135 lines
No EOL
11 KiB
XML
135 lines
No EOL
11 KiB
XML
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:abv="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
|
||
<teiHeader>
|
||
<fileDesc>
|
||
<titleStmt>
|
||
<title>Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">næwæʒ</hi></title>
|
||
</titleStmt>
|
||
<publicationStmt xml:base="../pubstmt.xml"><p>Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia
|
||
Sinitsyna and Vadim Dyachkov.</p></publicationStmt>
|
||
<sourceDesc>
|
||
<bibl xml:lang="ru"><author>Абаев, Василий Иванович</author>.
|
||
<title>Историко-этимологический словарь осетинского языка</title>. Т. <biblScope unit="volume">I</biblScope>. A–Kʼ. <pubPlace>М.–Л.</pubPlace>:
|
||
<publisher>Наука</publisher>, <date>1958</date>. С. <biblScope unit="page">??–??</biblScope>.</bibl>
|
||
</sourceDesc>
|
||
</fileDesc>
|
||
<encodingDesc xml:base="../encodingdesc.xml">
|
||
<tagsDecl>
|
||
<rendition xml:id="rend_italic" scheme="css">font-variant: italic;</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_smallcaps" scheme="css">font-variant: small-caps;</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_singlequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "‘" "’";</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_doublequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "«" "»";</rendition>
|
||
</tagsDecl>
|
||
</encodingDesc>
|
||
</teiHeader>
|
||
<text>
|
||
<body>
|
||
<entry xml:id="entry_næwæʒ" xml:lang="os" abv:completeness="english-questions">
|
||
<form xml:id="form_d23e66" type="lemma" xml:lang="os-x-iron"><orth>næwæʒ</orth></form>
|
||
<form xml:id="form_d23e69" xml:lang="os-x-digor" type="dialectal"><orth>næwæʒæ</orth></form>
|
||
<sense xml:id="sense_d23e72"><abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>девяносто</q>
|
||
</abv:tr><abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>ninety</q>
|
||
</abv:tr></sense>
|
||
<note xml:lang="ru" type="comment">; употреблялось в десятичном пастушеском счете Дигории
|
||
вместо двадцатичного <mentioned xml:id="mentioned_d23e84" xml:lang="os"><phr>dæs æmæ cypparyssæʒy</phr>
|
||
<gloss><q>десять и четыре двадцатки</q></gloss></mentioned>; десятичный счет вводится в
|
||
школьное преподавание и литературный язык</note>
|
||
<note xml:lang="en" type="comment">; was used in Digor decimal shepherdʼs counting system
|
||
instead of decimal <mentioned xml:id="mentioned_d23e93" xml:lang="os"><phr>dæs æmæ cypparyssæʒy</phr>
|
||
<gloss><q>ten and four twenties</q></gloss></mentioned>; decimal counting system is
|
||
introduced into school teaching and literary language</note>
|
||
<exampleGrp xmlns="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xml:id="exampleGrp_d23e101">
|
||
<example xml:id="example_d23e103">
|
||
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">swadony særmæ bylyl læwwyd
|
||
<oRef>næwaʒazʒyd</oRef> zærond læg</quote>
|
||
<tr xml:lang="ru">
|
||
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">выше родника на краю стоял девяностолетний
|
||
старик</q>
|
||
</tr>
|
||
<tr xml:lang="en">
|
||
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">above the spring on the edge stood a
|
||
ninety-year-old man</q>
|
||
</tr>
|
||
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_F."/>
|
||
<biblScope>1959 I 11</biblScope></bibl>
|
||
</example>
|
||
<example xml:id="example_d23e128">
|
||
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><oRef>noewæʒ</oRef> farast bæxy jæ fæstæ k˳y
|
||
fæwaʒa (duǧy), stæj fonʒæssæʒæmmæ k˳y ʽrxæccæ wa …</quote>
|
||
<tr xml:lang="ru">
|
||
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">если он (на скачках) опередит девяносто девять
|
||
коней и если настигнет сотого…</q>
|
||
</tr>
|
||
<tr xml:lang="en">
|
||
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">if he gets ahead of ninety-nine horses (at the
|
||
races) and if he overtakes the hundredth …</q>
|
||
</tr>
|
||
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_ИАА"/>
|
||
<biblScope>II 90</biblScope></bibl>
|
||
</example>
|
||
<example xml:id="example_d23e152">
|
||
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">Simonyl cæwy æstaj dywwæ azy, Tedojyl ta
|
||
<oRef>næwæʒ</oRef> fonʒ</quote>
|
||
<tr xml:lang="ru">
|
||
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">Симону восемьдесят два года, а Тедо девяносто
|
||
пять</q>
|
||
</tr>
|
||
<tr xml:lang="en">
|
||
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">Simon is eighty-two and Tedo is ninety-five</q>
|
||
</tr>
|
||
<bibl xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><ref type="bibl" target="#src_Arsen"/>
|
||
<biblScope>22</biblScope></bibl>
|
||
</example>
|
||
<example xml:id="example_d23e177" xml:lang="os-x-digor">
|
||
<usg xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"><lang/></usg>
|
||
<quote xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">sædæ æmæ <oRef>næwæʒæ</oRef> fusi</quote>
|
||
<tr xml:lang="ru">
|
||
