:lang="fa"><lang/> <w>bāzār</w></mentioned> has an even bigger expansion; see <ref type="xr" target="#entry_bazar"><w>bazar</w></ref> (<bibl><ref type="bibl" target="#ref_ИЭС_I"/> <biblScope>242</biblScope></bibl>). See <ref type="xr" target="#entry_wacajrag"><w>wacajrag</w></ref>.</etym>
|
||
</entry>
|
||
</body>
|
||
</text>
|
||
</TEI> |