81 lines
No EOL
6.9 KiB
XML
81 lines
No EOL
6.9 KiB
XML
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:abv="http://ossetic-studies.org/ns/abaevdict" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
|
||
<teiHeader>
|
||
<fileDesc>
|
||
<titleStmt>
|
||
<title>Abaev Dictionary: entry <hi rendition="#rend_italic">ævgærdæn</hi></title>
|
||
</titleStmt>
|
||
<publicationStmt xml:base="../pubstmt.xml"><p>Translated from Russian in 2020 by Oleg Belyaev (ed.), Irina Khomchenkova, Julia
|
||
Sinitsyna and Vadim Dyachkov.</p></publicationStmt>
|
||
<sourceDesc>
|
||
<bibl xml:lang="ru"><author>Абаев, Василий Иванович</author>.
|
||
<title>Историко-этимологический словарь осетинского языка</title>. Т.
|
||
<biblScope unit="volume">I</biblScope>. A–Kʼ. <pubPlace>М.–Л.</pubPlace>:
|
||
<publisher>Наука</publisher>, <date>1958</date>. С. <biblScope unit="page">??–??</biblScope>.</bibl>
|
||
</sourceDesc>
|
||
</fileDesc>
|
||
<encodingDesc xml:base="../encodingdesc.xml">
|
||
<tagsDecl>
|
||
<rendition xml:id="rend_italic" scheme="css">font-variant: italic;</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_smallcaps" scheme="css">font-variant: small-caps;</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_singlequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "‘" "’";</rendition>
|
||
<rendition xml:id="rend_doublequotes" scheme="css" scope="q">quotes: "«" "»";</rendition>
|
||
</tagsDecl>
|
||
</encodingDesc>
|
||
</teiHeader>
|
||
<text>
|
||
<body>
|
||
<entry xml:id="entry_ævgærdæn" xml:lang="os-x-digor">
|
||
<form xml:id="form_d2546e66" type="lemma"><orth>ævgærdæn</orth></form>
|
||
<usg><lang/></usg>
|
||
<sense xml:id="sense_d2546e72"><abv:tr xml:lang="ru">
|
||
<q>шея</q>
|
||
</abv:tr><abv:tr xml:lang="en">
|
||
<q>neck</q>
|
||
</abv:tr></sense>
|
||
<re xml:id="re_d2546e82" xml:lang="os-x-iron">
|
||
<lang/>
|
||
<form xml:id="form_d2546e86" type="lemma"><orth>bærzæj</orth></form>
|
||
</re>
|
||
<etym xml:lang="ru">Причастное образование на -<hi rendition="#rend_italic">æn</hi> от глагола <hi rendition="#rend_italic">ævgærd</hi>-<hi rendition="#rend_italic">un</hi>
|
||
(и. <ref type="xr" target="#entry_ærgævdyn"/>) ‘резать’, ‘закалывать’: „место,
|
||
которое режут (у животного)“ → ‘шея’. Для развития значения ср. <mentioned corresp="#mentioned_d2546e160" xml:id="mentioned_d2546e94" xml:lang="uby"><lang/>
|
||
<w>pik-faki-ϕä</w>
|
||
<gloss><q>горло</q></gloss></mentioned>, буквально „шея-место-резания“
|
||
(<bibl><ref type="bibl" target="#ref_Mészaros"/><biblScope>252</biblScope></bibl>Mészaros 252), <mentioned corresp="#mentioned_d2546e172" xml:id="mentioned_d2546e106" xml:lang="ru"><lang/>
|
||
<w>зарез</w>
|
||
<gloss><q>часть шеи</q></gloss></mentioned> (у животного); ср. также
|
||
<mentioned xml:id="mentioned_d2546e114" xml:lang="tr"><lang/>
|
||
<w>boǧaz</w><note type="comment" xml:lang="ru">—</note>