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">сто девяносто овец</q>
|
||
</tr>
|
||
<tr xml:lang="en">
|
||
<q xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">one hundred ninety sheep</q>
|
||
</tr>
|
||
</example>
|
||
</exampleGrp>
|
||
<etym xml:lang="ru">Восходит к <mentioned corresp="#mentioned_d23e311" xml:id="mentioned_d23e203" xml:lang="ira"><lang/>
|
||
<w type="rec">navati</w></mentioned>, производному от <mentioned corresp="#mentioned_d23e317" xml:id="mentioned_d23e209" xml:lang="ira"><w><?oxy_comment_start author="Vados" timestamp="20220604T134054+0300" comment="Это иранское?"?>nava<?oxy_comment_end ?></w>
|
||
<gloss><q>девять</q></gloss></mentioned>; ср. <mentioned corresp="#mentioned_d23e326" xml:id="mentioned_d23e218" xml:lang="fa"><lang/>
|
||
<w>navad</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d23e331" xml:id="mentioned_d23e223" xml:lang="pal"><lang/>
|
||
<w>navat</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d23e336" xml:id="mentioned_d23e228" xml:lang="ku"><lang/>
|
||
<w>nōt</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d23e342" xml:id="mentioned_d23e234" xml:lang="ps"><lang/>
|
||
<w>nave</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d23e347" xml:id="mentioned_d23e239" xml:lang="xco"><lang/>
|
||
<w>nawic</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d23e352" xml:id="mentioned_d23e244" xml:lang="sog"><lang/>
|
||
<w type="rec">nawat</w> (<w>nwʼt</w>)</mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d23e361" xml:id="mentioned_d23e253" xml:lang="kho"><lang/>
|
||
<w>nautä</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d23e366" xml:id="mentioned_d23e258" xml:lang="ae"><lang/>
|
||
<w>navaiti-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d23e371" xml:id="mentioned_d23e263" xml:lang="inc-x-old"><lang/>
|
||
<w>navati-</w></mentioned>. Из осетинского идет <mentioned corresp="#mentioned_d23e377" xml:id="mentioned_d23e269" xml:lang="krc-x-balkar"><lang/>
|
||
<note xml:lang="ru" type="comment">(в пастушеском счете)</note>
|
||
<w>nawǯi</w>
|
||
<gloss><q>девяносто</q></gloss></mentioned>. См. также <ref type="xr" target="#entry_8næw"><w type="rec">næw</w>
|
||
<gloss><q>девять</q></gloss></ref> и <ref type="xr" target="#entry_nūdæs"><w>nūdæs</w>
|
||
<gloss><q>девятнадцать</q></gloss></ref>. Ср. <ref type="xr" target="#entry_fænʒaj"/>,
|
||
<ref type="xr" target="#entry_xsaj"/>, <ref type="xr" target="#entry_ævdaj"/>, <ref type="xr" target="#entry_æstaj"/>.<lb/><bibl><ref type="bibl" target="#ref_ОЯФ_I"/>
|
||
<biblScope>22, 283, 399</biblScope></bibl>.</etym>
|
||
<etym xml:lang="en">Goes back to <mentioned corresp="#mentioned_d23e203" xml:id="mentioned_d23e311" xml:lang="ira"><lang/>
|
||
<w type="rec">navati</w></mentioned> derived from <mentioned corresp="#mentioned_d23e209" xml:id="mentioned_d23e317" xml:lang="ira"><w><?oxy_comment_start author="Vados" timestamp="20220604T134054+0300" comment="Это иранское?"?>nava<?oxy_comment_end ?></w>
|
||
<gloss><q>nine</q></gloss></mentioned>; cf. <mentioned corresp="#mentioned_d23e218" xml:id="mentioned_d23e326" xml:lang="fa"><lang/>
|
||
<w>navad</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d23e223" xml:id="mentioned_d23e331" xml:lang="pal"><lang/>
|
||
<w>navat</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d23e228" xml:id="mentioned_d23e336" xml:lang="ku"><lang/>
|
||
<w>nōt</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d23e234" xml:id="mentioned_d23e342" xml:lang="ps"><lang/>
|
||
<w>nave</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d23e239" xml:id="mentioned_d23e347" xml:lang="xco"><lang/>
|
||
<w>nawic</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d23e244" xml:id="mentioned_d23e352" xml:lang="sog"><lang/>
|
||
<w type="rec">nawat</w> (<w>nwʼt</w>)</mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d23e253" xml:id="mentioned_d23e361" xml:lang="kho"><lang/>
|
||
<w>nautä</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d23e258" xml:id="mentioned_d23e366" xml:lang="ae"><lang/>
|
||
<w>navaiti-</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d23e263" xml:id="mentioned_d23e371" xml:lang="inc-x-old"><lang/>
|
||
<w>navati-</w></mentioned>. From Ossetic, <mentioned corresp="#mentioned_d23e269" xml:id="mentioned_d23e377" xml:lang="krc-x-balkar"><lang/>
|
||
<note xml:lang="en" type="comment">(in shepherdʼs counting system)</note>
|
||
<w>nawǯi</w>
|
||
<gloss><q>ninety</q></gloss></mentioned> was borrowed. See also <ref type="xr" target="#entry_8næw"><w type="rec">næw</w>
|
||
<gloss><q>nine</q></gloss></ref> and <ref type="xr" target="#entry_nūdæs"><w>nūdæs</w>
|
||
<gloss><q>nineteen</q></gloss></ref>. Cf. <ref type="xr" target="#entry_fænʒaj"/>, <ref type="xr" target="#entry_xsaj"/>, <ref type="xr" target="#entry_ævdaj"/>, <ref type="xr" target="#entry_æstaj"/>.<lb/><bibl><ref type="bibl" target="#ref_ОЯФ_I"/>
|
||
<biblScope>22, 283, 399</biblScope></bibl>.</etym>
|
||
</entry>
|
||
</body>
|
||
</text>
|
||
</TEI> |