109 lines
No EOL
8.2 KiB
XML
109 lines
No EOL
8.2 KiB
XML
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:abv="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
|
||
<teiHeader>
|
||
<fileDesc>
|
||
<titleStmt>
|
||
<title>Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">bællæx</hi></title>
|
||
</titleStmt>
|
||
<publicationStmt xml:base="../pubstmt.xml"><p>Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia
|
||
Sinitsyna and Vadim Dyachkov.</p></publicationStmt>
|
||
<sourceDesc>
|
||
<bibl xml:lang="ru"><author>Абаев, Василий Иванович</author>.
|
||
<title>Историко-этимологический словарь осетинского языка</title>. Т.
|
||
<biblScope unit="volume">I</biblScope>. A–Kʼ. <pubPlace>М.–Л.</pubPlace>:
|
||
<publisher>Наука</publisher>, <date>1958</date>. С. <biblScope unit="page">??–??</biblScope>.</bibl>
|
||
</sourceDesc>
|
||
</fileDesc>
|
||
<encodingDesc xml:base="../encodingdesc.xml">
|
||
<tagsDecl>
|
||
<rendition xml:id="rend_italic" scheme="css">font-variant: italic;</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_smallcaps" scheme="css">font-variant: small-caps;</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_singlequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "‘" "’";</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_doublequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "«" "»";</rendition>
|
||
</tagsDecl>
|
||
</encodingDesc>
|
||
</teiHeader>
|
||
<text>
|
||
<body>
|
||
<entry xml:id="entry_bællæx" xml:lang="os">
|
||
<form xml:id="form_d5343e66" xml:lang="os-x-iron" type="lemma"><orth>bællæx</orth></form>
|
||
<form xml:id="form_d5343e69" xml:lang="os-x-digor" type="dialectal"><orth>bællax</orth></form>
|
||
<sense xml:id="sense_d5343e72"><abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>беда</q>
|
||
</abv:tr><abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>misfortune</q>
|
||
</abv:tr></sense>
|
||
<abv:exampleGrp xml:id="exampleGrp_d5343e82">
|
||
<abv:example xml:id="example_d5343e84">
|
||
<quote>styr bællæxtæ jyl sæmbældī</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>его постигли большие несчастья</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>big misfortune came to him</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
</abv:example>
|
||
<abv:example xml:id="example_d5343e99">
|
||
<quote>cydær bællæx ærxæstæg kæny</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>приближается какая-то беда</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>some bad luck is coming</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<bibl><ref type="bibl" target="#src_Брит."/><biblScope>108</biblScope></bibl>
|
||
</abv:example>
|
||
<abv:example xml:id="example_d5343e118" xml:lang="os-x-digor">
|
||
<usg><lang/></usg>
|
||
<quote>ke bællaxæj næ baxumæ kodta skʼola?</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>по чьей вине („беде“) не произвела вспашки школа?</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>whose fault (“misfortune”) was the fact that the school did not make
|
||
ploughing?</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<bibl><ref type="bibl" target="#src_SD"/><biblScope>273%l2%l</biblScope></bibl>
|
||
</abv:example>
|
||
<abv:example xml:id="example_d5343e140" xml:lang="os-x-digor">
|
||
<usg><lang/></usg>
|
||
<quote>razamundi bællaxæj næ jes kust</quote>
|
||
<abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>из-за недостатка („беды“) руководства не ведется работы</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>the work is not in progress due to the weakness (“misfortune”) of the
|
||
direction</q>
|
||
</abv:tr>
|
||
<bibl><ref type="bibl" target="#src_SD"/><biblScope>246%l3%l</biblScope></bibl>
|
||
</abv:example>
|
||
</abv:exampleGrp>
|
||
<etym xml:lang="ru">Из <mentioned corresp="#mentioned_d5343e223" xml:id="mentioned_d5343e165" xml:lang="ar" extralang="fa"><lang/>
|
||
<w>balā</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5343e228" xml:id="mentioned_d5343e170" xml:lang="tr"><lang/>
|
||
<w>bala</w>
|
||
<gloss><q>беда</q></gloss></mentioned>. Распространено у всех кавказских
|
||
народов мусульманской культуры: <mentioned corresp="#mentioned_d5343e236" xml:id="mentioned_d5343e178" xml:lang="inh"><lang/>
|
||
<w>balæ</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5343e241" xml:id="mentioned_d5343e183" xml:lang="ce"><lang/>
|
||
<w>bala</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5343e246" xml:id="mentioned_d5343e188" xml:lang="av"><lang/>
|
||
<w>baláh</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5343e252" xml:id="mentioned_d5343e194" xml:lang="lbe"><lang/>
|
||
<w>balā</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5343e257" xml:id="mentioned_d5343e199" xml:lang="dar"><lang/>
|
||
<w>balá</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5343e262" xml:id="mentioned_d5343e204" xml:lang="lez"><lang/>
|
||
<w>balá</w></mentioned> и др. Конечное -<hi rendition="#rend_italic">х</hi> находит поддержку в <mentioned corresp="#mentioned_d5343e267" xml:id="mentioned_d5343e209" xml:lang="av"><lang/>
|
||
<w>baláh</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5343e272" xml:id="mentioned_d5343e214" xml:lang="krc-x-balkar"><lang/>
|
||
<w>balah</w></mentioned>.</etym>
|
||
<etym xml:lang="en">From <mentioned corresp="#mentioned_d5343e165" xml:id="mentioned_d5343e223" xml:lang="ar" extralang="fa"><lang/>
|
||
<w>balā</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5343e170" xml:id="mentioned_d5343e228" xml:lang="tr"><lang/>
|
||
<w>bala</w>
|
||
<gloss><q>misfortune</q></gloss></mentioned>. The word is widespread through
|
||
all Caucasian people of Islamic culture: <mentioned corresp="#mentioned_d5343e178" xml:id="mentioned_d5343e236" xml:lang="inh"><lang/>
|
||
<w>balæ</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5343e183" xml:id="mentioned_d5343e241" xml:lang="ce"><lang/>
|
||
<w>bala</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5343e188" xml:id="mentioned_d5343e246" xml:lang="av"><lang/>
|
||
<w>baláh</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5343e194" xml:id="mentioned_d5343e252" xml:lang="lbe"><lang/>
|
||
<w>balā</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5343e199" xml:id="mentioned_d5343e257" xml:lang="dar"><lang/>
|
||
<w>balá</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5343e204" xml:id="mentioned_d5343e262" xml:lang="lez"><lang/>
|
||
<w>balá</w></mentioned> etc. The final -<hi rendition="#rend_italic">х</hi> is found in <mentioned corresp="#mentioned_d5343e209" xml:id="mentioned_d5343e267" xml:lang="av"><lang/>
|
||
<w>baláh</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d5343e214" xml:id="mentioned_d5343e272" xml:lang="krc-x-balkar"><lang/>
|
||
<w>balah</w></mentioned>.</etym>
|
||
</entry>
|
||
</body>
|
||
</text>
|
||
</TEI> |