|
||
<gloss><q>горло</q></gloss></mentioned>, <mentioned xml:id="mentioned_d2546e125" xml:lang="tr"><w>boǧozla</w>
|
||
<gloss><q>заколоть</q></gloss></mentioned> <hi rendition="#rend_bold">гур.</hi> (<bibl><ref type="bibl" target="#ref_Радлов"/><biblScope>IV 1650</biblScope></bibl>). К
|
||
<mentioned corresp="#mentioned_d2546e205" xml:id="mentioned_d2546e135" xml:lang="fa"><lang/>
|
||
<w>gardan</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d2546e210" xml:id="mentioned_d2546e140" xml:lang="sog"><lang/>
|
||
<w>ɣrδk</w>
|
||
<gloss><q>шея</q></gloss></mentioned> дигорское слово,
|
||
вопреки<bibl><author>А. Фрейману </author><biblScope>(Rocznik Orient. 3,
|
||
1926, стр. 162)</biblScope></bibl>, никакого отношения не имеет:
|
||
начальному иранскому <hi rendition="#rend_italic">g</hi> не может отвечать осетинское <hi rendition="#rend_italic">g</hi>. См. <ref type="xr" target="#entry_ærgævdyn"/>ærgævdyn.</etym>
|
||
<etym xml:lang="en">A participle form derived with the suffix -<hi rendition="#rend_italic">æn</hi> from the verb
|
||
<hi rendition="#rend_italic">ævgærd</hi>-<hi rendition="#rend_italic">un</hi> (Iron <ref type="xr" target="#entry_ærgævdyn"/>) ‘to cut’, ‘to
|
||
slaughter’: „a spot to cut (on an animal)“ → ‘neck’. For the development of the
|
||
meaning cf. <mentioned corresp="#mentioned_d2546e94" xml:id="mentioned_d2546e160" xml:lang="uby"><lang/>
|
||
<w>pik-faki-ϕä</w>
|
||
<gloss><q>throat</q></gloss></mentioned>, literally „neck-spot-cutting“
|
||
(<bibl><ref type="bibl" target="#ref_Mészaros"/><biblScope>252</biblScope></bibl>), <mentioned corresp="#mentioned_d2546e106" xml:id="mentioned_d2546e172" xml:lang="ru"><lang/>
|
||
<w>zarez</w>
|
||
<gloss><q>a part of neck</q></gloss></mentioned> (of animal); cf. also
|
||
<mentioned xml:id="mentioned_d2546e180" xml:lang="hac"><lang/>
|
||
<w>boǧaz</w><note type="comment" xml:lang="en">—</note>
|
||
<gloss><q>throat</q></gloss></mentioned>, <mentioned xml:id="mentioned_d2546e191" xml:lang="hac"><w>boǧozla</w>
|
||
<gloss><q>to slaughter</q></gloss></mentioned> (<bibl><ref type="bibl" target="#ref_Радлов"/><biblScope>IV 1650</biblScope></bibl>). Unlike A.
|
||
Freiman's hypothesis (<bibl><author>A. Freiman</author><biblScope>Rocznik
|
||
Orient. 3, 1926, p. 162</biblScope></bibl>), the Digor word does not
|
||
relate to <mentioned corresp="#mentioned_d2546e135" xml:id="mentioned_d2546e205" xml:lang="fa"><lang/>
|
||
<w>gardan</w></mentioned>, <mentioned corresp="#mentioned_d2546e140" xml:id="mentioned_d2546e210" xml:lang="sog"><lang/>
|
||
<w>ɣrδk</w>
|
||
<gloss><q>neck</q></gloss></mentioned>: The Ossetic <hi rendition="#rend_italic">g</hi> cannot relate to
|
||
the initial Iranian <hi rendition="#rend_italic">g</hi>. See <ref type="xr" target="#entry_ærgævdyn"/>.</etym>
|
||
</entry>
|
||
</body>
|
||
</text>
|
||
</TEI> |